آیا مصرف طولانی مدت داروی کاربامازپین عوارض دارد؟

به گزارش اینتیتر ، داروی کاربامازپین یکی از رایج‌ترین داروهایی است که برای درمان بیماری‌های مختلف دستگاه عصبی به‌کارمی‌رود؛ اما کاربرد عمده آن در کاهش علائم صرع است. اگرچه این دارو می‌تواند تا حد زیادی از علائم و دردهای عصبی بیماران بکاهد، اما اگر در مصرف آن دقت نشود، ممکن است اثر معکوسی روی سلامتی افراد داشته باشد.

داروی کاربامازپین چیست؟

کاربامازپین (Cabamazepine) نوعی داروی ضدصرع بوده و برای افرادی تجویز می‌شود که به بیماری‌های عصبی مانند تشنج، اختلال دوقطبی و دردهای عصبی مبتلا هستند. این دارو با نام‌های تجاری Tegretol، Carbatrol، Carbagen، Epitol و Equetro در داروخانه‌ها وجود دارد.

براساس نوع بیماری، ۸ تا ۷۲ساعت زمان می‌برد تا تاثیر کاربامازپین در بدن مشاهده شود. در زمان شروع مصرف، میزان ماندگاری این دارو در بدن ۲۵ الی ۶۵ساعت بوده و به‌تدریج این مدت کاهش می‌یابد تا به ۸ الی ۲۹ساعت برسد.

بیشتر کاربامازپین خوراکی مصرف‌شده توسط دستگاه گوارش جذب می‌شود و به کبد می‌رود تا مواد موجود در آن آزاد شود. میزان اضافی این دارو نیز معمولا ازطریق ادرار دفع خواهد شد.

باتوجه به وضعیت بیماری، یکی از اشکال قرص، شیاف یا شربت کاربامازپین برای بیمار تجویز می‌شود. برای خرید این دارو داشتن نسخه پزشک ضروری است.

کاربرد داروی کاربامازپین

کاربامازپین برای از بین بردن نوسانات خلقی شدید، هیجان‌زدگی غیرطبیعی و علائم دوره‌های مختلط استفاده می‌شود؛ همچنین این دارو در کنترل بیماری نورالژی سه‌قلو نیز موثر است.

کاربامازپین با جلوگیری از عملکرد کانال‌های سدیمی دستگاه عصبی، مانع از ایجاد تحریک‌های غیرعادی می‌شود؛ درنتیجه می‌تواند در کاهش علائم سندروم پای بی‌قرار بیماران نقش قابل توجهی ایفا کند.

بعضی از پزشکان برای درمان اسکیزوفرنی، نورالژی پست‌هرپتیک یا زونا، افسردگی و اختلال اضطراب در نوجوانان نیز از قرص کاربامازپین استفاده می‌کنند.

نحوه مصرف داروی کاربامازپین

بهتر است کاربامازپین را همراه با وعده‌های غذایی و با توجه به دوز تجویزشده میل کنید. معمولا برای شروع، پزشک دوزهای کم‌تری را برای بیمار تجویز می‌کند و با توجه به روند درمانی، مقدار آن را تغییر می‌دهد. اگر از شیاف این دارو استفاده می‌کنید، حتما قبل از مصرف، نکات راهنمایی موجود در بروشور را بخوانید.

کاربامازپین را به همان اندازه‌ای که پزشک توصیه کرده است و در زمان مناسب مصرف کنید. از قرار دادن دارو در معرض نور خورشید بپرهیزید. قرص کاربامازپین را نصف یا پودر نکنید و برای اندازه‌گیری دوز مناسب شربت این دارو، از قاشق‌های مدرج استفاده کنید.

نکات مهم در مصرف داروی کاربامازپین

• مادران باردار و شیرده نباید کاربامازپین را بدون تجویز پزشک مصرف کنند.

• اگر به بیماری‌های زمینه‌ای مانند گلوکوم، بیماری‌های قلبی و کبدی، مشکلات کلیوی، مشکلات مغز استخوان، بیماری‌های عصبی و حساسیت مبتلا هستید، برای مصرف کاربامازپین از پزشک متخصص مشورت بگیرید.

• اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، آن را به پزشک خود اطلاع دهید.

• توصیه می‌شود بیمارانی‌که از این دارو استفاده می‌کنند، مایعات بیشتری مصرف کنند.

• برخلاف تصور بعضی افراد، کاربامازپین اعتیادآور نیست.

• اگر فردی را با علائم و شرایط خودتان دیدید، داروی خود را به او معرفی نکنید؛ زیرا ممکن است بیماری‌های متفاوت، علائم یکسانی را ایجاد کنند و فرد با مصرف داروی اشتباه، شرایط خود را حادتر کند.

• مصرف این دارو را به‌یک‌باره قطع نکنید؛ زیرا ممکن است دچار عوارض شدید عصبی شوید.

• بهتر است در تمام طول درمان خود، از یک برند کاربامازپین استفاده کنید.

• اگر در دوره درمانتان مجبور شدید از خدمات درمانی دیگری مانند جراحی استفاده کنید، حتما به پرسنل مرکز درمانی اطلاع دهید که درحال مصرف کاربامازپین هستید.

• مصرف کاربامازپین می‌تواند سبب کاهش هوشیاری و خواب‌آلودگی شود؛ بنابراین، در هنگام رانندگی یا فعالیت‌های حساس از مصرف آن بپرهیزید.

• برخی از بیماران پس از شروع مصرف کاربامازپین، دچار اختلال در تفکر می‌شوند و ممکن است افکار ناراحت‌کننده‌ای داشته باشند؛ بنابراین، بیمار از این لحاظ نیز باید تحت نظر باشد.

• در طول دوره درمان با این دارو، برای کنترل میزان پیشرفت در زمان‌های معینی به پزشک مراجعه کنید.

موارد منع مصرف داروی کاربامازپین

افرادی‌که به بیماری‌های زیر مبتلا هستند، نباید از کاربامازپین استفاده کنند:

• حملات تشنجی غایب (generalized)
• حملات آتونیک و میوکلونیک
• کم‌خونی فقر آهن
• کمبود سلول‌های خونی
• پایین بودن میزان پلاکت خون

در بیمارانی که به مشکلات قلبی، به‌ویژه اختلالات دریچه‌های قلب مبتلا هستند، مصرف این دارو باید با احتیاط بیشتری انجام شود.

تداخلات دارویی کاربامازپین

مصرف کاربامازپین به‌همراه بعضی داروها و مواد غذایی می‌تواند تاثیر آن را کاهش دهد و بیمار را به عوارض جانبی دچار کند. این داروها عبارت‌اند از:

• مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز
• مهارکننده‌های کانال غیردی‌هیدروپیریمیدینی
• آنتی‌هیستامین‌ها
• مسکن‌ها
• برخی ضدقارچ‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها
• ریفامایسین‌ها
• وارفارین
• برخی از داروهای خواب‌آور
• بوسپرویر
• پرازیکوانتل
• بنپریدول
• وکسیلاپرویر
• آرمودافینیل
• لاموتریژین
• آلوپورینول

برای خوردن قرص کاربامازپین از آب مرکبات، به‌ویژه گریپ فروت استفاده نکنید؛ زیرا مواد موجود در آب گریپ فروت در عملکرد دارو اختلال ایجاد می‌کند.

عوارض مصرف داروی کاربامازپین

مصرف کاربامازپین می‌تواند بیمار را با عوارضی مانند کاهش هماتوکریت خون و اختلالات انعقادی مواجه کند؛ درنتیجه فرد دچار مشکلات قلبی، خون‌ریزی از بینی یا لثه، عفونت و ضعف می شود.

از دیگر عوارض جانبی مصرف این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گلودرد و تب
• ریزش مو
• اضافه وزن
• به وجود آمدن کبودی‌‌های غیرطبیعی یا لکه‌های قرمز و بنفش روی بدن
• خستگی شدید
• تپش قلب یا کند شدن ضربان قلب
• احساس سبکی سر
• ازحال‌‌رفتن
• اختلال در عملکرد کبد
• زردی پوست و سفیدی چشم
• بالارفتن غلظت ادرار
• درد معده
• کاهش اشتها
• مشکلات گوارشی
• اختلال در تمرکز و حافظه
• گیجی و عدم حفظ تعادل
• تشنج
• خشکی دهان
• لرزش دست

همچنین در برخی از بیمارانی که مدت زیادی داروی کاربامازپین را دریافت می‌کردند، عوارضی مانند پوکی استخوان و استئوپنی مشاهده شد؛ بنابراین، برای جلوگیری از بروز این عوارض داشتن برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم ضروری است.

درصورتی‌که دچار عوارض جانبی مصرف کاربامازپین شدید یا علائم بیماری‌تان به‌طور کامل از بین رفتند، مصرف دارو را خودسرانه قطع نکنید و درباره آن از پزشکتان راهنمایی بگیرید.

جمع‌بندی

در درمان بیماری صرع، از داروی کاربامازپین درکنار دیگر شیوه‌های درمانی استفاده می‌شود. این دارو میزان تشنج در بیماران را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد اما استفاده از آن برای همه افراد مناسب نیست؛ همچنین مانند هر داروی دیگری، می‌تواند عوارض جانبی را در فرد ایجاد کند.

بیمارانی که با مشکلات عصبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، باید قبل از مصرف هر دارویی با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنند. اگر به راهنمایی‌های پزشکی در هر زمینه‌ای نیاز دارید، با مراجعه به سایت دکترتو می‌توانید از بهترین متخصصان نوبت ویزیت حضوری و آنلاین بگیرید.