تفاوت کلاچ های معمولی و کلاچ های مسابقه ای چیست؟

در خودروهایی که از نظر موتوری تقویت شده اند بهتر است از کلاچ های حرفه ای استفاده کرد، زیرا افزایش توان موتور افزایش دما را نیز به همراه دارد و علاوه بر افزایش دما، افزایش گشتاور تولیدشده توسط موتور هم هست.

به گزارش اینتیتر به نقل از اسب بخار، گشتاور تولیدی در موتورهای تقویت شده می بایست توسط کلاچ هایی به گیربکس منتقل شوند که بتوانند نیرو و دمای بالا را تحمل کنند و در آن شرایط ترَک نخورند.

در خودروهای دنده دستی (Manual Gearbox) برای برقراری اتصال بین گیربکس و فلایویل از کلاچ (Clutch) استفاده می شود. این قطعه از خودرو مانند کلیدی عمل می کند که وظیفه آن قطع و وصل نیرو بین گیربکس و موتور است. فرآیند عملکرد کلاچ به گونه ای است که نیرو را به صورت تدریجی منتقل می کند، زیرا اگر فرآیند انتقال نیرو به صورت ناگهانی صورت گیرد، هم به چرخ دنده های گیربکس شوک وارد می شود و هم به دسته موتورها (engine mounts). وارد شدن این شوک موجب می شود راننده و سرنشینان هنگام تعویض دنده آرامش نداشته باشند و از سواری نرم خودرو برخوردار نشوند.

وظیفه دیگر کلاچ این است که با فشردن پدالی که به آن وصل است، اتصال بین گیربکس و موتور قطع می شود تا عمل تعویض دنده راحت تر انجام گیرد.

بنابراین با توجه به عملکرد این قطعه می بینیم که وجود آن بسیاری از شوک ها را از بین می برد و راحتی در سواری را برای راننده و سرنشینان فراهم می کند. از سویی دیگر، عمل تعویض دنده نیز راحت تر صورت می گیرد.

در کلاچ های حرفه ای (Performance Clutches) از فنرهایی با ضریب فنریت بالاتری استفاده می شود تا نیروی واردشده از طرف این فنرها به پشت دیسک بیش تر باشد و چسبندگی بیش تری بین دیسک و صفحه حاصل شود.

از سویی دیگر، جنس دیسک های به کاررفته در کلاچ های مسابقه ای با دیسک های به کاررفته در کلاچ های معمولی متفاوت است. دیسک های به کاررفته در این مدل از کلاچ ها اصطکاک بیش تری دارند و به همین دلیل بیش تر به صفحه می چسبند.

با توجه به تغییر جنس دیسک و به کارگیری فنرهای قوی تر، گشتاور منتقل شده توسط این کلاچ ها بیش تر می شود و چون اصطکاک بین دیسک و صفحه بیش تر است، لغزش بین دیسک و صفحه نیز کم تر می شود. به طور کلی، تلفات ناشی از اتصال بین دیسک و صفحه کم تر می شود و بازده کلاچ افزایش می یابد.

در کلاچ های معمولی از ترکیبات ارگانیک استفاده می شود، این مواد اتصال نرم تر همراه با طول عمر بیش تر را به دست می دهد، اما در برابر دمای زیاد نمی تواند درست عمل کنند و کارایی قبل را از دست می دهند. به همین دلیل، در کلاچ های مسابقه ای از موادی مانند کولار (Kevlar)، کربن (Carbon) و سرامیک (Ceramic) استفاده می شود که اتصال سخت تری نسبت به کلاچ های معمولی را به دست می دهند، اما مقاومت و کارایی آن در دمای بالا بسیار بهتر است.

اکثر کلاچ های مسابقه ای به گونه ای طراحی شده اند که بین بخش های اصطکاکی فضای خالی (Puck Design) وجود داشته باشد. این طراحی موجب می شود تا فاصله بین قسمت های اصطکاکی بیش تر باشد و هوای بیش تری در آن ناحیه جریان یابد تا خنک کاری قسمت های داغ کلاچ بهتر صورت گیرد.

از سویی، با ایجاد فضای خالی در دیسک، سطح تماس بخش اصطکاکی کم تر می شود و چون در این کلاچ ها از فنرهای قوی تری استفاده شده است، نیرویی که به پشت سطح اصطکاکی وارد می شود بیش تر می شود. بنابراین هم سطح تماس کم تر می شود و هم نیرو بیش تر می شود، در نتیجه، فشار وارده بیش تر شده و بازده کلاچ افزایش می یابد.

طراحی برخی دیگر از کلاچ های حرفه ای مانند دیسک های حفره دار است. برای خنک کاری کلاچ، در آن حفره هایی به وجود آمده است تا هوا در آن جریان یابد و در شرایطی حاد که دما بالا می رود، خنک کاری بهتر صورت گیرد.

نوع دیگر کلاچ های حرفه ای که نسبت به دیگر کلاچ ها بهتر می توانند در دماهای بالا کار کنند کلاچ های فلزی اند. این کلاچ ها در دماهای بالا نسبت به کلاچ های دیگر (کولار، کربنی و سرامیکی ) بهتر عمل می کنند.

در چه خودروهایی نیاز است از کلاچ های حرفه ای استفاده کنیم؟

بعضی از خودروها در شرایطی مورد استفاده قرار می گیرند که دمای کارکرد موتور آن ها در اکثر اوقات بسیار بالاست، در این خودروها نیاز است از کلاچ های حرفه ای یا Performance استفاده شود، زیرا کلاچ های عادی نمی توانند آن حد از دمای بالا را تحمل کنند. کلاچ های عادی در دماهای بالا خاصیت چسبندگی و اصطکاک خود را از دست می دهند و نمی توانند گشتاور تولیدی توسط موتور را به خوبی منتقل کنند. همین مسئله موجب می شود توان موتور تلف شود و چرخ ها درصد کمی از گشتاور تولیدشده توسط موتور را دریافت کنند.

در خودروهایی که برای مسابقات درگ آماده شده اند هم از کلاچ های حرفه ای استفاده می شود تا طی شروع حرکت خودرو، به خوبی چسبندگی لازم را داشته باشد و گشتاور تولیدی موتور را منتقل کند.

به طور کلی، در خودروهایی که از نظر موتوری تقویت شده اند بهتر است از کلاچ های حرفه ای استفاده کرد. در این خودروها توان موتور تقویت شده بسیار بیش تر از توان موتور فابریک است، افزایش توان موتور افزایش دما را نیز به همراه دارد و علاوه بر افزایش دما، افزایش گشتاور تولیدشده توسط موتور هم هست. گشتاور تولیدی در موتورهای تقویت شده می بایست توسط کلاچ هایی به گیربکس منتقل شوند که بتوانند نیرو و دمای بالا را تحمل کنند و در آن شرایط ترک نخورند.

به همین دلیل بهتر است با توجه به نوع کاربرد خودرو، شرایط عملکرد، دمای موتور و گیربکس و همچنین گشتاوری که قرار است منتقل شود، کلاچی را انتخاب کنیم که جنس آن پاسخ گوی نیاز ما باشد و تحت آن شرایط دوام مناسب را به دست دهد.

نصب کلاچ های حرفه ای بر روی خودروها تغییری در توان تولیدی موتور ایجاد نمی کند، به عبارتی، اسب بخار ترمزی (Brake Horse Power) تغییر نمی کند. در فرآیند انتقال قدرت از موتور به چرخ ها، یکی از بخش هایی که باعث می شود تا از توان منتقل شده کاسته شود کلاچ است. لغزش کلاچ باعث می شود بخشی از توان تولیدی موتور از بین برود. با به کارگیری کلاچ های حرفه ای یا Performance بخش قابل توجهی از تلفات سیستم انتقال قدرت کاسته می شود.

کاهش تلفات در بخش انتقال قدرت به معنای نزدیک تر شدن مقدار توان اندازه گرفته شده بر روی چرخ (Wheel Horse Power ) به توان تولیدی موتور است (اسب بخار ترمزی). بنابراین به کارگیری کلاچ های حرفه ای توان منتقل شده به سر چرخ را افزایش می دهد و راننده افزایش توان و بهبود شتاب گیری خودرو را به خوبی حس می کند.

از برندهای معروف تولیدکننده کلاچ های افترمارکت (After Market) می توان به اکسدی (Exedy) ، لوک (Luk) و ولئو (Valeo) اشاره کرد.