یارانه ۷ میلیونی در انتظار هر ایرانی؟ بررسی دو سناریوی جنجالی افزایش قیمت بنزین

به گزارش اینتیتر، افزایش قیمت بنزین همواره یکی از حساس‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی در ایران محسوب می‌شود، زیرا هرگونه تغییر در نرخ این حامل انرژی تأثیر مستقیم بر معیشت مردم، تورم، هزینه حمل‌ونقل و بازار کالاهای اساسی دارد.

اخیراً اظهارات دو چهره سیاسی، علی عسگری و محمدرضا باهنر، درباره سناریوهای اصلاح قیمت سوخت، بار دیگر این موضوع را به صدر اخبار کشانده است.

وضعیت فعلی قیمت بنزین:

• بنزین سهمیه‌ای: ۱۵۰۰ تومان به ازای هر لیتر

• بنزین آزاد: ۳۰۰۰ تومان به ازای هر لیتر

این اعداد فاصله زیادی با قیمت جهانی دارند و برخی کارشناسان ادامه این وضعیت را عامل افزایش قاچاق سوخت، فشار بر بودجه دولت و ناترازی انرژی می‌دانند.

سناریوی اول | افزایش پلکانی به پیشنهاد علی عسگری:
علی عسگری، طراح قانون هدفمندی یارانه‌ها، معتقد است که اگر برنامه هدفمندی سال ۱۳۸۹ به طور کامل اجرا می‌شد، امروز قیمت واقعی بنزین باید حدود ۲۰ هزار تومان باشد.
وی پیشنهاد می‌کند:

• افزایش پلکانی سالانه با نرخ حدود ۲۰ درصد

• حرکت نظام پرداخت یارانه‌ها به سمت حمایت هدفمند از خانوارهای نیازمند

• تجمیع دستگاه‌های حمایتی برای دقت بیشتر در پرداخت‌ها

به بیان دیگر، عسگری طرفدار آزادسازی تدریجی قیمت‌ها همراه با حمایت هدفمند است.

سناریوی دوم | مدل محمدرضا باهنر و بنزین ۷۰ هزار تومانی:
محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدل متفاوتی ارائه کرده است:

• قیمت واقعی بنزین ۷۰ هزار تومان به ازای هر لیتر

• یک‌سوم درآمد نفتی (حدود ۲۰۰ میلیارد دلار) میان مردم توزیع شود

• سهم هر ایرانی سالانه حدود ۱۰۰۰ دلار و برای خانواده ۵ نفره حدود ۷۰ میلیون تومان معادل ۶ تا ۷ میلیون تومان ماهانه خواهد بود

باهنر معتقد است این مدل می‌تواند تورم را در کوتاه‌مدت مهار کند، مشابه تجربه آرژانتین.

دیدگاه دولت و وزیر نفت:
وزارت نفت اعلام کرده که فعلاً تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین اتخاذ نشده است، اما ناترازی تولید و مصرف و افزایش واردات سوخت، ضرورت بررسی سناریوهای جدید را برای دولت ایجاد کرده است.

تجربه‌های جهانی:

• در آرژانتین، دولت با آزادسازی قیمت انرژی و پرداخت یارانه نقدی، تلاش کرده تورم افسارگسیخته را کنترل کند.

• در هند و اندونزی، افزایش قیمت سوخت با اعتراضات مردمی همراه بوده و دولت‌ها یارانه نقدی یا کالایی را جایگزین کردند.

جمع‌بندی و سناریوی محتمل:
کارشناسان معتقدند اجرای مدل باهنر (بنزین ۷۰ هزار تومانی) فعلاً بعید است و سناریوی محتمل‌تر، افزایش پلکانی و تدریجی قیمت بنزین خواهد بود. تا این لحظه هیچ تصمیم رسمی برای تغییر نرخ‌ها گرفته نشده و قیمت‌ها همچنان ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان باقی مانده‌اند.