اولتیماتوم مجلس: کالابرگ تا آبان اجرا شود یا...! (خبر فوری برای دهک‌های پایین)
در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس، در پاسخ به تذکر جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت، بر لزوم اجرای سریع قانون کالابرگ الکترونیکی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید کرد. وی هشدار داد که آخرین مهلت دولت برای عملیاتی کردن این طرح حمایتی، اواخر آبان‌ماه ۱۴۰۴ است و مجلس بر اجرای آن نظارت دقیق خواهد داشت.
به گزارش اینتیتر، در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس، در پاسخ به تذکر جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت، بر لزوم اجرای سریع قانون کالابرگ الکترونیکی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید کرد. وی هشدار داد که آخرین مهلت دولت برای عملیاتی کردن این طرح حمایتی، اواخر آبان‌ماه ۱۴۰۴ است و مجلس بر اجرای آن نظارت دقیق خواهد داشت.
کوچکی‌نژاد در تذکر خود، به فشارهای اقتصادی شدید بر مردم اشاره کرد و یادآوری نمود که قانون کالابرگ در مجلس دهم تصویب و در مجلس یازدهم پیگیری شده است. وی افزود: «رئیس مجلس دو بار تذکر داده، کمیسیون‌ها تعهد داده‌اند، اما با گرانی روزافزون کالاهای اساسی، سفره خانوارها در بحران است. مجلس باید اقدام اساسی کند.»
این اولتیماتوم در حالی صادر می‌شود که طبق اخبار اخیر، دولت و مجلس بر اجرای ماهانه کالابرگ تا پایان سال ۱۴۰۴ توافق کرده‌اند و مرحله پنجم آن احتمالاً در مهرماه کلید می‌خورد. رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان نیز دستور پرداخت ماهانه را صادر کرده و قالیباف بر تداوم طرح برای حفظ قدرت خرید خانوارها تأکید دارد.
کالابرگ الکترونیکی چیست و چگونه اجرا می‌شود؟
کالابرگ الکترونیکی، طرح حمایتی دولت برای مقابله با تورم و گرانی کالاهای اساسی است که امکان خرید ماهانه اقلام ضروری با قیمت یارانه‌ای را برای خانوارهای مشمول (عمدتاً دهک‌های ۱ تا ۷ درآمدی) فراهم می‌کند. این طرح بر اساس بند «الف» ماده ۳۱ قانون برنامه هفتم توسعه مصوب مجلس، با منابع صندوق توسعه ملی (معادل ریالی یک میلیارد دلار) اجرا می‌شود.
فهرست کالاهای مشمول (ثابت و مشخص):
- برنج، روغن، لبنیات، گوشت قرمز و مرغ، تخم‌مرغ، نان، حبوبات، و سایر اقلام خوراکی اساسی (حدود ۱۱ قلم).
مزایای کلیدی طرح:
- حمایت مستقیم معیشتی: اعتبار ماهانه به کارت بانکی سرپرست خانوار واریز می‌شود و فقط در فروشگاه‌های طرف قرارداد (بیش از ۲۳۰ هزار واحد خرده‌فروشی و ۱۳ فروشگاه زنجیره‌ای مانند افق کوروش و رفاه) قابل استفاده است.
- مدیریت ارزی: ارز ترجیحی فقط برای واردات این کالاها تخصیص می‌یابد و هدررفت منابع را کاهش می‌دهد.
- شفافیت و حذف رانت: رهگیری دیجیتال از واردات تا مصرف نهایی، قاچاق و فروش در بازار آزاد را محدود می‌کند.
- هماهنگی با سیاست «پادشکنندگی»: سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد، این طرح را بخشی از بسته مقابله با تحریم‌ها (مانند مکانیزم ماشه) می‌داند که تهدیدها را به فرصت اصلاح ساختارها تبدیل می‌کند. وی در الکامپ ۱۴۰۴ تأکید کرد: «دولت همه سناریوها را پیش‌بینی کرده و کالابرگ، دفاع از بازارها در برابر شوک‌های روانی است.»
مراحل اجرای عملی:
- شناسایی مشمولان: با استفاده از پایگاه رفاه ایرانیان، ثبت احوال، و تراکنش‌های بانکی برای هدف‌گیری دقیق دهک‌های پایین و متوسط.
- تخصیص اعتبار: واریز دیجیتال ماهانه (مثلاً ۵۰۰ هزار تومان در مراحل اولیه) به کارت شتاب یا اپلیکیشن اختصاصی؛ حداقل ۵ هزار تومان موجودی برای احراز هویت لازم است.
- شبکه فروش: اتصال هوشمند فروشگاه‌ها به سامانه، ثبت برخط تراکنش‌ها، و کنترل قیمت/موجودی.
- پایش: مرکز پایش وزارت اقتصاد، مصرف، تورم، و رضایت را رصد کرده و فهرست یا سقف اعتبار را تنظیم می‌کند.
هم‌افزایی با سایر نهادها: بانک مرکزی (کنترل تورم ارزی)، سازمان برنامه (مدیریت کسری بودجه)، و وزارت صمت (زنجیره تأمین) با وزارت اقتصاد همکاری می‌کنند. همچنین، هوشمندسازی گمرکات و کاهش زمان ترخیص به ۳ روز، سرعت توزیع را افزایش می‌دهد.
چالش‌ها و چشم‌انداز
با وجود توافق دولت و مجلس برای پرداخت منظم تا پایان ۱۴۰۴، چالش‌هایی مانند کمبود منابع مالی (به‌ویژه پس از مراحل اولیه در اسفند ۱۴۰۳) و تأثیر سیاست‌های ارزی بر سفره مردم وجود دارد. نمایندگان مانند بهروز محبی نجم‌آبادی هشدار داده‌اند که دولت باید طرح را فعال کند تا یارانه معیشتی تقویت شود. قالیباف نیز دستور اجرای بدون تأخیر را صادر کرده و مجلس را «پای کار» دانسته است.
این طرح نه تنها تورم خوراکی را کنترل می‌کند، بلکه با فناوری، توزیع یارانه را هدفمند و عادلانه می‌سازد. برای استعلام، از کد دستوری #۱۴۶۳۵۰۰ استفاده کنید.
