یارانه آذرماه داغ شد: ۵۰۰ هزار تومان کالابرگ + نقدی، اما ۴۳۸ هزار نفر حذف!
در حالی که تورم بر قیمت کالاهای اساسی فشار میآورد، دولت در مرحله پنجم طرح کالابرگ الکترونیکی (آذرماه ۱۴۰۴) گام مهمی برداشته و اعتبار خرید کالا را به عنوان مکمل یارانه نقدی واریز میکند.
به گزارش اینتیتر، در حالی که تورم بر قیمت کالاهای اساسی فشار میآورد، دولت در مرحله پنجم طرح کالابرگ الکترونیکی (آذرماه ۱۴۰۴) گام مهمی برداشته و اعتبار خرید کالا را به عنوان مکمل یارانه نقدی واریز میکند. طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دهکهای اول تا سوم هر نفر ۵۰۰ هزار تومان اعتبار دریافت میکنند، در حالی که دهکهای چهارم تا هفتم ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر فرد میگیرند. این اعتبار همزمان با یارانه نقدی ماهانه (۴۰۰ هزار تومان برای دهکهای ۱-۳ و ۳۰۰ هزار تومان برای ۴-۹) پرداخت میشود و مجموع دریافتی خانوارها را به طور قابل توجهی افزایش میدهد – مثلاً یک خانوار ۴ نفره در دهک اول تا ۲.۴ میلیون تومان (۱.۶ میلیون نقدی + ۸۰۰ هزار اعتبار). با این حال، گزارشها حاکی از حذف بیش از ۴۳۸ هزار نفر از لیست یارانهبگیران نقدی است که ابهامی درباره وضعیت کالابرگ آنها ایجاد کرده؛ هرچند سخنگوی سازمان هدفمندی یارانهها تأکید کرده حذفها بر اساس تغییرات دهکبندی است و کالابرگ جایگزین یا مکمل خواهد بود.
این طرح که بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه و مصوبه مجلس طراحی شده، ابتدا برای دهکهای اول تا سوم (اصلیترین گروه هدف) اجرا میشود و سپس به دهکهای بالاتر گسترش مییابد. معاون رفاهی وزارت رفاه، احمد نادری، اعلام کرده: «دولت پس از اختلافنظر با مجلس، مدل 'ارائه مستقیم کالا' را مبنا قرار داد و دو گزینه اولیه (اعتبار ریالی یا تخفیف ۲۰ درصدی) کنار گذاشته شد.» پرداخت برای دهکهای پایین «امروز و فردا» (اوایل آذر) آغاز میشود و تکمیل آن برای این گروه طی ۱-۲ هفته آینده انجام خواهد گرفت. شایعات واریز در ۸ آذر تکذیب شده، اما زیرساختها آماده است و منابع تأمین شده.
جدول اعتبار کالابرگ بر اساس تعداد اعضای خانوار (آذر ۱۴۰۴)
| تعداد نفرات خانوار | دهکهای ۱ تا ۳ (تومان) | دهکهای ۴ تا ۷ (تومان) |
|---|---|---|
| ۱ نفر | ۵۰۰,۰۰۰ | ۳۵۰,۰۰۰ |
| ۲ نفر | ۱,۰۰۰,۰۰۰ | ۷۰۰,۰۰۰ |
| ۳ نفر | ۱,۵۰۰,۰۰۰ | ۱,۰۵۰,۰۰۰ |
| ۴ نفر | ۲,۰۰۰,۰۰۰ | ۱,۴۰۰,۰۰۰ |
| ۵ نفر | ۲,۵۰۰,۰۰۰ | ۱,۷۵۰,۰۰۰ |
*توجه: این مبالغ اعتبار خرید کالا است و جدا از یارانه نقدی محاسبه میشود. برای خانوارهای پرجمعیت، مجموع دریافتی میتواند تا ۳-۴ میلیون تومان برسد.
کالاهای مشمول خرید با کالابرگ: تمرکز بر ۲۱۰۰ کالری روزانه
طرح جدید بر تأمین نیازهای غذایی پایه (۲۱۰۰ کالری روزانه برای هر فرد) طراحی شده و اعتبار فقط برای خرید از فروشگاههای زنجیرهای طرف قرارداد (مانند رفاه، شهروند) یا برخی فروشگاههای محلی قابل استفاده است – بدون امکان برداشت نقدی یا انتقال. اقلام مشمول عبارتند از:
- غلات و حبوبات: برنج، ماکارونی، حبوبات
- پروتئینها: مرغ، تخممرغ، گوشت منجمد، ماهی و میگو (جدیداً اضافه شده)
- لبنیات: شیر، پنیر، ماست
- سایر: روغن، قند و شکر، نان صنعتی، گوشت بوقلمون و بلدرچین
این اقلام با هدف تنظیم بازار و حمایت از اقشار آسیبپذیر انتخاب شدهاند و از تورم اخیر (مانند افزایش ۳۰-۴۰ درصدی قیمت مرغ و لبنیات) محافظت میکنند.
یارانه اضافی یا مکمل؟ واکنشها و واقعیتها
در فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی، این اعتبار به عنوان «یارانه اضافی» تعبیر شده که رضایتمندی موقتی ایجاد کرده – بهویژه برای دهکهای پایین که حالا علاوه بر نقدی، اعتبار هم میگیرند. اما از منظر رسمی، کالابرگ مکمل یارانه نقدی است و هدفش تنظیم بازار، جلوگیری از هدررفت منابع و حمایت هدفمند است، نه پرداخت مستقیم پول. با حذف ۴۳۸ هزار یارانهبگیر (از مجموع ۸ میلیون حذفشده از بهمن ۱۴۰۲ تا آبان ۱۴۰۴)، برخی ابهامات درباره مشمولان کالابرگ وجود دارد، اما وزارت رفاه تأکید کرده افراد حذفشده از نقدی، ممکن است از کالابرگ بهرهمند شوند. کارشناسان پیشنهاد میکنند برای استعلام وضعیت، از سامانه رفاهی (my.gov.ir) یا اپلیکیشنهای بانکی استفاده شود.
در مجموع، این مرحله از طرح با تمرکز بر دهکهای پایین، میتواند فشار تورمی را برای میلیونها خانوار کم کند، اما موفقیت آن به اجرای دقیق و نظارت بر فروشگاهها بستگی دارد. برای آخرین بهروزرسانیها، به سایت وزارت رفاه مراجعه کنید.
