قدرت شفابخش لمس: ماساژ چقدر واقعاً برای سلامتی مفید است؟
ماساژها می‌توانند فوق‌العاده لذت‌بخش باشند. اما آیا واقعاً برای ما مفیدند؟ در یک مطالعه، پژوهشگران مشاهده کردند که ۸.۵٪ از آمریکایی‌ها در «نظرسنجی ملی سلامت ۲۰۲۲» گزارش داده‌اند که برای «سلامت کلی» از ماساژ استفاده می‌کنند.
به گزارش اینتیتر، ماساژها می‌توانند فوق‌العاده لذت‌بخش باشند. اما آیا واقعاً برای ما مفیدند؟ در یک مطالعه، پژوهشگران مشاهده کردند که ۸.۵٪ از آمریکایی‌ها در «نظرسنجی ملی سلامت ۲۰۲۲» گزارش داده‌اند که برای «سلامت کلی» از ماساژ استفاده می‌کنند. با این حال، تعریف سلامت دامنه‌ی وسیعی دارد، به گفتهٔ جف لوین، اپیدمیولوژیست و استاد برجستهٔ دانشگاه بیلور. برای مثال، آیا منظور سلامت جسمی است، سلامت روان یا هر دو؟ همین موضوع مطالعهٔ آن را دشوار می‌کند اما شاید دلیل جذابیت گستردهٔ ماساژ نیز باشد.
به گزارش گاردین، پژوهش‌ها معمولاً به دنبال یافتن روابط علت و معلولی دقیق هستند. اما به گفتهٔ نیکی مانک، ماساژور حرفه‌ای و استاد دانشگاه ایندیاناپولیس و مدیر پژوهش مؤسسهٔ ماساژتراپی، تأثیر ماساژ ماهیتی کل‌نگر دارد و جنبه‌های جسمی، احساسی و عصبی را در هم ادغام می‌کند.
در حالی که بسیاری، ماساژ را نوعی تجمل می‌دانند، مانک یادآور می‌شود که ماساژ در تاریخ همواره بخشی از مراقبت‌های بهداشتی بوده است. اکنون نیز هرچه بیشتر به‌عنوان بخشی از خدمات بیمارستانی ادغام می‌شود، زیرا تحقیقات و تجربهٔ بیماران فواید آن را تأیید می‌کنند.
کارشناسان می‌گویند ماساژ می‌تواند برای همه، فارغ از وضعیت سلامتی‌شان، مفید باشد.
فواید جسمی ماساژ چیست؟
ماساژ یکی از تکنیک‌هایی است که روکو کاپوتو، درمانگر لمسی مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ (MSK)، برای کمک به بیماران استفاده می‌کند.
او می‌گوید: «وقتی بیماران وارد می‌شوند، همیشه می‌گویند: شما همون آقای ماساژ هستی، درسته؟ و بعد تبدیل می‌شی به محبوب‌ترین فرد بین همه.»
کاپوتو می‌گوید ماساژ به مردم کمک می‌کند ارتباط دوباره‌ای با بدنشان برقرار کنند. ماساژ آن‌ها را وارد وضعیت عصبی پاراسمپاتیک می‌کند؛ وضعیتی که موجب آرامش می‌شود.
پژوهشی که بخشی از آن در MSK انجام شد، نشان داد ماساژ به کاهش درد بلندمدت بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته کمک می‌کند. یکی از نتایج این پژوهش، پروژه‌ای به نام Imagine است که هدف آن به‌کارگیری ماساژ و طب سوزنی در برنامه‌های درمان سرطان در سراسر آمریکا است.
برخی پژوهش‌ها نیز مزایای ماساژ برای افراد مبتلا به درد مزمن را نشان می‌دهند. در جدیدترین مقالهٔ پیش‌چاپ مانک، که بر روی کهنه‌سربازان انجام شد، کسانی که دوبار در هفته به مدت ۱۲ هفته ماساژ دریافت کردند، نسبت به گروه کنترل، کاهش بیشتری در شدت درد داشتند. این فواید تا سه ماه پس از درمان حفظ شد.
مانک می‌گوید: «بسیاری از دردها علائمی هستند که باید مدیریت شوند، نه اینکه لزوماً کاملاً از بین بروند.» او توضیح می‌دهد که مکانیسم دقیق این بهبود در مطالعه بررسی نشده، اما عواملی مانند شل شدن عضلات، آرامش و بهبود خواب می‌توانند توضیح‌دهندهٔ نتایج باشند.
در مطالعه‌ای دیگر، مانک دریافت که پس از ۱۰ جلسه ماساژ، بیماران بهبود قابل توجهی در درد پایین کمر داشتند. شرکت‌کنندگان ۵۰ ساله و بالاتر بیشترین بهبود را تجربه کردند.
ماساج احتمالاً می‌تواند بسیاری از انواع درد را بهبود دهد؛ حتی شاید مداخلهٔ زودهنگام از مزمن شدن برخی دردها جلوگیری کند. اما برخی پژوهشگران – مانند نویسندگان یک مرور نظام‌مند در سال ۲۰۲۴ – می‌گویند که برای ارزیابی دقیق تأثیر ماساژ بر درد، به کارآزمایی‌های تصادفی و کنترل‌شدهٔ بیشتری نیاز است.
علل اثرات جسمانی ماساژ همچنان در حال بررسی‌اند. برای مثال، شین فیلیپس، استاد دانشگاه ایلینوی در شیکاگو، هم‌نویس مقاله‌ای بود که نشان داد ماساژ باعث افزایش جریان خون و کاهش درد عضلانی پس از ورزش می‌شود. جالب اینکه حتی افرادی که ورزش نکرده بودند نیز پس از ماساژ، بهبود عملکرد عروقی داشتند؛ یعنی توانایی رگ‌ها برای تنظیم جریان خون و فشار.
در این مطالعه، گروهی از شرکت‌کنندگان با دستگاه پرس پا ورزش کردند و سپس ماساژ پا دریافت کردند. فیلیپس می‌گوید: «جریان خون در بازو افزایش یافت، حتی با اینکه ماساژ تنها روی اندام تحتانی انجام شده بود.» این نشان می‌دهد که ماساژ روی کل بدن اثر دارد، نه فقط یک ناحیهٔ خاص.
آیا این نتایج به دلیل دستکاری فیزیکی بدن است یا واکنش احساسی ناشی از لمس؟ فیلیپس می‌گوید: «دقیقاً مشخص نیست – شاید ترکیبی از هر دو باشد.»
آیا ماساژ فواید روانی دارد؟
به گفتهٔ دکتر کارلا کوان، استاد پزشکی داخلی دانشگاه کالیفرنیا سان‌فرانسیسکو و عضو مرکز سلامت تلفیقی آشر، جدا کردن واکنش‌های احساسی و جسمیِ ناشی از ماساژ کار دشواری است.
او توضیح می‌دهد که ماساژ می‌تواند باعث افزایش ترشح اندورفین‌ها – مسکن‌های طبیعی بدن – شود. پژوهش‌های بسیاری نشان داده‌اند که لمس مثبت و رضایت‌بخش می‌تواند سلامت روان را بهبود دهد و اضطراب و افسردگی را کاهش دهد.
آن وایزمن، ماساژور و استاد دانشگاه نوادا، نیز فواید زیادی را برای افراد مبتلا به HIV/AIDS مشاهده کرده است. در پژوهش‌های بعدی، او این مشاهدات را ثبت و اندازه‌گیری کرد: شرکت‌کنندگان گزارش کردند که ماساژ باعث افزایش آگاهی بدنی و تقویت انگیزه و تاب‌آوری آن‌ها شده است. یکی از آن‌ها گفته بود: «ماساژ به من یادآوری کرد که انسان هستم.»
وایزمن معتقد است اثرات ماساژ «به‌راحتی قابل انتقال» به گروه‌های مختلف مردم است.
ماساژ به چه کسانی کمک می‌کند؟
کوان به دنبال راهی برای کاهش درد بیماران بدون استفاده از مواد مخدر بود. در سال ۲۰۱۷، با الهام از برنامهٔ ماساژ کودکان در بخش پیوند مغز استخوان UCSF، بودجه‌ای جمع‌آوری کرد و سال بعد برنامه‌ای مشابه برای بزرگسالان راه‌اندازی کرد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ روی این خدمات نشان داد ماساژ برای کاهش پریشانی، درد، تنش، اضطراب، خستگی و بهبود خواب «بسیار مفید» است. بیماران همچنین احساس بهبود سلامت و آرامش داشتند.
کوان می‌گوید پژوهش‌های زیادی نشان داده‌اند که لمس خوشایند اثر آرام‌بخش ایجاد می‌کند و به مغز سیگنال می‌دهد که شما در امنیت هستید.
او می‌گوید: «همهٔ ما با لمس مهربانانه و مراقبانه رشد می‌کنیم. فکر می‌کنم هر فردی می‌تواند از ماساژ بهره‌مند شود، چون اندورفین‌های طبیعی آزاد می‌کند که احساس خوب و خوشحالی به وجود می‌آورند.»
اما او اشاره می‌کند که کسانی که کمتر لمس سالم و مثبت را تجربه می‌کنند، بیشترین سود را می‌برند؛ مانند افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن یا کووید طولانی، که اغلب تعاملات اجتماعی کمتری دارند.
مانک نیز موافق است: «افرادی که درد، ناتوانی یا محدودیت بیشتری تجربه می‌کنند، مستعد تجربهٔ اثرات بزرگ‌تر ماساژ هستند.»
چطور می‌توان ماساژ را وارد برنامهٔ روزانه کرد؟
وایزمن می‌گوید فواید ماساژ یادآور قدرت لمس است. ماساژ روشی ساده اما مؤثر است که اغلب نادیده گرفته می‌شود.
با این حال، ماساژ حرفه‌ای برای برخی افراد گران یا دست‌نیافتنی است. اما کوان تأکید می‌کند که «نوعی لمس درمانی» ضروری است. حتی ماساژ کف پا یا خوددرمانی با ماساژ می‌تواند مفید باشد.
کاپوتو توصیه می‌کند تکنیک‌های ماساژ را وارد مراقبت‌های روزانه کنید؛ او ویدئوهایی تهیه کرده که افراد می‌توانند در خانه برای مشکلاتی مثل سردرد یا درد دست از آن استفاده کنند. (این ویدئوها برای کودکان طراحی شده‌اند، اما به گفتهٔ او همه می‌توانند از آن‌ها بهره ببرند.)
لوین می‌گوید باید ماساژ را به‌عنوان یک مداخلهٔ بهداشتی اصلی معرفی کرد. «وقتی ماساژ را طب جایگزین می‌نامیم، حتی اگر عمدی نباشد، نوعی جنبهٔ تحقیرآمیز در آن وجود دارد.»
مانک می‌گوید ماساژ باید بیشتر در سیستم درمانی گنجانده شود و بیمه‌ها هزینهٔ آن را پوشش دهند تا برای «بیشترین تعداد مردم» قابل‌دسترس شود.
