تبلور ظرفیت های ملی ِ تاتر اصفهان

به گزارش اینتیتر، در چند شب گذشته آنها که از حوالی میدان نقش جهان گذشته اند ،احتمالا از حدود ساعت ۸.۳۰ شب به بعد صداهای رسای زن و مردانی را شنیده اند که از پشت عالی قاپو نه تنها با مخاطبان انبوه روبه روی خود که با مردم اصفهان و ایران به گفتگویی پر ماجرا اما عمیق مشغولند.

 روشنی تاتر ضیافت کشتار گاه از عمارت ۱۰۰ ساله ی سعدی(حوزه هنری)تلالو  نور تاتر معاصر را با رنگ های اصفهان در آمیخته و تاریکیِ سکوت و سکون ادعایی مدعیانِ(کاش یک شب در اصفهان تاتر بود) را پس می‌زند.

این اجرا از جنبه های بسیاری نه تنها با معیار تاتر اصفهان که در سطح ملی  یکه و یگانه است ،در این مجال اندک تنها به دو دسته از ویژگی های آن اشاره می‌شود.

الف:ویژگی های زیبایی شناختی

کارگردانی اصغر خلیلی هنرمند هوشمند اصفهانی دارای مجموعه ایی از عناصر زیبایی شناختی معیار است،مانند:

۱-انتخاب موضوعی با قابلیت استعاره سازی همراه با داستان گویی به قاعده و سر راست

۲-پرهیز از شعار زدگی و ارائه یک تاتر با درون مایه ی مذهبی به جای سوگنمایش و آیین های نمایشی

۳-انتخاب صحیح بازیگران چه در نقش های اصلی و چه فرعی و توانایی بالفعل کردن تمام قابلیت‌های آنان در حس و بدن و بیان

۴-انتخاب و خلق فضای اجرایی خارج از محیط رسمی تاتر و و در هم آمیزی بنا و میزانسن و رسیدن به اجرایی محیطی کارآمد.

در این زمینه باید به یاد داشت که صرف اجرای یک تاتر در بیرون از سالن تاتر را نمی‌توان خلاقیت کارگردانی دانست،بلکه آفرینش فضا-مکان دیگرگون و آشنایی زدایی شده از دل معماری موجود معیار مهم زیبایی شناسانه ی تاتر محیطی ست.

۵-ارائه ی اجرایی معاصر و دغدغه مند که در میزانسن و ریتم طیف گسترده ی مخاطبان از عام تا خاص را درگیر لایه های معنایی و نشانه شناسی اجرا میکند،

اهل فن شاید بهتر بدانند که جمع این موارد در یک اجرا آن را در مقایسه با معدل اجراهای گوناگون تاتر در سطح کشور و به خصوص پایتخت،در تراز اول کیفیت قرار می‌دهد.

و همین امر اهمیت زیباشناسانه ی آفرینش اصغر خلیلی و گروهش را دوچندان می‌کند.آنها ظرفیت های بالقوه ی تاتر اصفهان را به نیکویی بالفعل کرده اند و راهی را در تاتر ایران گشوده اند که افق های روشنی در ادامه آن پدیدار خواهد شد.

ب:ویژگی های اجتماعی

تاتر با هر تعریفی هنری اجتماعی است که در سه سطح اجراگران،مخاطبان و مفسران ،کنشمندی و مشارکت اجتماعی شهروندان را بر می‌انگیزد.یکی از روش‌های این کنشگری (گفتگو)ست،گفتگو به معنای آمادگی ذهنی  و گشودگی فکری برای تفسیر،تأویل و تغییر در مفاهیم و ساختارهای اجتماعی ..از همین روست که تاتر معیار اصلی فرهنگ در جوامع به حساب می آید،هنری زنده که در آن گفتگو در زمان حال و با رویکرد سازنده به آینده معنا می‌شود.

ضیافت کشتارگاه در چند سطح، سنجیده وذآگاهانه وارد گفتگویی اجتماعی می‌شود و ورای سرگرمی و لذت تماشا ابعاد فرهنگی تاتر را در جامعه معاصر ایران به رخ می‌کشد

۱-گفتگو با تاریخ،خلیلی با انتخاب روایت هایی فراموش شده و بعضا مهجور از تاریخ مردم و نه حاکمان ،از تاریخ به عنوان گذشته ی ناموجود عبور می‌کند و گره های ذهنی و روانی حل نشده ی یک اجتماع را دوباره به قضاوت مخاطبانش می‌گذارد.

۲-گفتگو با آیین ،در سال های اخیر توجه به شور در مراسم و آیین های محرم بسیار پر رنگ تر از توجه به شعور و یا به عبارت بهتر وجوه اخلاقی -عقلانی این دستاورد انسان ساز تشیع ایرانی بوده است.اصغر خلیلی و مریم سلیمی به عنوان نویسندگان نمایشنامه جسارتِ  در انداختن گفتگو بر پایه ی خرد خلاق و شعور انتخاب گر را  به خود داده اند و تماشاگران را بدون اجبار و شعار وارد

منشوری از ایده های منطقی ،دلایل اخلاقی و معذورات اجتماعی شخصیت ها میکنند،تا خود بسنجد و برگزیند

۳-روایت زنانه و زنان روایت گر در این تاتر ،واکنش و پاسخی است درخور به گفتمان اجتماعی چند سال اخیر که گاه با غوغاسالاری بدخواهان ایران از مسیر انصاف و حقیقت جویی منحرف گشته است،قهرمانان زن ضیافت کشتارگاه نه تنها روایتگر داستان خود هستنند که داعیه دار روایت جامعه و نیز ارزش‌های مقدس آنند و این داعیه داری را چون میراثی گرانبها از نسلی به نسل دیگر می‌رسانند تا مخاطب امروز هم گفتگوی اجتماعی خود را بر پایه ی زنانگی روایت پی بگیرد و جان و جهان ایرانی را که در آن نه تنها تن زن که روح زنانه زایا و ماناست.باز شناسد

۴-سطح دیگری از گفتگو که ضیافت کشتارگاه آغاز گر آن بوده را می‌توان گفتگوی تولید

محور دانست.فرایند تولید تاتر مخصوصا تولیداتی که مخاطب وسیع را در نظر دارند ،فرایندی مشکل و پیچده است،که  گاه مستلزم هماهنگی و همکاری چندین نهاد متولی فرهنگی است،در تاتر ایران این هماهنگی بسیار دیر به دیر و شاید به ندرت اتفاق می افتد .

در حیطه ی مدیرت فرهنگی در اصفهان و بالطبع در ایران ضیافت کشتارگاه نمونه ی موفقی از سعه صدر، همکاری و هم افزایی مدیران فرهنگی ست.که می‌تواند راهگشا و سرنمونی برای تولیدات آینده باشد

به هر طریق ضیافت کشتارگاه فرصت مغتنمی است برای اهالی فرهیخته و هنر دوست اصفهان که با مشارکت خود هم لذت تماشای تاتر را تجربه کنند و هم به قوام گفتگوی اجتماعی بیفزایند که مسلما تامین کننده ی (خیر عمومی) ست.

و مگر هدف عالی هنر جز این می‌تواند باشد؟