آیا تهران دریا داشت؟
دریاچه یا دریای ساوه که در مستندات و آثار تاریخی نیز از آن یاد شده است؛ دریاچهای در جنوب تهران تا شمال کاشان بوده است. گویا برخی تمدنهای بزرگ بر ساحل این دریاچه که در زمان خود مشهور بود، بنا شده بودند.
به گزارش اینتیتر به نقل از خبرآنلاین، گزارههای متعددی در مورد این دریاچه وجود دارد و به گفته مهدی زارع مناطق جنوب ری و ورامین، منطقه جنوبی استان تهران و منطقه شرقی قم اگرچه خشک هستند اما نشان از رسوبات ساحلی دریاچهای دارند که شاید تا ۲۰۰۰ سال پیش هم وجود داشته است.
طی روزهای گذشته، در مورد وجود دریاچهای به نام «دریاچه ساوه» در ناحیه مرکزی ایران، ، بحثهایی در توییتر و فضای مجازی به وجود آمده است. آنچه کاربران از دریاچه ساوه میگفتند، حاکی از آن بود که این دریاچه تا حدود چند هزار سال قبل نیز وجود داشته و انگار که مکانهایی همچون تپه سیلک کاشان مشرف به دریاچه و در حقیقت بر ساحل، بنا شده بودند.
این گفتهها و مجموعه مستنداتی که در مورد دریاچه ساوه موجود است، نشان میدهد که این دریاچه تا حدودی شناختهشده بوده است؛ بااینحال، برای صحتسنجی این گفتهها با مهدی زارع، زمینشناس و زلزلهشناس گفتگو کردیم
میگویند شهرهای کاشان، قم و ورامین، پیش از اسلام شهرهای ساحلی دریاچه ساوه بودند، موقعیت جغرافیایی دریاچه ساوه به چه صورت بوده است؟
منطقه بزرگی در جنوب تهران، شمال کاشان و درواقع یک فروافتادگی بزرگ بین شمال کاشان تا جنوب ری و ورامین، که غرب آنهم ساوه و قم کنونی بوده است و همچنین، تمام آنچه امروز دریاچه نمک قم است و در شمال آن نیز دریاچهای به نام حوض سلطان قرار دارد، محدودهای است که در اسناد و مکاتبات تاریخی از آن بهعنوان دریاچه ساوه یادشده است.
در حقیقت، ایندریاچه از دریاچههای داخلی فلات ایران بوده که از آبریزهای اطراف به آن آب میآمده و در هزاره قبل عمدتاً خشکشده و به تالابها و دریاچههای فصلی تبدیلشده است. اکنون دریاچه ارومیه هم با خشک شدن در حال تبدیلشدن به چنین چیزی است؛ دریاچهای فصلی که بخشی از سال خشک است و بخشی از سال هم آب دارد.
از قبل عهد حاضر، این دریاچه محدوده قابلملاحظهای داشته است و برآورد میشود که قبل از هولوسن تا قبل از میلاد مسیح جزء دریاچههای داخلی ایران بوده و آب داشته است. باقیمانده آن همانطور که گفته شد حوض سلطان کنونی و دریاچه نمک قم است که همانند مثلثی در شرق قم و شمال کاشان قرار دارد.