علت خارش واژن و روش‌های مقابله با آن
آیا علت خارش واژن، وجود عوامل عفونی در ناحیه تناسلی زنانه است؟
به گزارش اینتیتر به نقل از پذیرش۲۴، خارش واژن یک علامت ناراحت‌کننده و گاهی دردناک است که اغلب به دلیل مواد تحریک‌کننده، عفونت یا یائسگی رخ می‌دهد.
اما وجود عوامل دیگر هم‌چون اختلالات پوستی یا بیماری‌های مقاربتی (STD)در ایجاد آن دخیل هستند. در برخی موارد نادر، احتمال خارش واژن به دلیل استرس یا سرطان فرج نیز وجود دارد.
در اکثر موارد این خارش چندان نگران‌کننده نیست، با این حال، اگر خارش شدید است یا اگر مشکوک به بیماری زمینه‌ای هستید، بهتر است در این‌باره با پزشک یا متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.
بهترین متخصص آنلاین زنان و زایمان
پزشک با انجام معاینات بالینی و انجام برخی از آزمایشات قادر به تشخیص علت خارش لابیای واژن خواهد بود. علاوه بر تشخیص علت، می‌توانند گزینه‌های درمانی مناسبی را برای این حالت آزار‌دهنده به شما توصیه کنند.
دلایل خارش واژن
ولو یا فرج، قسمت بیرونی اندام تناسلی زنان است که شامل لب‌ها، کلیتوریس، دهانه خروجی مثانه و دهانه واژن می‌شود. بنابراین واژن یک لوله داخلی است که رحم را به فرج متصل می‌کند.
هر زنی ممکن است خارش در اطراف ولو یا دهانه داخلی واژن را تجربه کند. علائم و روش‌های درمانی هر یک نیز به علت ایجاد کننده آن بستگی دارند. در ادامه شما را برخی از دلایل احتمالی خارش واژن و ناحیه اطراف آن آشنا خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
مواد تحریک‌کننده
قرار گرفتن واژن در معرض مواد شیمیایی تحریک کننده می‌تواند باعث خارش در این ناحیه شود. این تحریک‌کننده‌ها می‌توانند یک واکنش آلرژیک و به دنبال آن بثورات خارش‌دار در مناطق مختلف بدن، از جمله واژن ایجاد کنند. برخی از این محرک های شیمیایی رایج عبارت‌اند از:
- صابون
- حمام حبابی
- اسپری‌های زنانه
- دوش
- استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری موضعی
- کرم‌ها
- پماد
- مواد شوینده
- نرم کننده‌های پارچه ای
- دستمال توالت معطر
اگر به دیابت یا بی‌اختیاری ادراری مبتلا هستید، ادرار شما ممکن است باعث تحریک واژن و خارش آن شود.
خارش کم واژن نشانه چیست؟
خارش کم واژن اغلب به علت استفاده از محصولاتی است که باعث تحریک پوست حساس اطراف دستگاه تناسلی می‌شوند. بنابراین پرزها از جمله عوامل بالقوه دخیل در آن هستند مانند:
- پد‌های قاعدگی
- برخی مواد خاص در لباس زیر
- لباس زیر شسته‌شده با مواد شوینده رختشویی
- کاندوم لاتکس
خارش معمولاً زمانی برطرف می‌گردد که استفاده از این محصولات به طور کامل قطع شود. محصولات بدون عطر و بدون بو تحریکات کمتری را با خود به همراه دارند.
بیماری‌های پوستی
برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس می‌توانند باعث قرمزی و خارش در ناحیه تناسلی شوند.
اگزما که به عنوان درماتیت آتوپیک هم شناخته می‌شود، شامل بثوراتی است که در درجه اول در افراد مبتلا به آسم یا آلرژی ایجاد می‌شود. راش‌ها متمایل به قرمز و خارش‌دار با نمای بافت پوسته پوسته هستند که این وضعیت ممکن است در بعضی از زنان مبتلا به اگزما به واژن آنها نیز سرایت کند.
پسوریازیس یک بیماری پوستی شایع است که باعث ایجاد لکه‌های پوسته پوسته، خارش و قرمزی در امتداد پوست سر و مفاصل می‌شود. گاهی اوقات، شیوع این علائم می‌تواند در واژن نیز رخ دهد.
خارش شدید در اطراف فرج در برخی موارد می‌توانند حاکی از ابتلاء به بیماری لیکن اسکلروزوس یا لیکن پلان باشند.
عفونت مخمر
مخمرها نوعی قارچ طبیعی هستند که به طور طبیعی در واژن وجود دارند. عفونت مخمری به خودی خود معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما زمانی که رشد آنها از کنترل خارج شود، ممکن است باعث بروز عفونت‌های ناراحت کننده‌ای شود.
این عفونت به عنوان عفونت مخمری واژن شناخته می‌شود که یک بیماری بسیار شایع بوده و در هر دوره از زندگی ۳ تا ۴ زن را مبتلا می‌کند. بسیاری از زنان در طول زندگی خود دچار عفونت مخمری واژن یا کاندیدیازیس واژن (vaginal candidiasis) می‌شوند. عفونت‌های مخمری معمولاً جدی نیستند، اما علائم آنها می‌تواند آزار‌دهنده باشد.
عفونت‌های مخمری اغلب پس از مصرف یک دوره آنتی بیوتیکی اتفاق می‌افتند، زیرا داروهای آنتی بیوتیکی قادرند باکتری‌های مفید را همراه با باکتری‌های مضر از میان ببرند. اما باکتری‌های مفید برای کنترل رشد مخمر لازم هستند. رشد بیش از حد مخمر در واژن می‌تواند علت درد و خارش واژن و علائم ناخوشایندی از جمله سوزش و ترشحات توده‌ای باشد.
یکی از دلایل خارش واژن در هفته اول بارداری مربوط به تغییرات هورمونی است. این تغییرات هورمونی عامل مهمی برای ابتلاء به عفونت‌های مخمری واژن هستند که علاوه بر دوران بارداری می‌تواند به دلیل استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری و حتی دوش واژینال رخ دهد.
واژینوز باکتریایی
واژینوز باکتریال(BV) یکی دیگر از دلایل مهم خارش واژن است. همانند عفونت مخمر واژینال، واژینوز باکتریایی به دلیل عدم تعادل بین باکتری‌های مفید و مضر که به طور طبیعی در واژن حضور دارند، اتفاق می‌افتد. از طرفی واژینوز باکتریال اغلب زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عبارتی این بیماری افرادی را که از نظر جنسی فعال هستند تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما عفونت مقاربتی (STI) محسوب نمی‌شود.
این وضعیت همیشه با بروز علائم همراه نیست و در هنگام ظاهر شدن علائم نیز، به طور معمول شامل خارش، ترشحات غیرطبیعی و بوی بد واژن می‌شود. ترشحات ممکن است به صورت رقیق، خاکستری مات و سفید باشند که البته در بعضی موارد، می‌توانند کف‌دار نیز مشاهده شوند.
بیماری‌های منتقله از راه جنسی
موارد بسیاری از بیماری‌های مقاربتی (STD) می‌توانند در حین رابطه جنسی محافظت نشده منتقل شده و باعث خارش در واژن شود. این عوامل شامل:
- کلامیدیا
- زگیل ناحیه تناسلی
- سوزاک
- تب خال ناحیه تناسلی
- تریکومونیازیس
احتمال بروز علائم بیشتری از جمله :
- رشد غیرطبیعی
- ترشحات سبز یا زرد رنگ واژن
- و درد هنگام ادرار کردن به دنبال این عوامل وجود دارد.
یائسگی
زنانی که در حال سپری کردن دوران یائسگی خود هستند یا قبلاً یائسه شده‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به خارش واژن قرار دارند. این شرایط به دلیل کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی رخ می‌دهد، که می‌تواند منجر به آتروفی واژن شود. آتروفی واژن نوعی نازک شدن مخاط این ناحیه است که می‌تواند منجر به خشکی بیش از حد شود. در صورت عدم درمان خشکی، احتمال تحریک و خارش نیز وجود خواهد داشت. می توانید مقاله خشکی واژن را جهت اطلاعات بیشتر مطالعه کنید .
استرس
استرس جسمی و عاطفی عامل دیگری برای خارش و تحریک واژن است، هرچند که این اتفاق چندان معمول نیست. اما بروز این اتفاق زمانی است که استرس، باعث ضعف سیستم ایمنی بدن شده و شما را در معرض عفونت‌هایی که باعث خارش می‌شوند، قرار دهد.
سرطان ولوار
در موارد نادر، خارش واژن ممکن است یکی از علائم سرطان فرج (vulvar cancer) باشد. این نوع از سرطان، قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنان را درگیر می‌سازد که شامل لب‌های داخلی و خارجی واژن، کلیتوریس و دهانه واژن می‌شود.
سرطان ولوار نیز همیشه با بروز علائم همراه نیست، با این حال در هنگام رخ دادن علائم می‌تواند طیفی از موارد خارش، خونریزی غیرطبیعی یا درد در ناحیه ولو ایجاد کند.
در صورت تشخیص پزشک در مراحل اولیه، سرطان ولوار با موفقیت قابل درمان است. بنابراین این عامل نیز خود دلیل دیگری برای ضروری بودن انجام معاینات سالانه متخصص زنان و زایمان است.
تشخیص
پزشک از شما سوالاتی در مورد علائمتان، از جمله شدت و مدت زمان بروز آنها و فعالیت‌های جنسی تان خواهد پرسید. همچنین احتمال انجام یک معاینه بالینی لگن نیز وجود خواهد داشت.
در طول معاینه لگن، پزشک ناحیه فرج دستگاه تناسلی را مورد بررسی دقیق‌تری قرار می‌دهد و ممکن است از یک اسپکولوم برای دیدن داخل واژن استفاده کند. ممکن است هنگام وارد کردن انگشت به داخل واژن، شکم شما را کمی فشار دهد تا امکان بررسی اندام‌های تولید مثلی از نظر هرگونه ناهنجاری را داشته باشد.
پزشک زنان همچنین ممکن است از بافت پوست فرج یا از ترشحات واژن شما برای انجام تجزیه و تحلیل دقیق‌تر، نمونه‌برداری کند. از طرفی احتمال درخواست انجام آزمایش خون یا ادرار برای بررسی سایر پارامترهای سلامتی وجود خواهد داشت.
درمان پزشکی خارش واژن
هنگامی که پزشک علت اصلی خارش واژن را پیدا کرد، بر مبنای وضعیت شما تعدادی از گزینه‌های درمانی را به شما پیشنهاد می‌کند. دوره درمانی خاص مورد نیاز به شرایط خاص ایجاد‌کننده آنها بستگی خواهد داشت.
عفونت‌های مخمر واژن
پزشک با تجویز داروهای ضد قارچ می‌تواند عفونت‌های مخمری واژن را درمان کند. در چنین شرایطی، داروی خوراکی، کرم و پماد برای خارش واژن تجویز خواهد که با نسخه پزشک یا بدون نسخه در دسترس هستند. کرم‌های ضد قارچ یا شیاف مانند کلوتریمازول برای خارش واژن می‌توانند تجویز شوند. ازطرفی داروهای ضد قارچی مانند درمان خارش واژن با فلوکونازول می‌توانند در چنین مواردی موثر واقع شوند.
با این وجود اگر علت بروز علائم شما به طور صد در صد تشخیص داده نشده، بهتر است تا اطمینان قطعی از مصرف خودسرانه دارو اجتناب کنید.
واژینوز باکتریایی
پزشکان اغلب بیماران مبتلا به BV را با داروهای آنتی بیوتیکی تحت درمان قرار می‌دهند. در این صورت احتمال تجویز داروهایی به فرم خوراکی یا به عنوان کرم‌های موضعی بر روی واژن وجود دارد. صرف نظر از نوع درمانی که استفاده می‌کنید، پیروی از دستورالعمل‌های پزشک و تکمیل کامل دوره درمانی برای خلاصی از شر این خارش‌ها اهمیت خواهد داشت.
بیماری‌های مقاربتی
شما می‌توانید عفونت‌های منتقله از راه جنسی را با مصرف داروهای آنتی بیوتیکی، ضد ویروس یا داروهای ضد انگلی زیر نظر متخصص بیماری های مقاربتی درمان کنید. تا زمانی که عفونت یا بیماری شما به طور کامل برطرف نشده، باید همچنان داروهای خود را به طور منظم مصرف کنید و از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
یائسگی
کرم یا قرص برای خارش واژن، در این شرایط حاوی مواد هورمونی استروژن خواهند بود تا التهابات ناشی از کمبود این هورمون را در سطح واژن برطرف سازند.
درمان خارش واژن طبیعی
دلایل دیگر ایجاد‌کننده خارش و تحریکات واژن، اغلب به خودی خود بهبود می‌یابند. در ضمن می‌توانید از کمپرس سرد بر روی فرج و کرم‌ها یا لوسیون‌های استروئیدی به منظور کاهش التهاب استفاده کنید تا ناراحتی شما را تا حدودی تسکین دهند. با این حال، بایستی میزان استفاده از آنها را محدود کنید چرا که در صورت استفاده بیش از حد، امکان بازگشت خارش‌ها و تحریکات مزمن وجود خواهد داشت.
کرم‌های کورتیکواستروئیدی مانند پماد هیدروکورتیزون برای خارش واژن یا کلوبتازول در درمان لیکن اسکلروزوس می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.
درمان‌های خانگی خارش واژن
شما می‌توانید با رعایت بهداشت و عادت‌های بهداشتی از بیشتر دلایل ابتلاء به خارش پیشگیری کنید. برای جلوگیری از ابتلاء به عفونت واژن و همچنین تحریک آن، انجام چندین نکته خانگی می‌توانند تا حد زیادی موثر واقع شوند.
- برای شستن ناحیه تناسلی خود از آب گرم و پاک‌کننده ملایم استفاده کنید.
- از استفاده صابون معطر، لوسیون و حمام حباب‌دار خودداری کنید.
- از مصرف محصولاتی مانند اسپری و دوش واژینال خودداری کنید.
- لباس‌های خیس یا مرطوب را درست بعد از شنا یا ورزش تعویض کنید.
- لباس زیر نخی بپوشید و لباس زیر خود را به صورت روزانه تعویض کنید.
- محصولات لبنی مانند ماست مصرف کنید تا احتمال ابتلای شما به عفونت‌های مخمری را کاهش دهد.
- از خاراندن یا مالیدن پوست در هنگام احساس خارش خودداری کنید، زیرا این امر باعث تشدید خارش می‌شود.
- در هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
- در صورتی که نسبت به لاتکس کاندوم حساسیت دارید، می‌توانید از پزشک خود در مورد گزینه‌های جایگزین صحبت نمایید.
- همیشه پس از دفع مدفوع، خود را از جلو به عقب پاک کنید.
خارش واژن در زمان تخمک گذاری
اگر خارش به اندازه‌ای شدید باشد که زندگی روزمره یا خواب شما را مختل کند، مراجعه به پزشک زنان و زایمان برای شما اهمیت ویژه‌ای پیدا خواهد کرد. اگرچه بیشتر دلایل این شرایط چندان جدی نیستند، اما برخی از روش‌های درمانی وجود دارد که می‌تواند به شما در کاهش ناراحتی ناشی از خارش واژن کمک کنند.
اگر خارش واژن شما بیش از یک هفته ادامه یافت یا این خارش همراه با علائم دیگری رخ داد، بهتر است هر چه سریعتر برای دریافت یک نوبت از متخصص زنان و زایمان اقدام نمایید:
- زخم یا تاول در فرج
- درد یا حساسیت در ناحیه تناسلی
- قرمزی یا تورم دستگاه تناسلی
- مشکل ادرار کردن
- ترشحات غیر‌معمول واژن
- ناراحتی در هنگام رابطه جنسی
