قبل از تزریق چربی این ۵ آزمایش خون را حتما انجام دهید

در دنیای امروز، استانداردهای زیبایی تغییر کرده‌اند و گرایش به سمت روش‌های طبیعی‌تر و ماندگارتر افزایش یافته است. «تزریق چربی» (Fat Grafting) یا همان انتقال چربی از بدن خود فرد، به عنوان یکی از محبوب‌ترین روش‌های جوانسازی و حجم‌دهی شناخته می‌شود. اما در پسِ پرده‌ی این تصاویر جذابِ “قبل و بعد” که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینید، یک واقعیت پزشکی جدی نهفته است: تزریق چربی یک عمل جراحی است، نه یک خدمات ساده آرایشگاهی.

بسیاری از مراجعین وقتی برای اولین بار وارد کلینیک نوین ایرانا و سلامت ایده ال می‌شوند، ذهنشان درگیر سوالات تکنیکی و زیبایی‌شناسی است. آن‌ها مدام از پزشک می‌پرسند که ماندگاری کدام روش بیشتر است یا مثلاً لیفت صورت با نخ بهتر است یا تزریق چربی؟ این سوالات بسیار مهم و بجا هستند، اما یک پزشک متخصص و متعهد، قبل از اینکه به مقایسه تکنیک‌های لیفت و تزریق بپردازد یا درباره زاویه‌سازی صورت صحبت کند، یک ترمز اضطراری می‌کشد و می‌گوید: «اول بیایید مطمئن شویم بدن شما توانایی پذیرش این تغییرات را دارد.»

پاسخ به اینکه کدام روش برای شما بهتر است، گاهی نه در آینه، بلکه در نتایج آزمایش‌های حیاتی خون مشخص می‌شود. بدن شما برای اینکه بتواند سلول‌های چربی جدید را زنده نگه دارد و زخم‌های ناشی از لیپوساکشن را ترمیم کند، به یک سیستم داخلی بی‌نقص نیاز دارد. در این گزارش ویژه، به بررسی ۵ آزمایش خون حیاتی می‌پردازیم که انجام ندادن آن‌ها می‌تواند رویای زیبایی را به کابوسی از عفونت، نکروز یا خونریزی تبدیل کند.

چرا آزمایش خون قبل از تزریق چربی یک باید است؟

شاید بپرسید: «چربی از بدن خودم است، چه خطری می‌تواند داشته باشد؟» این بزرگترین تصور غلط درباره تزریق چربی است.

فرآیند تزریق چربی شامل سه مرحله است:

1. برداشت (Harvesting): که با لیپوساکشن انجام می‌شود و باعث تخریب بافت و خونریزی جزئی می‌شود.

2. تصفیه (Purification): آماده‌سازی سلول‌ها.

3. تزریق (Injection): ورود بافت زنده به ناحیه جدید.

در تمام این مراحل، سیستم ایمنی، سیستم انعقادی (لخته شدن خون) و سیستم متابولیک (سوخت و ساز) بدن درگیر هستند. اگر شما کم‌خونی پنهان داشته باشید، قند خونتان بالا باشد یا پلاکت خونتان پایین باشد، بدن به جای تمرکز بر “زنده نگه داشتن چربی تزریق شده”، تمام انرژی خود را صرف مبارزه با بحران داخلی می‌کند. نتیجه؟ مرگ سلول‌های چربی (از دست رفتن هزینه) و یا عوارض شدیدتر مثل عفونت.

آزمایش اول: شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC)؛ الفبای ایمنی

آزمایش CBC (Complete Blood Count)، پایه‌ای‌ترین و در عین حال مهم‌ترین تستی است که جراح زیبایی به آن نیاز دارد. این آزمایش سه فاکتور حیاتی را بررسی می‌کند:

۱. هموگلوبین (Hb) و کیفیت اکسیژن‌رسانی

سلول چربی وقتی از شکم یا ران جدا می‌شود، منبع خون‌رسانی خود را از دست می‌دهد. وقتی به صورت یا باسن تزریق می‌شود، برای زنده ماندن نیاز مبرم به اکسیژن دارد تا زمانی که رگ‌های خونی جدید اطراف آن شکل بگیرند.

• نقش هموگلوبین: هموگلوبین مسئول حمل اکسیژن در خون است.

• خطر: اگر شما کم‌خونی داشته باشید (هموگلوبین پایین)، اکسیژن کافی به چربی‌های تازه تزریق شده نمی‌رسد. در نتیجه، سلول‌های چربی می‌میرند (نکروز می‌شوند) و جذب بدن می‌شوند. یعنی تمام هزینه و دردسر عمل هدر می‌رود.

• استاندارد: برای خانم‌ها معمولاً هموگلوبین بالای ۱۲ ایده‌آل است.

۲. گلبول‌های سفید (WBC) و عفونت‌های پنهان

بالا بودن گلبول‌های سفید نشانه این است که بدن در حال مبارزه با یک میکروب یا ویروس است (حتی اگر شما تب نداشته باشید).

• خطر: انجام تزریق چربی (که خود باعث التهاب می‌شود) در بدنی که گلبول سفید بالایی دارد، مثل ریختن بنزین روی آتش است. ریسک تشکیل آبسه و عفونت‌های پوستی شدید در این شرایط بسیار بالاست.

۳. پلاکت‌ها (PLT) و خطر خونریزی

پلاکت‌ها سربازان انعقاد خون هستند. در حین ساکشن چربی، مویرگ‌های زیادی پاره می‌شوند. اگر پلاکت خون پایین باشد، خونریزی بند نمی‌آید و زیر پوست لخته‌های بزرگ خون (هماتوم) تشکیل می‌شود که می‌تواند فرم‌دهی چربی را کاملاً خراب کند.

 

آزمایش دوم: تست‌های انعقادی (PT, PTT, INR)؛ جلوگیری از فاجعه

شاید ترسناک‌ترین واژه در اتاق عمل برای هر جراحی، «خونریزی غیرقابل کنترل» باشد. تست‌های انعقادی (PT, PTT و INR) دقیقاً سرعت لخته شدن خون شما را می‌سنجند.

چرا برای کاربر مهم است؟

بسیاری از افراد به طور ژنتیکی خونی رقیق‌تر از حد معمول دارند یا بدون اطلاع پزشک، از دمنوش‌های گیاهی، قرص ویتامین E، امگا ۳ یا مسکن‌هایی مثل آسپرین و پروفن استفاده می‌کنند. همه این موارد زمان انعقاد خون را طولانی می‌کنند.

اگر این تست انجام نشود و مشکلی وجود داشته باشد:

1. حین عمل خونریزی شدیدی رخ می‌دهد.

2. بعد از عمل، کبودی‌های وحشتناک و طولانی‌مدت ایجاد می‌شود (گاهی تا ۲ ماه).

3. تجمع خون زیر پوست باعث فشار به بافت چربی و مرگ سلول‌های جدید می‌شود.

آزمایش سوم: قند خون ناشتا (FBS) و هموگلوبین A1c؛ دشمن خاموش پیوند چربی

این بخش را با دقت بیشتری بخوانید. دیابت یا قند خون بالا، قاتل شماره یک سلول‌های چربی پیوندی است.

مکانیسم تخریب

تزریق چربی نوعی «پیوند بافت آزاد» است. موفقیت این پیوند به رگ‌سازی سریع (Angiogenesis) بستگی دارد. قند خون بالا به دیواره عروق آسیب می‌زند و فرآیند رگ‌سازی را مختل می‌کند. همچنین محیط شیرین خون، بهترین بستر برای رشد باکتری‌ها و ایجاد عفونت است.

تفاوت FBS و HbA1c:

• FBS: قند خون شما را در همان لحظه نشان می‌دهد (که ممکن است با یک روز رژیم گرفتن نرمال شود).

• HbA1c: میانگین قند خون ۳ ماه گذشته شما را لو می‌دهد!

پزشکان حرفه‌ای تنها به قند ناشتا اکتفا نمی‌کنند و A1c را چک می‌کنند. اگر این عدد بالا باشد، پزشک احتمالاً عمل را کنسل می‌کند یا شما را به متخصص غدد ارجاع می‌دهد. انجام تزریق چربی با قند خون کنترل نشده، تقریباً مساوی است با از دست دادن تمام حجم تزریق شده ظرف چند هفته.

آزمایش چهارم: تست‌های ویروسی (HBsAg, HCV, HIV)؛ پروتکل ایمنی جهانی

این آزمایش‌ها (هپاتیت B، C و ایدز) شاید برای برخی بیماران ناراحت‌کننده به نظر برسد، اما جزو الزامات قانونی و اخلاقی تمام کلینیک‌های معتبر است.

1. حفاظت از تیم جراحی: تزریق چربی شامل استفاده از سوزن‌ها و کانولاهای متعدد است. پزشک و دستیاران باید از سلامت خون بیمار مطلع باشند تا سطح ایمنی خود را تنظیم کنند.

2. سیستم ایمنی بیمار: بیماری‌هایی مثل HIV یا هپاتیت فعال، سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند. انجام یک عمل الکتیو (غیرضروری) زیبایی روی بیماری که سیستم ایمنی ضعیفی دارد، می‌تواند خطرات جانی به همراه داشته باشد و دوره نقاهت را بسیار پیچیده کند.

آزمایش پنجم: تست بارداری (Beta HCG)؛ خط قرمز مطلق

برای تمام بانوان در سنین باروری، انجام تست بارداری (تیتر بتا) قبل از ورود به اتاق عمل الزامی است. حتی اگر مطمئن هستید باردار نیستید، پروتکل‌های پزشکی این تست را اجباری می‌دانند.

دلایل ممنوعیت تزریق چربی در بارداری:

• داروهای بی‌حسی: لیدوکائین و اپی‌نفرین که در محلول تامسنت (مایع آماده‌سازی چربی) استفاده می‌شوند، وارد جریان خون شده و می‌توانند روی ضربان قلب جنین تاثیر منفی بگذارند.

• استرس وارده به بدن: تغییرات حجم مایعات بدن و استرس ناشی از عمل می‌تواند در ماه‌های اول باعث سقط جنین شود.

• آنتی‌بیوتیک‌ها: داروهای بعد از عمل برای جنین مضر هستند.

تحلیل تخصصی: نقش آزمایش خون در انتخاب پزشک و روش درمان

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، گاهی اوقات نتایج این آزمایش‌ها مسیر زیبایی شما را تغییر می‌دهند.

چگونه به پزشک اعتماد کنیم؟

در نهایت، این آزمایش‌ها معیار بسیار خوبی برای سنجش حرفه‌ای بودن کلینیک انتخابی شما هستند. فرقی نمی‌کند در پایتخت باشید یا به دنبال بهترین دکتر تزریق چربی در مشهد بگردید؛ یک متخصص باوجدان و حرفه‌ای، هرگز و تحت هیچ شرایطی بدون دیدن برگه آزمایش‌های CBC، انعقادی و ویروسی شما، دست به ساکشن چربی نمی‌زند.

در واقع، یکی از ویژگی‌های اصلی که کلینیک‌های سطح یک مشهد، شیراز، تهران و سایر کلان‌شهرها را از مراکز زیرزمینی و غیرمجاز متمایز می‌کند، همین وسواس و سخت‌گیری در بررسی فاکتورهای خونی است. اگر پزشکی به شما گفت «نیازی به آزمایش نیست، عمل ساده‌ای است»، این یک پرچم قرمز بزرگ است. بهتر است در انتخاب خود تجدید نظر کنید، حتی اگر آن پزشک در تبلیغاتش عنوان بهترین دکتر شهر را یدک بکشد. سلامتی شما جایی برای ریسک کردن ندارد.

راهنمای آمادگی برای آزمایش خون (چک‌لیست کاربردی)

برای اینکه نتایج آزمایش شما دقیق باشد و پزشک را به اشتباه ناندازد، این نکات را رعایت کنید:

1. ناشتایی: برای تست قند خون (FBS)، حتماً ۸ تا ۱۰ ساعت ناشتا باشید. نوشیدن آب اشکالی ندارد.

2. هیدراتاسیون: روز قبل از آزمایش آب کافی بنوشید. کم‌آبی می‌تواند غلظت خون (هموگلوبین) را به صورت کاذب بالا نشان دهد و رگ‌گیری را سخت کند.

3. توقف مکمل‌ها: ۴۸ ساعت قبل از آزمایش، مصرف مکمل‌های بدنسازی، بیوتین (که روی تست تیروئید اثر می‌گذارد) و دمنوش‌های گیاهی را قطع کنید.

4. استرس و خواب: شب قبل از آزمایش خوب بخوابید. استرس و بی‌خوابی می‌تواند سطح گلبول‌های سفید و قند خون را به طور موقت بالا ببرد.

نتیجه‌گیری: سرمایه‌گذاری روی اطمینان

تزریق چربی می‌تواند جوانی، شادابی و حجم از دست رفته را به صورت و بدن شما بازگرداند. این روش یکی از ایمن‌ترین عمل‌های زیبایی جهان است، اما تنها به شرطی که «کاندیدای مناسبی» برای آن باشید. ۵ آزمایش خونی که مرور کردیم (CBC، انعقادی، قند خون، ویروسی و بارداری)، چراغ راهنمای جراح برای ورود به بدن شما هستند.

این آزمایش‌ها هزینه‌ای اضافه نیستند؛ آن‌ها بیمه‌نامه‌ای برای پیشگیری از عوارض جبران‌ناپذیرند. زیبایی واقعی زمانی حاصل می‌شود که با سلامتی درونی همراه باشد. پس قبل از رزرو وقت عمل، آستین‌هایتان را بالا بزنید و با انجام یک آزمایش خون ساده، با خیالی آسوده به استقبال تغییر بروید.