خبر فوری از مکانیسم ماشه ۲۸ شهریور ۱۴۰۴ | مکانیسم ماشه تعلیق شد؟

انتظار میرود شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه درباره قطعنامهای برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران به دلیل برنامه هستهای این کشور رأیگیری کند. همزمان مقامهای اروپایی هشدار دادهاند که زمان برای رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک پیش از نشست سالانه رهبران جهان در سازمان ملل هفته آینده رو به پایان است
به گزارش اینتیتر به نقل از اکوایران، انتظار میرود شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه درباره قطعنامهای برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران به دلیل برنامه هستهای این کشور رأیگیری کند. همزمان مقامهای اروپایی هشدار دادهاند که زمان برای رسیدن به یک راهحل دیپلماتیک پیش از نشست سالانه رهبران جهان در سازمان ملل هفته آینده رو به پایان است
این قطعنامه که از سوی کرهجنوبی ــ رئیس دورهای شورای ۱۵ عضوی ــ ارائه شده، برای جلوگیری از بازگشت تحریمها در پایان ماه جاری طبق بند اسنپبک توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران با قدرتهای جهانی، به دستکم ۹ رأی نیاز دارد.
دیپلماتها گفتهاند با وجود اختلاف نظرها، حمایت کافی برای جلوگیری از بازگشت تحریمها علیه ایران، بدون قبول هیچگونه شرطی، وجود ندارد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا ماه گذشته روند موسوم به «مکانیسم ماشه» را فعال کردند که بهطور خودکار تمام تحریمهای پیش از توافق هستهای را بازمیگرداند. این تحریمها شامل تحریم تسلیحات متعارف، محدودیت در توسعه موشکهای بالستیک، مسدود شدن داراییها، ممنوعیت سفر و ممنوعیت تولید فناوریهای مرتبط با هستهای است.
این سازوکار بهگونهای طراحی شده که از حق وتو مصون باشد، مگر آنکه قدرتمندترین نهاد سازمان ملل به توقف آن رأی دهد.
در هفتههای اخیر، دیپلماسی میان ایران و کشورهای اروپایی شدت گرفته، اما تاکنون بدون نتیجه مانده و نشانهها حاکی از بازگشت قریبالوقوع تحریمهاست.
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز پنجشنبه در گفتوگو با شبکه ۱۲ اسرائیل در پاسخ به پرسشی درباره قطعی بودن فعالسازی «مکانیسم ماشه» گفت: «بله، فکر میکنم چنین است، زیرا آخرین پیامهایی که از ایران دریافت کردیم جدی نیست.»
رهبران آلمان و اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه در تماسی تلفنی به ایران هشدار دادند که هنوز اقدامات لازم برای جلوگیری از بازگشت تحریمها را انجام نداده است؛ در شرایطی که ایران با جنگ ۱۲ روزه و یک بحران اقتصادی چند دههای دستوپنجه نرم میکند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بیانیهای تأکید کرد: «پنجره دستیابی به راهحل دیپلماتیک برای پرونده هستهای ایران بهسرعت در حال بسته شدن است. ایران باید گامهای معتبری برای پاسخگویی به مطالبات فرانسه، بریتانیا و آلمان بردارد؛ این به معنای همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و اجازه بازرسی فوری از همه سایتهای هستهای است.»
چند ساعت بعد، عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در بیانیهای اعلام کرد بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل «هیچ توجیه حقوقی یا منطقی ندارد». او همچنین یادآور شد که ایران و آژانس انرژی اتمی پیشتر با میانجیگری مصر به توافقی دست یافتند که بر اساس آن، تهران متعهد شده دسترسی کامل به تمامی سایتهای هستهای را فراهم کند و درباره وضعیت تمام مواد هستهای خود گزارش دهد.
جزئیات این توافق هنوز منتشر نشده است. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، هفته گذشته در نشست شورای حکام در وین گفت این سند «چارچوبی روشن برای نحوه اطلاعرسانی درباره بازرسیها و اجرای آنها فراهم میکند. این توافق شامل همه تأسیسات و مراکز ایران است و همچنین گزارشدهی درباره تمامی مراکز مورد حمله و مواد هستهای موجود در آنها را در بر میگیرد. این روند مسیر بازرسیها و دسترسیها را هموار میسازد»؛ هرچند او زمان اجرای آن را مشخص نکرد.
در جنگ ۱۲ روزهای که اسرائیل در ماه ژوئن علیه ایران آغاز کرد، هم اسرائیل و هم ایالات متحده برخی مراکز هستهای ایران را هدف قرار دادند و همین موضوع پرسشهایی درباره وضعیت ذخایر اورانیوم ایران ــ که نزدیک به سطح تسلیحاتی غنی شده بود ــ ایجاد کرده است.
اجرای «مکانیسم ماشه» بهاحتمال زیاد تنشها میان ایران و غرب را تشدید خواهد کرد. هنوز مشخص نیست واکنش ایران چه خواهد بود، اما مقامات تهران در گذشته تهدید کرده بودند از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) خارج میشوند؛ اقدامی مشابه تصمیم کرهشمالی در سال ۲۰۰۳ ، کشوری که پس از خروج از این پیمان موفق به ساخت سلاح اتمی شد