استعفاهای زنجیرهای در دولت | اختلاف حامیان پزشکیان با عارف؛ آیا اسکندر مؤمنی گزینه جایگزین است؟
تنش در دولت چهاردهم بالا گرفته؛ از استعفای عارف تا اختلافات بر سر انتصابها، نشانههای چنددستگی در سطح عالی مدیریتی روزبهروز پررنگتر میشود.
به گزارش اینتیتر به نقل از رویداد۲۴ ، دولت چهاردهم تازه به سال دوم فعالیت خود رسیده، اما نشانههای اختلاف در سطوح عالی مدیریتی روزبهروز پررنگتر میشود. تازهترین حلقه این چالشها، موضوع درخواست استعفای محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور است؛ استعفایی که بنابر گزارش روزنامه اصولگرای صبح نو ریشه در احساس «محدودشدن نقش معاون اول» و «تصمیمگیریهای بدون هماهنگی» دارد.
پزشکیان هنوز استعفای عارف را نپذیرفته
صبح نو نوشته بود که اختلافات عارف با برخی چهرههای بانفوذ در دولت از جمله قائمپناه و حاجیمیرزایی به حدی رسیده که او دیگر ادامه کار را مؤثر نمیداند. اما آنچه فضای تنش را تشدید کرده، ماجرای انتصاب اسماعیل سقاب اصفهانی و واکنشهای کمسابقه به آن است؛ انتصابی که شکاف میان اصلاحطلبان، حامیان پزشکیان و حتی اعضای دولت را عیان کرد.
در این میان، موضعگیری غیرمنتظره آذریجهرمی به عنوان یکی از مهمترین حامیان انتخاباتی پزشکیان، معادله را پیچیدهتر ساخت. او حملات به سقاب اصفهانی را «توطئه برخی اعضای دولت» دانسته بود؛ تعبیری که بسیاری آن را کنایهای مستقیم به عارف دانستند. این برداشت ناشی از آن بود که آذریجهرمی از روز پس از انتخابات به حاشیه رانده شده و برخی میگویند عارف مخالف اصلی حضور او در ساختار دولت بوده است.
از سوی دیگر، حامیان پزشکیان عارف را در کنارهگیری ظریف و طیبنیا نیز بیتأثیر نمیدانند؛ امری که باعث شده برخی از همین چهرهها برخلاف جریان غالب اصلاحطلبان، از انتصاب سقاب اصفهانی دفاع کنند.
اما شکاف تنها به سطح سیاسی محدود نمانده است. استعفای فیاض زاهد، عضو شورای اطلاعرسانی دولت، در اعتراض به همین انتصاب، سطح جدیدی از ناآرامی درونی را آشکار کرد.
در همین زمینه، محمد مهاجری، فعال رسانهای اصولگرا، با وجود اختلافنظرهای سیاسی با زاهد، کنارهگیری او را «نشانه کاهش تحمل نقد در دولت» دانست. مهاجری تأکید کرد زاهد از معدود مدیرانی بود که بیلکنت نسبت به ضعفها هشدار میداد و همین صراحت، دلیل اصلی فشارها علیه او بود. او هشدار داد که ادامه این مسیر میتواند حذف سایر منتقدان را نیز رقم بزند و «پیامی ناخوشایند برای حامیان تغییر» مخابره کند.
در مقابل، احمد زیدآبادی دیدگاهی متفاوت مطرح کرد و نوشت که در سازوکارهای معمول حکمرانی، مقام دولتی باید سیاستهای دولت را نمایندگی کند و اگر مواضع او با خطمشی دولت ناسازگار است، یا باید انتقادهای خود را محرمانه مطرح کند یا ترک دولت و فعالیت در نقش منتقد جامعه مدنی را برگزینَد.
این دو واکنش، نشاندهنده همین دوگانه بنیادین است: دولت نیازمند انسجام است یا نیازمند تحمل صدای مخالف؟
در چنین فضایی، خبر استعفای محمد مهاجری از شورای اطلاع رسانی دولت رسانهای شد و شایعه استعفای عارف قوت گرفت! هرچند که روزنامه اعتماد این اخبار را بخشی از «پمپاژ هماهنگ شایعه و خبر جعلی» دانست. اما فضای موجود نشان میدهد که موضوع فراتر از یک شایعه ساده است و اختلافات درونی دولت وارد مرحلهای حساس شده است.
زمزمههای جانشینی؛ اشارهای که کسی بلند نمیگوید
در کنار این تحولات، شنیدهها حاکی از آن است که برخی محافل سیاسی مایلاند در صورت کنارهگیری عارف، اسکندر مؤمنی، وزیر کشور، گزینه جایگزین باشد. به نظر میرسد که این جابهجایی احتمالی با شرایط حساس کنونی که دولت در آستانه تصمیم مهم و حساسی درباره افزایش قیمت بنزین است، بیربط نباشد. به هرحال تبعات احتمالی چنین تصمیمی اهمیت جایگاه معاون اول و وزیر کشور را دوچندان میکند.
این گمانهزنیها البته تاکنون در سطح «شنیدهها» است و رویداد ۲۴ قادر به تایید و تکذیب آن نیست.
مجموعه این رخدادها، اما نشان میدهد که تنشهای داخل دولت دیگر قابل کتمان نیست؛ از اختلافات عارف با دیگر اعضا تا جنگ موضعگیریها بر سر یک انتصاب جنجالی.
در این میان، پزشکیان تلاش دارد در برابر موج استعفاها و حاشیهها مقاومت کند، اما واقعیت این است که دولت او زودتر از آنچه تصور میشد وارد مرحلهای از چنددستگی شده که پیامدهایش میتواند در تصمیمات راهبردی ماههای آینده، از جمله سیاستهای انرژی، آشکار شود.