نشانههای فاجعه؛ توافق اجباری با ترامپ چه بلایی بر سر اوکراین میآورد؟
در دوران ترامپ، بارها شاهد طرحهایی برای پایان جنگ اوکراین بودیم که عمدتاً به نفع روسیه بودهاند. هر بار ولودیمیر زلنسکی با اروپاییهای نگران تماس میگیرند و آنها به ترامپ پیام میدهند که این طرحها عملی نیست، و در نهایت بیسر و صدا کنار گذاشته میشوند.
به گزارش اینتیتر، در دوران ترامپ، بارها شاهد طرحهایی برای پایان جنگ اوکراین بودیم که عمدتاً به نفع روسیه بودهاند. هر بار ولودیمیر زلنسکی با اروپاییهای نگران تماس میگیرند و آنها به ترامپ پیام میدهند که این طرحها عملی نیست، و در نهایت بیسر و صدا کنار گذاشته میشوند.
به گزارش گاردین، اما این بار شرایط متفاوت است. روز جمعه گزارش شد که آمریکا تهدید کرده اگر اوکراین توافق صلح پیشنهادی را امضا نکند، حمایت اطلاعاتی و دیگر کمکهای حیاتی خود را قطع خواهد کرد. زلنسکی خطاب به مردم گفت: «بین از دست دادن عزت یا از دست دادن شریک کلیدی، باید یکی را انتخاب کنیم.» او از هفتهای بسیار دشوار و فشاری سنگین علیه کییف حرف زد.
زمانبندی این وضعیت برای اوکراین بد است؛ چهارمین زمستان جنگ از سختترین فصلهاست، کشور با بحران شدید برق پس از حملات روسیه روبروست، روحیه مردم پایین، خستهاند و تیم زلنسکی درگیر رسوایی بزرگ فساد شده است.
ترامپ عجله دارد تا در آستانه تعطیلات شکرگزاری توافقی به دست آورد، شاید هم چشمش به «جایزه صلح فیفا» باشد که در روز قرعهکشی جام جهانی در واشنگتن قصد گرفتن آن را دارد!
اما همه چیز پر از علامت سؤال است: آیا خود ترامپ و پوتین طرح را تأیید کردهاند؟ آیا هدف این سند، شروع مذاکره است یا پایان آن؟ آیا مشاور امنیتی اوکراین اصول طرح را پذیرفته؟ آیا طرح منتشر شده واقعاً همان طرح اصلی است یا نسخهای که روسها برای تأثیرگذاری رسانهای لو دادهاند؟
رهبران اروپایی هنوز پاسخ این پرسشها را ندارند و سعی دارند با دیپلماسی تهاجمی ترامپ کنار بیایند. با وجود احتمال اندک تحقق توافق، نمیتوان کاملاً وقوع یک توافق را رد کرد، اما بعید نیست این توافق فاجعهبار برای اوکراین باشد. نگرانی زلنسکی کاملاً مشهود است.
برخی مقامات اوکراینی هم اذعان کردهاند شاید نیاز باشد زودتر از انتظار به توافق تن بدهند — حتی اگر روسیه را مذاکرهکنندهای غیرقابل اعتماد بدانند. برخی سرویسهای اطلاعاتی اروپایی هم معتقدند اوکراین ناچار به مصالحههای تلخ، از جمله واگذاری بخشی از سرزمین و پذیرش عفو جنایات روسها خواهد شد؛ این اتفاق شاید ظرف شش ماه آینده بیفتد.
اما طرح فعلی آنقدر غیرمنطقی است که احتمالاً زلنسکی نمیتواند آن را به مردم بقبولاند؛ شامل عقبنشینی از برخی مناطق، عفو جنایات روسیه، و اتکا به تضمینهای امنیتی مبهم آمریکاست — تضمینهایی که آمریکا بابت آنها هزینه دریافت میکند و مشخص نیست چقدر بتوانند مانع حمله دوباره روسیه شوند.
یک مقام اروپایی گفته: «طرحهای این چنینی حتی ارزش کاغذی را که روی آن نوشته شده ندارند.» تضمینهای امنیتی بعد از توافق همیشه مشکلساز بودهاند؛ اگر قرار باشد فقط به وعدههای مبهم ترامپ یا حسننیت روسیه اتکا شود، بعید است کسی در اوکراین یا اروپا متقاعد شود.
یک مقام دیگر نیز معتقد است: «روسیه تلاش میکند آمریکا را به سمتی ببرد که به نفع خودش است... اما طرحهایی که بدون حضور اوکراین و اروپا نوشته میشوند، قابل امضا یا اجرا نیستند.»
در مجموع، آینده توافق احتمالی به شدت مبهم و پرمخاطره است و اوکراین در تنگنای دشواری قرار دارد.