نشانههای سازگاری ژنتیکی خرسهای قطبی با گرمایش زمین؛ کشف تغییرات مهم در DNA
پژوهشگران برای نخستینبار تغییراتی در DNA خرسهای قطبی شناسایی کردهاند که ممکن است به این حیوانات در سازگاری با آبوهوای گرمتر کمک کند؛ کشفی که اولین ارتباط آماری و معنادار بین افزایش دما و تغییر ژنتیکی در یک پستاندار وحشی محسوب میشود.
به گزارش اینتیتر، پژوهشگران برای نخستینبار تغییراتی در DNA خرسهای قطبی شناسایی کردهاند که ممکن است به این حیوانات در سازگاری با آبوهوای گرمتر کمک کند؛ کشفی که اولین ارتباط آماری و معنادار بین افزایش دما و تغییر ژنتیکی در یک پستاندار وحشی محسوب میشود.
به گزارش گاردین، گرمایش جهانی بقای خرسهای قطبی را بهشدت تهدید میکند و پیشبینی شده که تا سال ۲۰۵۰ حدود دوسوم جمعیت آنها به دلیل ذوب زیستگاه یخی و گرمتر شدن هوا از بین برود.
اکنون دانشمندان دانشگاه «ایست آنگلیا» دریافتند برخی ژنهای مرتبط با استرس گرمایی، پیری و متابولیسم در خرسهای قطبی جنوبشرق گرینلند رفتار متفاوتی دارند؛ نشانهای که میتواند حاکی از تلاش این حیوانات برای تطبیق با شرایط گرمتر باشد.
محققان با تحلیل نمونههای خون خرسهای قطبی در دو منطقه گرینلند، به بررسی «ژنهای پرنده» (Jumping Genes) پرداختند؛ قطعات کوچکی از ژنوم که قادرند حرکت کرده و بر عملکرد ژنهای دیگر اثر بگذارند. آنها فعالیت این ژنها را با دادههای دمایی دو منطقه مقایسه کردند.
دکتر آلیس گادِن، پژوهشگر ارشد، گفت:
«DNA دفترچه راهنمای هر موجود زنده است. با مقایسه ژنهای فعال خرسها با دادههای دمایی محلی متوجه شدیم افزایش دما باعث افزایش چشمگیر فعالیت ژنهای پرنده در DNA خرسهای جنوبشرق گرینلند شده است.»
با تغییر شرایط آبوهوایی و رژیم غذایی بر اثر ذوب یخها و جابهجایی طعمهها، ژنتیک خرسها نیز در حال سازگاری است. خرسهایی که در گرمترین بخش گرینلند زندگی میکنند تغییرات ژنتیکی بیشتری نسبت به گروههای شمالی نشان میدهند. پژوهشگران میگویند این یافتهها میتواند در شناخت میزان تطبیقپذیری خرسها، تشخیص جمعیتهای در معرض خطر و برنامهریزی برای حفاظت آینده نقش مهمی داشته باشد.
گادن افزود:
«این نخستینبار است که میبینیم یک گروه منحصربهفرد از خرسهای قطبی در گرمترین منطقه گرینلند با فعالکردن ژنهای پرنده، DNA خود را بازنویسی میکنند. این شاید آخرین تلاش آنها برای بقا در برابر ذوب یخهای دریایی باشد.»
در حالی که شمالشرق گرینلند آبوهوایی سردتر و پایدارتر دارد، جنوبشرق این منطقه بسیار گرمتر و کمیختر است و دما در آن نوسانات تندتری دارد.
گرچه تغییرات ژنتیکی معمولاً روندی تدریجی دارد، اما استرسهای محیطی مانند گرمایش سریع زمین میتواند این روند را تسریع کند.
برخی تغییرات DNA در نواحی مرتبط با پردازش چربی مشاهده شد؛ تغییری که ممکن است در زمان کمبود غذا به خرسها کمک کند. خرسهای جنوبشرق که رژیم غذاییشان بیشتر گیاهی و کمچرب شده، ژنهایی فعال کردهاند که با این نوع تغذیه سازگارتر است، برخلاف خرسهای شمالی که هنوز عمدتاً از فوکهای پرچرب تغذیه میکنند.
طبق گفته گادن:
«چندین نقطه ژنتیکی وجود داشت که ژنهای پرنده در آنها بسیار فعال بودند و برخی از آنها در بخشهای کدکننده پروتئین قرار داشتند؛ این نشان میدهد که خرسها در حال تجربه تغییرات ژنتیکی سریع و بنیادی برای سازگاری با زیستگاه در حال نابودی خود هستند.
گام بعدی این پژوهش، بررسی سایر جمعیتهای خرس قطبی در جهان—که تعدادشان حدود ۲۰ گروه است—برای یافتن الگوهای مشابه ژنتیکی خواهد بود.
گرچه این یافتهها میتواند در محافظت از خرسها نقش داشته باشد، اما پژوهشگران تأکید میکنند اصلیترین اقدام، کاهش انتشار گازهای گلخانهای و جلوگیری از تشدید گرمایش جهانی است.
گادن هشدار داد:
«این نتایج نویدبخش است، اما به هیچوجه به معنی کاهش خطر انقراض خرسهای قطبی نیست. باید هر کاری از دستمان برمیآید برای کاهش انتشار کربن و کندکردن روند افزایش دما انجام دهیم.»
