اعمال مخصوص شب بیست و سوم ماه رمضان ۳ فروردین ۱۴۰۴
با اعمال مخصوص شب بیست و سوم ماه رمضان در ادامه مطلب همراه ما باشید.
به گزارش اینتیتر، ماه رمضان، ماهی است پر از برکت و رحمت، این ماه فرصتی است برای تقویت ایمان، خودسازی و نزدیکی به خداوند. در این ایام، اعمالی چون نماز، تلاوت قرآن، صدقه و دعا اهمیت ویژه‌ای دارند. در ادامه، با اعمال ویژه شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان با ما باشید.
شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست. قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن می‌گوید. براساس آیات قرآن و روایات، ارزش شب قدر بیش از هزار ماه است. این شب بافضیلت ترین شب سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند.
زمان دقیق شب قدر، روشن نیست؛ ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده و یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ این ماه دانسته شده است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تأکید بیشتری دارند.
شیعیان در این شب‌ها با الگوگیری از معصومین (ع)، به شب زنده داری، تلاوت قرآن، دعا، عبادت و مذاکره علمی و کسب دانش و معرفت می پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی (ع) در این شب ها نیز به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین های شب قدر همراه شده است.
اعمال شب ۲۳ ماه رمضان :
اعمال شب قدر
اعمال شب های قدر بر دو نوع است یکی آنکه در هر سه شب باید انجام داد و دیگر آنکه مخصوص است به هر شبی اما اول رعایت چند چیز لازم است:
غسل
بهترین زمان برای غسل شب های قدر، مقارن با غروب آفتاب است که نماز شام را با غسل بخوانید.
دو رکعت نماز شب قدر
دو رکعت نماز است در هر رکعت بعد از حمد هفت مرتبه توحید بخواند و بعد از سلام هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ بگوید در روایت نبوی صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله است که از جای خود برنخیزد تا حقّ تعالی او را و پدر و مادرش را بیامرزد.
اقامه 100 رکعت نماز
صد رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت یک سلام بدهد) که فضیلت بسیار دارد و افضل آن است که اگر توانایی داشته باشد در هر رکعت بعد از قرائت سوره «حمد» 10 مرتبه سوره توحید (قل هو الله احد) را بخواند.
خواندن نماز شب بیست و سوم ماه رمضان :
در شب بیست و سوم ماه رمضان خواندن نمازی هشت رکعتی به گونه‌ای که پس از سوره حمد، هر سوره دلخواهی خوانده شود، مورد سفارش قرار گرفته است.
خواندن سوره عنکبوت و روم :
خواندن سوره عنکبوت و روم که امام صادق (ع) قسم یاد فرموده که خواننده این دو سوره، در این شب از اهل بهشت است.
خواندن سوره حم دخان.
خواندن هزار مرتبه سوره قدر.
خواندن دعا در حال سجود و قیام و قعود :
روایت شده که در شب بیست و سوم از ماه رمضان دعا زیر را به دفعات در حال سجود و قیام و قعود بخوانید و بر هر حالى که هستید در تمام ماه، و در طول حیاتت تا جایى که ممکن باشد، و هر زمانى که به یادتان آید.
اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان
اَللهمَّ کُن لولیّکَ الحُجةِ بنِ الحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیهِ و عَلی ابائهِ فی هذهِ السّاعةِ، و فی کُلّ ساعَة وَلیّا و حافظا وقائِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیناً حَتّی تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً و تُمَتّعَهُ فی‌ها طَویلًا.
خدایا، ولىّ ات حضرت حجّة بن الحسن که درودهاى تو بر او و بر پدرانش باد در این لحظه و در تمام لحظات سرپرست و نگاهدار و راهبر و یارى گر و راهنما و دیدبان باش، تا او را به صورتى که خوشایند اوست ساکن زمین گردانیده، و مدّت زمان طولانى در آن بهره‌مند سازى.
همچنین بخوانید دعای زیر را :
یا مُدَبّرَ الاُموُرِ، یا باعِثَ مَن فی القُبُور، یا مُجرِی البُحُور، یا مُلَیَّن الحَدیدِ لِداوُد، صَل عَلی مُحَّمد وَافعَل بی کَذا وَ کَذا
اى تدبیرگر امور، اى برانگیزنده مرده‌هاى در گور، اى روان کننده دریاها، اى نرم‌کننده آهن براى داود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و با من چنین و چنان کن؛ و به جاى «کذا و کذا» حاجات خود را بخواهید و سپس بگویید : اللَّیْلَة اللَّیْلَةَ، السَّاعَةَ السَّاعَةَ. و دست‌های خود را در وقت خواندن «یا مدبّر الامور» تا آخر به سوى آسمان بردارید. این دعا را در حال رکوع و سجود و ایستاده و نشسته بخوانید و آن را تکرار کنید.
این دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ امْدُدْ لِی فِی عُمُرِی
وَ أَوْسِعْ لِی فِی رِزْقِی
وَ أَصِحَّ لِی جِسْمِی
وَ بَلِّغْنِی أَمَلِی
وَ إِنْ کُنْتُ مِنَ الْأَشْقِیَاءِ فَامْحُنِی مِنَ الْأَشْقِیَاءِ وَ اکْتُبْنِی مِنَ السُّعَدَاءِ
فَإِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ عَلَی نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَمْحُو اللَّهُ مَا یَشَاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتَابِ
خدایا عمرم را طولانی گردان
و روزی‌ام را وسعت بخش
و بدنم را تندرست بدار
و به آرزویم برسان
و اگر در زمره بدفرجامان هستم، مرا از آن گروه محو کن و در گروه سعادتمندان ثبت فرما
که تو در کتاب فرو فرستاده به پیامبر مرسلت(درود تو بر او و خاندانش) فرمودی: خدا محو می‌کند آنچه را بخواهد و ثبت می‌نماید آنچه را اراده کند و کتاب جامع نزد اوست.
این دعا را که مخصوص شب بیست و سوم است بخواند:
یَا رَبَّ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَاعِلَهَا خَیْرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
وَ رَبَّ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْبِحَارِ
وَ الظُّلَمِ وَ الْأَنْوَارِ وَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ
یَا بَارِئُ یَا مُصَوِّرُ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ
یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا اللَّهُ یَا قَیُّومُ
یَا اللَّهُ یَا بَدِیعُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ
لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَی وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْکِبْرِیَاءُ وَ الْآلاءُ
أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ فِی السُّعَدَاءِ
وَ رُوحِی مَعَ الشُّهَدَاءِ
وَ إِحْسَانِی فِی عِلِّیِّینَ
وَ إِسَاءَتِی مَغْفُورَةً
وَ أَنْ تَهَبَ لِی یَقِینا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِی
وَ إِیمَانا یُذْهِبُ الشَّکَّ عَنِّی
وَ تُرْضِیَنِی بِمَا قَسَمْتَ لِی
وَ آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً
وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِیقِ
وَ ارْزُقْنِی فِیهَا ذِکْرَکَ وَ شُکْرَکَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَیْکَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْبَةَ
وَ التَّوْفِیقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ
ای پروردگار شب قدر و قراردهنده آن بهتر از هزار ماه،
و پروردگار شب و روز، و کوه‌ها و دریاها
و تاریکی‌ها و روشنایی‌ها و زمین و آسمان
ای پدیدآورنده، ای صورت‌بخش، ای عطا کننده، ای نعمت ده،
ای خدا، ای بخشنده، ای خدا، ای به خود پاینده،
ای خدا، ای نو آفرین، ای خدا، ای خدا، ای خدا،
نام‌های نیکوتر و نمونه‌های والاتر و بزرگ‌منشی و نعمت‌ها از آن توست،
از تو درخواست می‌کنم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی،
و قرار دهی در این شب نامم را در زمره سعادتمندان
و روحم را با شهیدان
و نیکوکاری ام را در بلندمرتبه ترین درجه بهشت
و گناهم را آمرزیده
و ببخشی بر من یقینی که دلم با آن همراه باشد
و ایمانی که شک را از من زدوده گرداند
و خشنودی به آنچه نصیبم نموده‌ای
و ما را در دنیا و آخرت پاداش نیکو عنایت فرما
و از عذاب آتش سوزان حفظ کن
و در این شب ذکر و شکر خویش و رغبت به سوی خود و بازگشت و توبه روزی‌ام فرما
و به آنچه محمّد و خاندان محمّد(درود خدا بر آنان باد) را به آن موفق کردی توفیقم ده.
این دعا را که امام صادق (ع) نقل شده است، بخواند:
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ فِیمَا تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ خدایا قرار ده در آنچه حکم مى‌کنى و مقدّر مى‌نمایى،از فرمان حتمى، وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ
أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا
اَلْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ
اَلْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ
اَلْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ
اَلْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ
وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمْرِی
وَ تُوَسِّعَ لِی فِی رِزْقِی
در آنچه از کار حکیمانه جدا مى‌سازى در شب قدر،از حکمى که بازگشت نپذیرد و تغییر نیابد،
اینکه مرا در این سال از حاجیان خانه محترمت بنویسى
حاجیانى که حجّشان پذیرفته،
و سعیشان قبول افتاده
و گناهانشان آمرزیده گشته
و بدی هایشان محو شده است
و قرار ده در آنچه فرمان مى‌دهى و مقدّر مى‌نمایى که عمرم را طولانى گردانى
و در روزى ام وسعت بخشى.
این دعا را که از امام حسین (ع) نقل شده است بخواند:
یَا بَاطِنا فِی ظُهُورِهِ
وَ یَا ظَاهِرا فِی بُطُونِهِ
وَ یَا بَاطِنا لَیْسَ یَخْفَى
وَ یَا ظَاهِرا لَیْسَ یُرَى
یَا مَوْصُوفا لا یَبْلُغُ بِکَیْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ
وَ لا حَدٌّ مَحْدُودٌ
وَ یَا غَائِباً غَیْرَ مَفْقُودٍ
وَ یَا شَاهِداً غَیْرَ مَشْهُودٍ یُطْلَبُ فَیُصَابُ
وَ لا یَخْلُو مِنْهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا بَیْنَهُمَا طُرْفَةَ عَیْنٍ
لا یُدْرَکُ بِکَیْفٍ وَ لا یُؤَیَّنُ بِأَیْنٍ وَ لا بِحَیْثٍ
أَنْتَ نُورُ النُّورِ
وَ رَبُّ الْأَرْبَابِ
أَحَطْتَ بِجَمِیعِ الْأُمُورِ
سُبْحَانَ مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‌ءٌ
وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ
سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا وَ لا هَکَذَا غَیْرُهُ
اى پنهان در حال آشکار بودنش
و اى آشکار در حال پنهان بودنش
و اى پنهانى که مخفى نمى‌شود
و اى آشکارى که دیده نمى‌شود
اى به وصف آمده‌اى که هیچ ممکنى به حقیقتش نمى‌رسد
و هیچ حدّ بسته‌اى به او احاطه پیدا نمى‌کند
و اى غایب گم نشده
اى حاضرى که مشهود نیست تا آنکه جستجو شود و او را بیابند
آسمانها و زمین و آنچه بین آنهاست،به اندازه چشم برهم‌زدن از او خالى نیست
به کیفیتى معین دانسته نمى‌شود و محدود به مکان و جهت نمى‌گردد
تویى روشنایى نور
پروردگار پرورندگان
به همه امور احاطه کرده‌اى،
منزه خدایی که مانندش چیزی نیست
و او شنوا و بیناست،
منزّه است آنکه داراى این صفات است و براى غیر او چنین صفاتى نیست.
سپس هر حاجتی دارد از خدا بطلبد.
طلب آمرزش گناهان و دعا برای امور دنیوی و اخروی
اعمال شب ۲۳ ماه رمضان
قرآن را باز کند
قرآن مجید را بگشاید و بگذارد در مقابل خود و بگوید: اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَما فیهِ وَ فیهِ اسْمُکَ الاْکْبَرُ وَ اَسْماَّؤُکَ الْحُسْنی وَ ما یُخافُ وَ یُرْجی اَنْ تَجْعَلَنی مِنْ عُتَقاَّئِکَ مِنَ النّارِ
قرآن به سر گرفتن و استمداد از قرآن و 14 معصوم
آنکه مُصحَف شریف را بگیرد و بر سر بگذارد و بگوید:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ
پس هر کدام از ذکرهای زیر را ده مرتبه بگوید:
بِکَ یا اَللّهُ
بِمُحَمَّدٍ
بِعَلی
بِفاطِمَةَ
بِالْحَسَنِ
بِالْحُسَیْنِ
بِعَلِیّ بْنِ الْحُسَیْنِ
بُمَحَمَّدِ بْنِ عَلِی
بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ
بِمُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ
بِعَلِیِّ بْنِ مُوسی
بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی
بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ
بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِی
بِالْحُجَّةِ
زیارت امام حسین علیه السلام :
علامه مجلسی فرمود: زیارت امام حسین (ع)؛ در هر یک از سه شب قدر مستحب موکد است و در روایتی آمده است که سبب آمرزش گناهان می‌شود و اگر از نزدیک دسترسی به زیارت نداشته باشد از دور زیارت کند.
احیاء و شب زنده داری به همراه راز و نیاز و توبه و انابه
خواندن دعای
اَللّهُمَّ اِنّی اَمْسَیْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَ...
قرائت ادعیه:
دعای افتتاح
در هر شب از ماه رمضان بخواند: اللَّهُمَّ إِنِّی أَفْتَتِحُ الثَّنَاءَ بِحَمْدِکَ وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ...
دعای ابوحمزه ثمالی
درسحر ماه رمضان این دعا را بخواند: إِلَهِی لا تُؤَدِّبْنِی بِعُقُوبَتِکَ وَ لا تَمْکُرْ بِی فِی حِیلَتِکَ...
دعای جوشن کبیر
در هر یک از این سه شب بخوانند: سُبْحَانَکَ یَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ یَا رَبِّ...
دعای مجیر
دعای جوشن صغیر و دعاهای دیگر ...
دعای مخصوص شب بیست و سوم
این دعا را در مفاتیح الجنان بخوانید:
یا رَبَّ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ جاعِلَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ وَ رَبَّ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ...
علاوه بر اعمال مشترک فوق در شب های قدر از قبیل قرآن بر سرگرفتن و قرائت دعای جوشن کبیر و.. شایسته است این اعمال نیز در شب ۲۳ ماه رمضان انجام شود. البته این اعمال با استناد به روایات در ذیل ذکر می شود.
