شوک به میلیون‌ها ایرانی: یارانه نقدی با درآمد بالای ۱۰ میلیون قطع می‌شود!

به گزارش اینتیتر، دولت با رونمایی از فرمول جدید حذف یارانه‌های نقدی، معیار سرانه درآمد ماهانه ۱۰ میلیون تومان (پس از کسر اجاره مسکن) را برای قطع یارانه‌ها اعلام کرد. این تصمیم که به گفته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بر اساس مصوبه مجلس است، موجی از انتقاد و نگرانی را در میان خانوارهای ایرانی، به‌ویژه اقشار کم‌درآمد، ایجاد کرده است. کارشناسان این سیاست را غیرواقعی و ناعادلانه می‌دانند، زیرا بسیاری از خانوارها با درآمد نزدیک به خط فقر را از حمایت محروم می‌کند.

جزئیات فرمول جدید حذف یارانه

بر اساس دستورالعمل جدید وزارت رفاه:

• خانوارهایی که سرانه درآمد ماهانه آن‌ها پس از کسر هزینه اجاره مسکن بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، از دریافت یارانه نقدی محروم می‌شوند.

• این معیار جایگزین معیارهای قبلی (درآمد ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان بسته به تعداد اعضای خانوار) شده است.

• شاخص‌های شناسایی شامل تراکنش‌های بانکی، دارایی‌های ملکی، خودرو، سفرهای خارجی و درآمد ماهانه است، اما نحوه محاسبه اجاره مسکن همچنان مبهم است.

انتقادات به سیاست جدید

حجت‌الاسلام جواد نیک‌بین، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در گفت‌وگو با خانه ملت این سیاست را به شدت مورد انتقاد قرار داد و گفت:

• عدم تناسب با واقعیت‌های معیشتی: معیار ۱۰ میلیون تومانی با خط فقر ۳۵ میلیون تومانی (برآورد غیررسمی ۱۴۰۴) و حتی ۱۱.۲ میلیون تومانی (گزارش رسمی نیمه اول ۱۴۰۳) فاصله دارد.

• ابهام در محاسبه اجاره: هزینه اجاره در تهران (۲۰-۲۵ میلیون تومان)، مشهد (۲۰ میلیون) و شهرهای کوچک (۱۵ میلیون) متفاوت است. یک شاخص ثابت نمی‌تواند عادلانه باشد.

• اشتباهات شناسایی: واریز مبالغ موقت (مثل فروش خودرو یا جابه‌جایی مسکن) به‌عنوان درآمد پایدار تلقی شده و یارانه بسیاری را قطع کرده است.

نیک‌بین خواستار بازنگری فوری این معیارها شد و تأکید کرد که بدون شاخص‌های شفاف و واقع‌بینانه، این سیاست نه‌تنها عدالت را محقق نمی‌کند، بلکه اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند.

تأثیرات و پیامدها

• محرومیت اقشار ضعیف: بسیاری از کارگران و بازنشستگان با درآمدهای ناچیز، به دلیل داشتن خانه یا پس‌انداز اندک، به اشتباه در دهک‌های بالا قرار گرفته و یارانه‌شان قطع شده است.

• نارضایتی اجتماعی: ادامه این روند می‌تواند به اعتراضات گسترده منجر شود، به‌ویژه در شهرهای بزرگ با اجاره‌های بالا.

• ناکارآمدی سیستمی: ضعف فناوری‌های اطلاعاتی و تداخل نهادی بین سازمان هدفمندی یارانه‌ها، وزارت رفاه و سازمان برنامه و بودجه، اجرای این طرح را پرچالش کرده است.

اظهارات وزیر رفاه

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ۳۱ تیر ۱۴۰۴ اعلام کرد که حذف یارانه ۱۸ میلیون نفر از سه دهک بالا، ماهانه ۵ همت درآمد ایجاد می‌کند که برای توزیع کالابرگ استفاده خواهد شد. اما معیار جدید ۱۰ میلیون تومانی، که حتی خانوارهای زیر خط فقر را هدف قرار داده، با این وعده همخوانی ندارد.

راه اعتراض

خانوارهای معترض می‌توانند از طریق سامانه حمایت وزارت رفاه اعتراض خود را ثبت کنند یا با شماره ۶۳۶۹-۰۲۱ تماس بگیرند، هرچند گزارش‌ها از عدم پاسخگویی این شماره حکایت دارد.