شوک به معلمان: انحلال صندوق ذخیره فرهنگیان، خیانت به سرمایه بازنشستگان یا راه نجات؟
فرج کمیجانی، دبیرکل مجمع فرهنگیان ایران اسلامی، در یادداشتی جنجالی، طرح انحلال صندوق ذخیره فرهنگیان را «نسخه‌ای خطرناک» خواند که سرمایه نسل‌های متوالی معلمان را به خطر می‌اندازد.
به گزارش اینتیتر، فرج کمیجانی، دبیرکل مجمع فرهنگیان ایران اسلامی، در یادداشتی جنجالی، طرح انحلال صندوق ذخیره فرهنگیان را «نسخه‌ای خطرناک» خواند که سرمایه نسل‌های متوالی معلمان را به خطر می‌اندازد. این اظهارات در حالی مطرح شده که بیش از ۲۰ هزار فرهنگی شاغل و بازنشسته با امضای کارزاری، خواستار انحلال یا اصلاح ساختار این صندوق شده‌اند، اما آیا این تصمیم به نفع بازنشستگان است یا ضربه‌ای مهلک به پس‌اندازهایشان؟
چرا انحلال صندوق جنجالی شده؟
صندوق ذخیره فرهنگیان، که از سال ۱۳۷۴ با واریزی‌های ۱ تا ۵ درصد حقوق معلمان و سهم دولت شکل گرفته، قرار بود پشتوانه‌ای برای دوران بازنشستگی باشد. اما مشکلات مدیریتی، فسادهای مالی گذشته (مانند اختلاس چند هزار میلیاردی در سال‌های دهه ۹۰) و عدم شفافیت، اعتماد فرهنگیان را خدشه‌دار کرده است. کمیجانی هشدار می‌دهد که انحلال صندوق، نه‌تنها مشکلات را حل نمی‌کند، بلکه:
-
سرمایه‌های انباشته‌شده معلمان را در معرض سوءاستفاده قرار می‌دهد.
-
حقوق مالکانه فرهنگیان را تهدید می‌کند.
-
قدرت چانه‌زنی صنفی معلمان را در سطح ملی کاهش می‌دهد.
او تأکید می‌کند که طبق قوانین موجود، انحلال صندوق اساساً امکان‌پذیر نیست و طرح این موضوع بدون پشتوانه قانونی، تنها تشویش اذهان ایجاد می‌کند.
ریشه مشکلات صندوق چیست؟
به گفته کمیجانی، مشکلات صندوق به جای وجود آن، به مدیریت ناکارآمد، عدم شفافیت و نبود نظارت فرهنگیان برمی‌گردد. تجربه‌های جهانی در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی نشان می‌دهد که اصلاح ساختار، بورسی‌سازی شرکت‌های تابعه و شفافیت مالی می‌تواند چنین نهادهایی را نجات دهد. او معتقد است که انحلال، مانند «نصف کردن کودکی در داستان حضرت سلیمان» است و به جای حل مشکل، سرمایه معلمان را نابود می‌کند.
راهکارهای پیشنهادی به جای انحلال
کمیجانی به جای انحلال، پنج راهکار علمی و صنفی پیشنهاد می‌دهد:
-
اجرای کامل اساسنامه جدید ۱۴۰۳، با تأکید بر حقوق مالکانه و پیگیری ترک‌فعل‌های مدیریتی.
-
بورسی‌سازی شرکت‌های تابعه و انتشار عمومی گزارش‌های مالی.
-
تشکیل شورای نظارت مستقل با حضور فرهنگیان منتخب.
-
بازنگری سیاست‌های سرمایه‌گذاری برای کاهش ریسک و افزایش سود.
-
اطلاع‌رسانی شفاف برای جلب اعتماد و مشارکت فرهنگیان.
سؤالات بی‌پاسخ مدافعان انحلال
کمیجانی از مدعیان انحلال می‌خواهد به این سؤالات پاسخ دهند:
-
دارایی‌های صندوق چگونه و با چه سازوکاری توزیع می‌شود؟
-
حقوق بازنشستگان چه سرنوشتی خواهد داشت؟
-
چه تضمینی برای جلوگیری از فساد در فرآیند انحلال وجود دارد؟ بدون پاسخ به این پرسش‌ها، انحلال صندوق اقدامی «هیجانی و پرخطر» است.
مزایا و معایب انحلال صندوق
|
مزایا (دیدگاه موافقان انحلال) |
معایب (دیدگاه مخالفان انحلال) |
|---|---|
|
توزیع احتمالی دارایی‌ها بین اعضا |
خطر سوءاستفاده و تضییع حقوق مالکانه |
|
پایان دادن به مدیریت ناکارآمد |
کاهش قدرت چانه‌زنی صنفی فرهنگیان |
|
توقف زیان‌های مالی احتمالی |
نابودی سرمایه نسل‌های متوالی معلمان |
|
امکان بازنگری در سیستم جدید |
عدم امکان قانونی انحلال |
وضعیت کنونی صندوق
تا مهر ۱۴۰۰، صندوق حدود ۶۰۰,۰۰۰ عضو فعال داشت و از سال ۷۴ تا ۹۹، ۱۳.۹۱۸ میلیارد تومان واریزی (۳.۰۶۸ میلیارد از اعضا، ۱.۴۱۳ میلیارد از دولت و ۹.۵۰۰ میلیارد سود شرکت‌ها) ثبت شده است. سودآوری صندوق از ۲۵۰ میلیارد در سال ۹۵ به ۳.۴۴۰ میلیارد در سال ۹۹ رسیده، اما همچنان تأثیر ملموسی بر زندگی اعضا نداشته و برخی مدیران با حقوق‌های نجومی (مثل ۹۰ میلیون تومان در ماه) انتقادات را برانگیخته‌اند.
