خبر فوری | چهره مشهور سینما درگذشت
تام استاپارد، نمایشنامه‌نویس و فیلمنامه‌نویس سرشناس و برنده اسکار برای فیلم «شکسپیر عاشق»، که با آثاری، چون «روزنکرانتس و گیلدنسترن مرده‌اند»، «مسافرت‌ها»، «چیز واقعی» و «ساحل آرمان‌شهر» چهار بار جایزه تونی را از آن خود کرده بود، در ۸۸ سالگی درگذشت.
به گزارش اینتیتر به نقل از ایسنا، تام استاپارد، نمایشنامه‌نویس و فیلمنامه‌نویس سرشناس و برنده اسکار برای فیلم «شکسپیر عاشق»، که با آثاری، چون «روزنکرانتس و گیلدنسترن مرده‌اند»، «مسافرت‌ها»، «چیز واقعی» و «ساحل آرمان‌شهر» چهار بار جایزه تونی را از آن خود کرده بود، در ۸۸ سالگی درگذشت.
کودکی تام استاپارد در سایه جنگ و شکل‌گیری هویت دوگانه
استاپارد در سال‌های کودکی همزمان با سلطه نازی‌ها از چکسلواکی گریخت و در نهایت در انگلستان ساکن شد؛ تجربه‌ای که بعد‌ها نقش پررنگی در نگاه او به مفاهیمی، چون هویت، فرهنگ و ریشه‌ها داشت. او به‌عنوان استادی بی‌بدیل در زبان و بازی‌های زبانی شناخته می‌شد و در آثارش به موضوعاتی مانند خیانت، سیاست، آزادی و هویت فرهنگی می‌پرداخت.
ورود درخشان تام استاپارد به تئاتر بریتانیا
ورود استاپارد به صحنه تئاتر با نمایشنامه «روزنکرانتس و گیلدنسترن مرده‌اند» در سال ۱۹۶۶ رقم خورد؛ اثری مبتنی بر دو شخصیت حاشیه‌ای نمایشنامه «هملت» شکسپیر که نگاه تازه‌ای به روایت و فلسفه نمایش ارائه می‌کرد.
واکنش منتقدان؛ از هوشمندی تا نقد بر عمق اثر
دنیس کندی، منتقد مشهور تئاتر، درباره آثار او گفته بود: «گاهی نمایش‌های استاپارد به‌عنوان نمایش‌هایی هوشمندانه، اما فاقد عمق یا وزن عاطفی رد شده‌اند.» با این حال در آثار متأخرتر، به‌ویژه «چیز واقعی» (۱۹۸۲) و «آرکادیا» (۱۹۹۳)، او بیش از گذشته به جهان عاطفی شخصیت‌ها پرداخت و تعادلی تازه میان زبان و احساس پدید آورد.
موفقیت‌های اولیه تام استاپارد؛ از ادینبرو تا برادوی
نمایش «روزنکرانتس و گیلدنسترن مرده‌اند» نخستین‌بار در جشنواره ادینبرو ۱۹۶۶ با واکنش‌های مختلف روبه‌رو شد، اما به‌سرعت مسیر موفقیت را پیمود و با اجرای آن توسط کمپانی تئاتر ملی در اولد ویک و سپس در برادوی، استاپارد توانست در سال ۱۹۶۸ نخستین جایزه تونی خود را دریافت کند. نسخه سینمایی این اثر که فیلمنامه‌اش را نیز خود نوشت، در ۱۹۹۰ شیر طلایی جشنواره ونیز را کسب کرد.
دهه ۱۹۷۰؛ دوران اوج‌گیری و تجربه‌گرایی تام استاپارد
در دهه ۷۰ میلادی، او با نمایش‌هایی مانند «جهنده‌ها» (۱۹۷۲) و «مسافرت‌ها» (۱۹۷۴) به موفقیت‌های تازه‌ای رسید؛ «مسافرت‌ها» نیز در ۱۹۷۶ جایزه تونی را دریافت کرد. در ادامه، آثاری همچون «هر پسر خوب سزاوار لطف است» (۱۹۷۷) و «شب و روز» (۱۹۷۸) زمینه پرداختن مستقیم‌تر او به سیاست، رسانه و زبان را فراهم آورد.
دهه ۸۰؛ «چیز واقعی» و تعمیق روایت عاشقانه
نمایشنامه «چیز واقعی» (۱۹۸۲)، اثری درباره خیانت زناشویی، در سال ۱۹۸۴ یک جایزه تونی دیگر برای استاپارد به همراه داشت. بازتولید این نمایش نیز در سال ۲۰۰۰ جایزه تونی دیگری را نصیب او کرد و جایگاهش را در تئاتر معاصر استحکام بخشید.
دهه ۹۰ تا ۲۰۰۰؛ دوران آثار فلسفی و حماسی تام استاپارد
در دهه ۹۰، نمایش‌های «آرکادیا» (۱۹۹۳) و «اختراع عشق» (۱۹۹۷) با استقبال گسترده منتقدان روبه‌رو شد. مهم‌ترین پروژه او در این دوره سه‌گانه عظیم «ساحل آرمان‌شهر» (۲۰۰۲) بود؛ اثری درباره روشنفکران روس پیش از انقلاب که با کارگردانی ترور نان در تئاتر الیویه لندن به روی صحنه رفت. این نمایش ۹ ساعته در سال ۲۰۰۶ به برادوی منتقل شد و در ۲۰۰۷ جایزه تونی گرفت.
«راک‌ان‌رول» و بازگشت به موضوعات سیاسی
استاپارد در ۲۰۰۶ نمایش «راک‌ان رول» را نوشت؛ متنی که سیاست، موسیقی راک و مقاومت فرهنگی در چکسلواکی بین بهار پراگ ۱۹۶۸ تا انقلاب مخملی ۱۹۸۹ را در هم می‌آمیزد و جنبه سیاسی آثار او را بار دیگر برجسته می‌کند.
بازگشت پس از سکوت؛ «مسئله دشوار»
پس از ۹ سال دوری از صحنه، او در سال ۲۰۱۵ با نمایش فلسفی «مسئله دشوار» بازگشت و بار دیگر توجه علاقه‌مندان تئاتر را به خود جلب کرد.
حضور تام استاپارد در سینما؛ از «برزیل» تا «آنا کارنینا»
فعالیت استاپارد محدود به تئاتر نبود. او فیلمنامه آثاری همچون «برزیل» (۱۹۸۵) را نوشت و رمان جی. جی. بالارد را برای فیلم «امپراتوری خورشید» (۱۹۸۷) اقتباس کرد. همچنین با همکاری مارک نورمن، فیلمنامه «شکسپیر عاشق» را نوشت و در آثار سینمایی دیگری مانند «خانه روسی»، «بیلی باث‌گیت»، «انگما» و «آنا کارنینا» (۲۰۱۲) نقش داشت.
ساخت سریال و همکاری‌های سینمایی بی‌نام
استاپارد برای شبکه اچ‌بی‌او رمان «پایان رژه» را به یک مینی‌سریال موفق با بازی بندیکت کامبربچ تبدیل کرد و پس از آن اقتباس «تب گل لاله» را نوشت. او همچنین به‌عنوان فیلمنامه‌نویس ناشناس در تولید برخی فیلم‌های مشهور هالیوود مانند «ایندیانا جونز و آخرین جنگ صلیبی»، «جنگ ستارگان: قسمت سوم»، «اسلیپی هالو» و «کی–۱۹: ویدومیکر» مشارکت داشت.
افتخار یک عمر فعالیت
در سال ۲۰۱۳، انجمن نویسندگان آمریکا جایزه «لورل» را به‌عنوان تقدیری برای یک عمر دستاورد در فیلمنامه‌نویسی سینمایی به تام استاپارد اهدا کرد و نام او را در تاریخ نمایشنامه‌نویسی و فیلمنامه‌نویسی جهان ماندگارتر ساخت.
