پیشنهاد آمریکا برای ایجاد منطقه آزاد اقتصادی در دونباس پس از عقبنشینی اوکراین
ولودیمیر زلنسکی اعلام کرد آمریکا از اوکراین خواسته است نیروهای خود را از منطقه دونباس خارج کند و در مقابل، واشنگتن قصد دارد در بخشهایی که اکنون تحت کنترل کییف است یک «منطقه آزاد اقتصادی» ایجاد کند.
به گزارش اینتیتر، ولودیمیر زلنسکی اعلام کرد آمریکا از اوکراین خواسته است نیروهای خود را از منطقه دونباس خارج کند و در مقابل، واشنگتن قصد دارد در بخشهایی که اکنون تحت کنترل کییف است یک «منطقه آزاد اقتصادی» ایجاد کند.
به گزارش گاردین، به گفته زلنسکی، پیشتر ایالات متحده پیشنهاد داده بود که اوکراین بخشهای باقیمانده دونباس را به روسیه واگذار کند، اما اکنون نسخهای «مصالحهای» را مطرح کرده که بر اساس آن، نیروهای اوکراینی عقبنشینی میکنند اما نیروهای روسی اجازه پیشروی نخواهند داشت.
رئیسجمهور اوکراین روز پنجشنبه در گفتگو با خبرنگاران در کییف گفت: «اینکه چه کسی قرار است بر این منطقه که آن را منطقه آزاد اقتصادی یا منطقه غیرنظامی مینامند حکومت کند، هنوز مشخص نیست.»
زلنسکی تأکید کرد اوکراین این طرح را منصفانه نمیداند مگر آنکه تضمینی وجود داشته باشد که نیروهای روسی پس از عقبنشینی اوکراین، منطقه را اشغال نکنند.
او افزود: «اگر یک طرف مجبور به عقبنشینی شود و طرف دیگر در جای خود بماند، چه چیزی مانع از پیشروی روسها خواهد شد؟ یا چه چیزی مانع میشود که نیروهای روسی لباس غیرنظامی بپوشند و این منطقه آزاد اقتصادی را تصاحب کنند؟ این موضوع بسیار جدی است. مشخص نیست که اوکراین با این طرح موافقت کند، اما اگر صحبت از مصالحه است، باید مصالحهای عادلانه باشد.»
زلنسکی ادامه داد اگر اوکراین با طرحی چنین حساس موافقت کند، باید انتخاباتی یا همهپرسی برگزار شود، زیرا تنها «مردم اوکراین» میتوانند درباره واگذاری سرزمین تصمیم بگیرند.
به گفته زلنسکی، بر اساس طرح آمریکا، اوکراین از دونباس—جایی که نیروهای روسی در حال پیشرویاند—عقبنشینی میکند و خطوط درگیری در مناطق خرسون و زاپوریژیا ثابت میماند. در مقابل، روسیه چند منطقه کوچک و پراکنده را که در سایر نقاط تحت کنترل دارد واگذار میکند.
زلنسکی این روزها زیر فشار شدید دونالد ترامپ برای پذیرش طرح صلح آمریکا قرار دارد. ترامپ به تازگی زلنسکی را متهم کرده که «حتی پیشنویس طرح صلح را نخوانده» و ادعا کرده او مشروعیت کافی ندارد و اوکراین باید انتخابات برگزار کند.
کارولین لیویت، سخنگوی ترامپ، روز پنجشنبه گفت: «رئیسجمهور از هر دو طرف جنگ بهشدت ناراضی است و از جلساتی که فقط برای انجام جلسه برگزار میشوند خسته شده است.»
زلنسکی اعلام کرد تیم مذاکرهکننده اوکراین روز چهارشنبه نسخه اصلاحشده خود از طرح را به واشنگتن ارسال کرده و دو موضوع باقیمانده شامل مسائل مربوط به مرزها و کنترل نیروگاه هستهای زاپوریژیا هستند. او گفت: «این نسخه نهایی نیست؛ واکنشی است به آنچه دریافت کردیم… طرح دائماً در حال اصلاح است و این روند ادامه دارد.»
با این حال پرسش بزرگتر این است که اگر واشنگتن و کییف به توافق برسند، آیا ولادیمیر پوتین واقعاً مایل به امضای توافق است یا فقط با مذاکرات ساختگی زمان میخرد تا حملات زمستانی خود را ادامه دهد.
در برلین، مارک روته، دبیرکل ناتو، هشدار داد اگر پوتین در اوکراین به اهدافش برسد، احتمال وقوع جنگ در اروپا واقعیتر خواهد شد. او گفت قاره اروپا در برابر تهدید روسیه «بهشکلی خاموش» دچار سهلانگاری شده است. به گفته روته، ممکن است ظرف پنج سال آینده جنگی جدید از سوی روسیه آغاز شود؛ جنگی «در ابعادی که پدربزرگها و مادربزرگهایمان تجربه کردهاند». او دوباره از کشورهای اروپایی خواست هزینههای دفاعی خود را افزایش دهند: «خیلیها فکر میکنند زمان به نفع ماست. نیست. زمان اقدام همین حالاست.»
روته از جمله سیاستمداران اروپایی است که تلاش زیادی برای حفظ حمایت دولت ترامپ از اوکراین کرده، چرا که رئیسجمهور آمریکا روزبهروز بیتابتر میشود و از نبود توافق صلح ابراز نارضایی میکند.
زلنسکی عصر پنجشنبه در یک تماس ویدئویی با حدود ۳۰ کشور عضو «ائتلاف مایل به حمایت»، بدون حضور ترامپ، گفتگو کرد.
در برخی پایتختهای اروپایی، این دیدگاه در حال تقویت است که اوکراین ممکن است ناچار به قبول مصالحههای دردناک شود؛ بهویژه با ورود به چهارمین زمستان جنگ، وضعیت دشوار در جبههها و بحران بزرگ انرژی ناشی از حملات روسیه.
با این حال رهبران فرانسه، بریتانیا و آلمان که دوشنبه در داونینگ استریت با زلنسکی دیدار کردند، تأکید دارند تنها اوکراین حق تصمیمگیری درباره سرزمینهایش را دارد. فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، گفت: «وادار کردن رئیسجمهور اوکراین به صلحی که مردمش پس از چهار سال رنج و مرگ نمیپذیرند، اشتباه است.»
زلنسکی گفت علاوه بر چارچوب کلی توافق، دو سند جداگانه نیز در دست تهیه است: یکی درباره تضمینهای امنیتی در صورت حمله مجدد روسیه، و دیگری درباره بازسازی اقتصادی اوکراین.
همچنین روز پنجشنبه، مقامهای ارشد اتحادیه اروپا در شهر لویو در غرب اوکراین گرد هم آمدند تا درباره روند عضویت اوکراین گفتوگو کنند، در حالی که ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، همچنان مذاکرات رسمی را مسدود کرده است.
تمام کشورهای دیگر عضو اتحادیه اروپا از پیوستن اوکراین حمایت میکنند و مقامها گفتهاند که قصد دارند حتی بدون موافقت مجارستان، روند الحاق اوکراین را پیش ببرند؛ به شرط آنکه کییف بتواند قوانین خود را با استانداردهای اتحادیه هماهنگ کند. مارتا کوس، کمیسر گسترش اتحادیه اروپا، گفت: «اوکراین عضو اتحادیه اروپا خواهد شد و هیچکس نمیتواند جلوی آن را بگیرد.»
زلنسکی ابراز امیدواری کرد ترامپ از نفوذ خود برای فشار بر مجارستان و هر کشور دیگری که ممکن است مانع روند عضویت اوکراین شود، استفاده کند. او گفت: «همه میدانیم رئیسجمهور آمریکا ابزارهای متعددی برای اعمال نفوذ دارد و این ابزارها بر کسانی که اکنون مانع اوکراین شدهاند مؤثر خواهد بود.»
