هجوم بی‌سابقه چینی‌ها به آزمون استخدامی دولت؛ «ساحل امن» در اقتصاد طوفانی
میلیون‌ها نفر در چین برای شرکت در آزمون ملی و مشهور به سختیِ استخدام در خدمات دولتی آماده می‌شوند؛ آزمونی که بازتاب‌دهنده تمایل روزافزون کارگران چینی به اشتغال در بخش دولتی به‌جای بخش خصوصی است.
به گزارش اینتیتر، میلیون‌ها نفر در چین برای شرکت در آزمون ملی و مشهور به سختیِ استخدام در خدمات دولتی آماده می‌شوند؛ آزمونی که بازتاب‌دهنده تمایل روزافزون کارگران چینی به اشتغال در بخش دولتی به‌جای بخش خصوصی است.
به گزارش گاردین، حدود ۳.۷ میلیون نفر برای آزمون‌های این شنبه و یکشنبه نام‌نویسی کرده‌اند؛ نخستین آزمونی که پس از افزایش سقف سنی برای برخی پست‌ها برگزار می‌شود. سقف سنی برای داوطلبان عمومی از ۳۵ به ۳۸ سال افزایش یافته و برای دارندگان مدارک تحصیلات تکمیلی از ۴۰ به ۴۳ سال رسیده است.
این میلیون‌ها داوطلب برای ۳۸,۱۰۰ شغل دولتی رقابت می‌کنند؛ یعنی به‌طور متوسط برای هر شغل ۹۷ نفر متقاضی وجود دارد.
برخی موقعیت‌ها مخصوصاً محبوب‌اند. به گزارش رسانه‌های چینی، پستی که بیشترین تعداد داوطلب را به خود جلب کرده، شغل مأمور مهاجرت در شهر رویلی در استان یون‌نان در جنوب‌غرب چین است؛ شهری مرزی با میانمار. برای این یک شغل، ۶,۴۷۰ نفر تأیید صلاحیت شده‌اند.
پکن در ماه اکتبر اعلام کرد که محدودیت سنی آزمون‌های خدمات دولتی را مطابق با افزایش اخیر سن بازنشستگی بالا می‌برد.
پیری جمعیت چین و کاهش بودجه بازنشستگی کشور باعث شده دولت به بازنگری در سن نسبتاً پایین بازنشستگی بپردازد. سال گذشته دولت طرحی را برای افزایش تدریجی سن بازنشستگی برای نخستین بار از دهه ۱۹۵۰ تصویب کرد. بر اساس این طرح، سن بازنشستگی زنان در مشاغل یدی از ۵۰ به ۵۵ سال و برای زنان مشاغل دفتری از ۵۵ به ۵۸ سال افزایش می‌یابد. سن بازنشستگی مردان نیز از ۶۰ به ۶۳ سال می‌رسد.
با وجود اینکه مشاغل دولتی معمولاً دستمزد کمتری دارند ـ و در سال‌های اخیر برخی دولت‌های محلی بدهکار حتی برای پرداخت همین دستمزدها هم دچار مشکل بوده‌اند ـ اما امنیت شغلی در اقتصاد پرچالش کنونی جذابیت این مشاغل را افزایش داده است. همچون دوران مائو، این مشاغل به داشتن «کاسه برنج آهنین» معروف‌اند؛ اصطلاحی که به داشتن شغل مادام‌العمر اشاره دارد.
در سال‌های اصلاحات و سیاست درهای باز، ورود به دنیای پرریسک تجارت و کسب‌وکار «پریدن به دریا» (شیاهای) نامیده می‌شد. اما اکنون مردم از «رسیدن به ساحل» (شَنگ‌آن) سخن می‌گویند؛ یعنی موفقیت در ورود به بخش دولتیِ باثبات.
جرج مگنوس، پژوهشگر مرکز مطالعات چین دانشگاه آکسفورد، می‌گوید: «ساختار شغلی بازار کار چین طی دهه گذشته تغییر چشمگیری کرده و از مشاغل با حقوق و مهارت بالا در بخش‌های تولید و ساخت‌وساز به سمت مشاغل کم‌درآمد و کم‌مهارت در بخش‌های گیگ و غیررسمی رفته است. در این بخش‌ها مزایا و مستمری‌ها غالباً نامطمئن‌اند و قراردادهای رسمی ضعیف هستند. با ورود سالانه ۱۲ میلیون فارغ‌التحصیل به بازار، ترجیح شغل دولتیِ باثبات کاملاً قابل درک است.»
نرخ بیکاری چین ۵.۱٪ است، اما برای افراد ۱۶ تا ۲۴ سال (به‌استثنای دانشجویان) این نرخ ۱۷.۳٪ اعلام شده است. دولت چین در سال ۲۰۲۳ انتشار آمار بیکاری جوانان را – که به رکورد ۲۱.۳٪ رسیده بود – برای مدتی متوقف کرد و بعد آن را با روش محاسبه جدیدی که دانشجویان را حذف می‌کرد، از سر گرفت.
جنگ تجاری و ضعف تقاضای مصرف‌کننده پس از همه‌گیری کووید–۱۹ اقتصاد چین را آسیب‌زده کرده و بسیاری از جوانان ترجیح می‌دهند «تخت‌خوابیدن» (یعنی هیچ کاری نکردن) را انتخاب کنند؛ زیرا معتقدند مشاغل موجود با سطح تحصیلاتشان همخوانی ندارد یا مزایای کافی ارائه نمی‌دهد. سال آینده نیز چین منتظر ۱۲.۷ میلیون فارغ‌التحصیل جدید است؛ رکوردی بی‌سابقه.
افزایش سقف سنی آزمون عموماً با استقبال روبه‌رو شده، به‌ویژه چون می‌تواند به کارگران کمک کند از «نفرین ۳۵ سالگی» ـ که در آن شرکت‌ها از استخدام افراد بالای ۳۵ سال خودداری می‌کنند ـ عبور کنند.
اما برخی نیز از دشواری‌های همزمانِ آمادگی برای آزمون و رسیدگی به مسئولیت‌های خانوادگی سخن گفته‌اند؛ دشواری‌ای که فارغ‌التحصیلان تازه کمتر با آن روبه‌رو هستند.
آزمون خدمات دولتی به سخت‌گیری شهرت دارد و شامل پرسش‌هایی در زمینه حقوق، فیزیک، زیست‌شناسی، سیاست و استدلال است. از سال گذشته بخشی درباره نظریه سیاسی نیز به آن اضافه شده که، طبق اعلام رسمی، «بر توانایی داوطلبان در تحلیل و حل مسائل با استفاده از نظریه‌های نوآورانه حزب» تمرکز دارد. پرسش‌های سال گذشته حول محور سخنرانی‌های مهم شی جین‌پینگ در ۱۲ ماه گذشته و نشست‌های حزب کمونیست بود.
یک مادر ۳۵ ساله در شیائوهونگشو برنامه روزانه‌اش را هنگام آمادگی برای آزمون امسال به اشتراک گذاشت؛ برنامه‌ای شامل بیدارشدن پیش از سپیده‌دم و فشردن جلسات مطالعه بین مراقبت از کودک، که نتیجه‌اش تنها ۴ تا ۵ ساعت خواب در شب بود. او گفت: «روزها برای تهیه پاورپوینت، شب‌ها برای فرمول‌ها و کتاب‌های تصویری؛ و ۴ صبح بهترین زمان برای درس خواندن برای آزمون است.»
