نگاهی به وضعیت اینترنت در ایران

به گزارش اینتیتر به نقل از دانشجو، دیشب آخر وقت اعلام کرده‌اند مدارس تعطیل است. صبح-اول-صبح است و من باید پسرک کلاس سومی و دخترک کلاس دومی‌ام را راهی کلاس مجازی کنم قرار است پسرک با لپ‌تاپ و دخترک با گوشی وارد کلاس شوند.

هر دو به کلاس مجازی وصل می‌کنم، نفس عمیقی می‌کشم و می‌روم سراغ آماده‌کردن صبحانه. هنوز کتری به جوش نیامده است که صدای گریه دخترک بلند می‌شود: «مامان از کلاس ریاضی افتادم بیرون!» پسرم هنوز وصل است. می‌خواهم از کلاس بیرون بیاید تا بتوانم اول خواهرش را وصل کنم. خدا را شکر هر دو دوباره وصل می‌شوند. قوری را که روی کتری می‌گذارم، دوباره صدا بلند می‌شود: «مامان دوباره بیرون افتادم!» عجب بساطی دارم، واقعاً چه‌کار باید کرد با این سرعت؟ فقط یک نفر می‌تواند وصل باشد.

این تجربه استرس‌آور روز‌های کلاس مجازی خانه ماست. امروز فقط یک نفرشان از آموزش مجازی بهره برد! و بنا است از فردا پسری با پدرش به سر کار برود؛ ولی آیا این راهکار خوبی است؟

چرا کیفیت اینترنت پایین است؟

کیفیت پایین اینترنت در ایران ریشه در عوامل متعددی دارد. نخست، کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اصلی شبکه باعث شده تجهیزات موجود توان پاسخگویی به حجم روزافزون تقاضا را نداشته باشند. این مسئله به¬خصوص در ساعات اوج مصرف بیشتر احساس می‌شود. خوب است به گزارش رگولاتوری در مورد کیفیت اینترنت در پاییز ۱۴۰۳ نگاهی بیندارید.

دوم، پهنای باند بین‌المللی محدود و هزینه‌های بالای تأمین آن، فشار مضاعفی بر شبکه وارد می‌کند. درحالی-که تعرفه‌ها پایین نگه داشته شده، هزینه‌های تأمین پهنای باند بین‌المللی به ارز خارجی محاسبه می‌شود که باتوجه به نوسانات نرخ ارز، چالش بزرگی برای اپراتور‌ها ایجاد کرده است.

سوم، افزایش تعداد کاربران و تغییر الگوی مصرف آنها به سمت محتوای حجیم مانند ویدئو، بازی‌های آنلاین و آموزش مجازی، فشار بیشتری بر زیرساخت‌های موجود وارد کرده است. این در حالی است که سرعت توسعه زیرساخت‌ها متناسب با افزایش تقاضا نبوده است.

چهارم، عدم تعادل بین هزینه‌های سرمایه‌گذاری و درآمد‌های حاصل از ارائه خدمات، انگیزه شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت برای توسعه و بهبود کیفیت را کاهش داده است. در نتیجه، کاربران با وجود پرداخت هزینه‌های نسبتاً پایین، خدمات باکیفیت پایین‌تری دریافت می‌کنند.

قیمت اینترنت در ایران چقدر است؟

در سال‌های اخیر، بحث قیمت‌گذاری خدمات اینترنت در ایران همواره موضوعی چالش‌برانگیز بوده است. بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که تعرفه اینترنت در ایران در مقایسه با استاندارد‌های جهانی و هزینه‌های زیرساختی، پایین است. نمودار پایین صفحه نشان می‌دهد تعرفه ثابت ایران در طی نه سال تقریبا ثابت مانده است. این قیمت‌گذاری که در ابتدا به نظر به نفع مصرف‌کنندگان می‌رسد، در واقعیت منجر به مشکلات متعددی شده که کیفیت خدمات را تحت‌تأثیر قرار داده است.

اگرچه تعرفه‌های پایین اینترنت دسترسی بیشتری را برای عموم جامعه فراهم می‌کند، اما این سیاست قیمت‌گذاری نتوانسته به توسعه پایدار زیرساخت‌های مخابراتی و اینترنتی کشور کمک کند. در شرایطی که هزینه‌های تجهیزات، نگهداری و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها به¬صورت مستمر در حال افزایش است، درآمد‌های حاصل از ارائه خدمات اینترنت کفاف سرمایه‌گذاری‌های لازم برای بهبود کیفیت را نمی‌دهد.

در این شرایط، اپراتور‌های اینترنت با چالش‌های جدی در تأمین هزینه‌های خود مواجه هستند و این موضوع به کاهش کیفیت خدمات منجر شده است. اختلال در ارتباطات اینترنتی، کندی سرعت و عدم پوشش مناسب در مناطق مختلف کشور از مهم‌ترین پیامد‌های این وضعیت است.

لزوم توسعه زیرساخت در ایران

توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و اینترنتی در ایران اکنون به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل شده است. با گسترش آموزش مجازی و خدمات آنلاین، نیاز به اینترنت پرسرعت و پایدار بیش‌از‌پیش احساس می‌شود.

توسعه زیرساخت‌های اینترنتی مستلزم سرمایه‌گذاری گسترده در شبکه‌های فیبر نوری، تجهیزات مخابراتی پیشرفته و افزایش ظرفیت شبکه انتقال است. این سرمایه‌گذاری‌ها نیازمند منابع مالی قابل‌توجهی است که بخشی از آن باید از محل درآمد‌های حاصل از ارائه خدمات تأمین شود.

کارشناسان معتقدند که اصلاح نظام تعرفه‌گذاری خدمات اینترنت باهدف ایجاد تعادل بین قیمت خدمات و هزینه‌های توسعه زیرساخت، می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات کمک کند. البته این اصلاحات باید به¬گونه‌ای صورت گیرد که دسترسی عمومی به اینترنت محدود نشود و اقشار کم‌درآمد جامعه همچنان بتوانند از خدمات اینترنت بهره‌مند شوند.

در نهایت، بهبود کیفیت خدمات اینترنت مستلزم همکاری همه‌جانبه دولت، بخش خصوصی و مصرف‌کنندگان است. سیاست‌گذاری مناسب، سرمایه‌گذاری کافی و مصرف منطقی می‌تواند به توسعه پایدار خدمات اینترنت در کشور منجر شود و چالش‌هایی مانند آنچه امروز من مادر و امثال من تجربه می‌کنند را کاهش دهد.