مسرور: بازی های رومیزی هنوز جایگاه تثبیت‌شده‌ای در سبد خرید ایرانیان ندارند
آرمین مسرور، طراح بازی های رومیزی درباره استقبال مخاطبان از این دسته بازی ها در ایران گفت: مخاطب ایرانی با بازی‌های رومیزی تازه آشنا شده و در حال درک اثرات آنها بر روابط خانوادگی، آموزش، دورهمی‌های دوستانه و تعاملات اجتماعی است. در نتیجه، این بازی‌ها هنوز جایگاه تثبیت‌شده‌ای در سبد خرید ایرانیان ندارند و غالباً به‌عنوان یک محصول ضروری یا واجب محسوب نمی‌شوند.
اینتیتر - سحر سادات زمانی؛ فرهنگ استفاده از بازی رومیزی در ایران با وجود استفاده گسترده از این سرگرمی در سطح جهان، به کندی پیش می رود. مخاطب ایرانی هنوز چندان ارتباطی با این دسته از بازی ها برقرار نکرده و در سبد خرید خود، برایش جایگاهی در نظر گرفته است. از طرفی با این کمبود مخاطب، صنعت بازی رومیزی با چالش های جدید اقتصادی نیز مواجه است. این موضوعات بهانه ای شد که با آرمین مسرور طراح بازی های رومیزی در ایران به گفتگو بنشینم. در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید.
مخاطب ایرانی در خرید بازی رومیزی چه تفاوتی با بازار جهانی دارد؟
آرمین مسرور در پاسخ به اولین سوال گفت: در بسیاری از کشورهای خارج از ایران، به‌ویژه در اروپا و آمریکا، بازی‌های رومیزی سابقه طولانی دارند و بخشی از فرهنگ عمومی محسوب می‌شوند. این بازی‌ها به‌طور منظم در خانواده‌ها و جمع‌های دوستانه تجربه می‌شوند و جایگاه خود را در زندگی روزمره پیدا کرده‌اند. به همین دلیل، بازی‌های رومیزی هم برای کودکان و بزرگسالان و هم در حوزه‌های آموزشی و حتی فعالیت‌های سازمانی و شرکتی جزو سبد خرید ثابت محسوب می‌شوند و مخاطب به ضرورت حضور آنها در زندگی خود واقف است.
در مقابل، مخاطب ایرانی با بازی‌های رومیزی تازه آشنا شده و در حال درک اثرات آنها بر روابط خانوادگی، آموزش، دورهمی‌های دوستانه و تعاملات اجتماعی است. در نتیجه، این بازی‌ها هنوز جایگاه تثبیت‌شده‌ای در سبد خرید ایرانیان ندارند و غالباً به‌عنوان یک محصول ضروری یا واجب محسوب نمی‌شوند. این تفاوت، مشخصاً ناشی از فرهنگ مصرف و تجربه تاریخی بازی‌های رومیزی در بازار جهانی و تازه‌بودن این پدیده در ایران است.
به طور خلاصه، برخلاف اروپا و آمریکا که بازی رومیزی بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره و سبد خرید مخاطب است، در ایران این حوزه هنوز در مراحل اولیه شناخت و پذیرش قرار دارد.
چرا فرهنگ بازی رومیزی در ایران کند پیش می‌رود و چگونه می‌توان آن را تقویت کرد؟
این طراح بازی توضیح داد: فرهنگ بازی رومیزی در ایران هنوز به کندی در حال شکل‌گیری است، چرا که این بازی‌ها برای مخاطب ایرانی نسبتا جدید هستند و هنوز جایگاه ثابتی در سبد خرید خانوارها پیدا نکرده‌اند. پیش از این، بازی‌های رومیزی یا مشابه آن، بخش کوچکی از فرهنگ مردم ایران را تشکیل می‌دادند و تجربه بازی در گذشته نیز وجود داشت، اما با ورود بازی‌های رومیزی مدرن، مردم تازه با این نوع سرگرمی آشنا شده‌اند و هنوز ضرورت و ارزش آنها در زندگی روزمره به‌طور کامل درک نشده است.
سرعت کند رشد فرهنگ بازی رومیزی در ایران عمدتاً به این دلیل است که هنوز زیرساخت‌ها و فرصت‌های تجربه این بازی‌ها به شکل گسترده فراهم نشده‌اند. برای مثال، هنوز تعداد مناسبی رویدادهای مرتبط، استفاده از بازی در مدارس، شرکت‌ها و برنامه‌های آموزشی یا مسابقات آزاد برگزار نمی‌شود تا مردم بتوانند به طور عملی با ارزش‌های آموزشی، تفریحی و اجتماعی این بازی‌ها آشنا شوند.
به همین دلیل، تقویت فرهنگ بازی رومیزی در ایران مستلزم گسترش فرصت‌های تجربه و استفاده از این بازی‌ها در محیط‌های مختلف است؛ از مدارس و محیط‌های آموزشی گرفته تا شرکت‌ها، رویدادهای آزاد و مسابقات عمومی. هرچه بازی‌های رومیزی در این فضاها بیشتر دیده شوند و افراد بیشتری بتوانند تجربه عملی داشته باشند، سرعت فرهنگ‌سازی و پذیرش این مدیا در جامعه ایرانی افزایش خواهد یافت.
مهم‌ترین مانع رشد اقتصادی صنعت بازی‌های رومیزی در ایران چیست؟
مسرور عنوان کرد: یکی از اصلی‌ترین موانع رشد اقتصادی صنعت بازی‌های رومیزی در ایران، کپی‌کاری گسترده ناشران است. در گذشته، کپی کردن بازی‌ها به نوعی به ارتقای تولید داخلی کمک کرد و تجربه و مهارت تولیدکنندگان را افزایش داد، اما ادامه این روند باعث شده است که اکثر درآمد ناشران به صورت ریالی و محدود به بازار داخلی باشد و فرصت کسب درآمد دلاری یا صدور بازی‌ها و ارائه لایسنس به ناشران خارجی از بین برود.
همچنین، ناشران داخلی هنوز حاضر نیستند ریسک و سرمایه‌گذاری جدی روی بازی‌های طراحی شده توسط طراحان ایرانی انجام دهند. بخشی از این مسئله ناشی از کمبود طراحان حرفه‌ای و قابل اعتماد در ایران است؛ تعداد طراحان ماهر هنوز کم است و این موضوع باعث می‌شود ناشران به طرح‌های داخلی اعتماد کامل نداشته باشند. این عامل یکی از موانع اصلی تبدیل بازی‌های رومیزی از یک کسب‌وکار کوچک به یک صنعت واقعی در ایران است.
مانع دیگر، کاهش رویدادها و مسابقات مرتبط با بازی‌های رومیزی است. پیش‌تر این مسابقات و ایونت‌ها با جوایز و رقابت‌ها، طراحان را به فعالیت و خلق ایده‌های نو تشویق می‌کرد و علاقه‌مندان را جذب می‌نمود، اما اکنون چنین فرصت‌هایی به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. بازگشت یا افزایش تعداد این رویدادها می‌تواند انگیزه و رقابت سالم را افزایش دهد و به شکل مستقیم بر رشد اقتصادی و توسعه صنعت بازی‌های رومیزی تأثیر مثبت بگذارد.
به طور خلاصه، کپی‌کاری ناشران، کمبود طراحان حرفه‌ای و کاهش رویدادها و مسابقات سه مانع اصلی رشد اقتصادی این صنعت در ایران هستند که رفع آنها می‌تواند به توسعه پایدار و افزایش درآمدهای داخلی و بین‌المللی منجر شود.
رایج‌ترین ضعف بازی‌های ایرانی که مانع رقابت‌پذیری آنها می‌شود چیست؟
این طراح بازی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های بازی‌های ایرانی که مانع رقابت‌پذیری آنها می‌شود، کمبود طراحان حرفه‌ای و با تجربه است. اگرچه طراحان خوب و بازی‌های باکیفیت ایرانی وجود دارند، تعداد آنها هنوز محدود است و بسیاری از طراحان تازه‌کار، مسیر یادگیری علمی و حرفه‌ای لازم برای طراحی بازی‌های با سطح رقابت جهانی را طی نکرده‌اند.
برای ارتقای کیفیت بازی‌ها، نیاز است که دوره‌های آموزشی تخصصی، ایونت‌ها و مسابقات طراحی بازی رومیزی بیش از پیش برگزار شود. همچنین، حضور منتورها و طراحان حرفه‌ای برای راهنمایی و انتقال تجربه به طراحان تازه‌کار اهمیت بالایی دارد. این تعاملات می‌تواند به طراحان کمک کند تا از همان مراحل اولیه مسیر طراحی را به درستی طی کنند و از تولید بازی‌های ضعیف یا نیمه‌تمام جلوگیری شود.
در حال حاضر، فضاهایی مانند «خانه طراحان» وجود دارند که طراحان حرفه‌ای در آن گردهم می‌آیند، بازی‌های خود را تست می‌کنند و دوره‌های آموزشی مختلفی ارائه می‌دهند. این اقدامات روند ارتقای کیفیت بازی‌های ایرانی را تسهیل می‌کنند و به تدریج باعث می‌شوند بازار ایران شاهد تولید بازی‌های بهتر و رقابت‌پذیرتر باشد.
با تقویت این زیرساخت‌ها و افزایش حمایت از طراحان تازه‌کار، انتظار می‌رود بازی‌های ایرانی با کیفیت بالاتر و تنوع بیشتر در بازار عرضه شوند و رقابت‌پذیری آنها در سطح ملی و بین‌المللی افزایش یابد.
تکنولوژی‌های جدید چه تغییری در آینده بازار بازی های رومیزی ایران ایجاد خواهد کرد؟
مسرور در پایان اظهار داشت: تکنولوژی‌های جدید نقش مهمی در شکل‌گیری و ارتقای کیفیت بازی‌های رومیزی دارند، اما در ایران هنوز عقب‌افتادگی قابل توجهی نسبت به بازار جهانی وجود دارد. بسیاری از فناوری‌های مدرن تولید، مانند چاپ‌های دقیق، پرینترهای سه‌بعدی برای ساخت مینیاتورها، قالب‌سازی قطعات و تولید تاس‌ها، در ایران یا در دسترس نیستند و یا در صورت دسترسی، هزینه بالایی دارند که استفاده از آنها را برای تولید بازی‌های ایرانی به صرفه نمی‌کند.
علاوه بر سخت‌افزار، برخی مواد اولیه پایه مانند مقوا و کاغذهای با کیفیت مناسب برای تولید بازی رومیزی نیز به راحتی در ایران در دسترس نیستند، در حالی که ناشران خارجی می‌توانند به آسانی به این منابع دسترسی پیدا کنند و محصولات با کیفیت بالاتری تولید کنند. این محدودیت‌ها باعث می‌شوند که حتی بازی‌های ایرانی با طراحی خوب، از نظر کیفیت سخت‌افزاری و ظاهری با بازی‌های خارجی فاصله داشته باشند و تفاوت محسوس باشد.
از سوی دیگر، تکنولوژی‌های جدیدی که در دنیا برای ارتقای بازی‌های رومیزی استفاده می‌شوند، شامل ابزارهای الکترونیکی، چاپ پیشرفته و نوآوری‌های سخت‌افزاری هستند که هنوز در ایران به شکل گسترده قابل استفاده نیستند. این محدودیت‌ها باعث می‌شوند بازار داخلی نتواند به سرعت با روندهای جهانی هماهنگ شود و کیفیت تولید و تجربه کاربری بازی‌ها در ایران همچنان از استانداردهای جهانی عقب باشد.
با رفع این محدودیت‌ها و دسترسی بیشتر به تکنولوژی‌های مدرن تولید، انتظار می‌رود بازار بازی‌های رومیزی ایران بتواند رشد بیشتری داشته باشد و بازی‌های ایرانی به سطح رقابت جهانی نزدیک‌تر شوند.
