تحلیلگران هشدار می‌دهند: رفراندوم ایرلند متحد نباید «برگزیت دوم» شود
یک دهه پس از آن که بریتانیا با عجله و بدون آمادگی کافی به سمت رفراندومی رفت که کشور را دوپاره کرد و آشوب به بار آورد، حالا هشداری از آن سوی دریای ایرلند می‌آید: این فاجعه ممکن است دوباره تکرار شود.
به گزارش اینتیتر، یک دهه پس از آن که بریتانیا با عجله و بدون آمادگی کافی به سمت رفراندومی رفت که کشور را دوپاره کرد و آشوب به بار آورد، حالا هشداری از آن سوی دریای ایرلند می‌آید: این فاجعه ممکن است دوباره تکرار شود.
به گزارش گاردین، دولت و رأی‌دهندگان بریتانیا خواب‌آلود به سمت برگزیت رفتند و اکنون بیم آن می‌رود که همین اتفاق برای رفراندوم اتحاد ایرلند نیز بیفتد؛ رفراندومی که می‌تواند تکان‌های شدیدی ایجاد کند که هیچ‌کس برای آن آماده نیست.
این پیام دو روزنامه‌نگار برجسته از دو سوی مرز ایرلند است که با همکاری یکدیگر مزایا و معایب خروج ایرلند شمالی از بریتانیا و تشکیل کشوری واحد با جمهوری ایرلند را بررسی کرده‌اند.
فینتان اوتول، نویسنده و ستون‌نویس روزنامه آیریش تایمز، و سام مک‌براید، سردبیر بخش ایرلند شمالی روزنامه بلفاست تلگراف، به این نتیجه رسیده‌اند که نهادهای سیاسی در ایرلند و بریتانیا به شکل تأسف‌باری برای یک رفراندوم بالقوه پرتنش و زمین‌لرزه‌آسا آماده نیستند.
اوتول این هفته گفت: «درس برگزیت هنوز گرفته نشده؛ این که مسائل می‌توانند ناگهان از جایی بیرون بیایند و خیلی سریع شتاب بگیرند. پیشنهاد می‌کنم معماری سیاسی مجمع‌الجزایر ما همچنان بسیار ناپایدار است.»
این دو نفر در کتابی با عنوان «موافق و مخالف ایرلند متحد» (For and Against a United Ireland) که توسط آکادمی سلطنتی ایرلند در دوبلین و در قالب پروژه «تحلیل و پژوهش ایرلند، شمال و جنوب» (Arins) منتشر شده، استدلال‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای هرگونه تغییر قانون اساسی را بررسی کرده‌اند.
آن‌ها امیدوارند با برگزاری تور سخنرانی در نقاط مختلف، بحثی جدی درباره این موضوع به راه بیندازند. این تور اوایل ماه آینده به وست‌مینستر می‌رسد؛ درست در آستانه صدمین سالگرد کمیسیون مرزبندی که تقسیم ایرلند را تثبیت کرد.
اوتول می‌گوید: «آن‌چه همه را آزار می‌دهد یا باید آزار دهد، رفراندوم برگزیت سال ۲۰۱۶ است. ما نمی‌خواهیم رفراندومی داشته باشیم که فقط یک رأی ساده «آری یا خیر» به یک پیشنهاد مبهم باشد؛ پیشنهادی که پیامدهایش مشخص نشده باشد. چون در این صورت جامعه‌ای به شدت دوپاره خواهیم داشت که بازندگان با نتیجه آشتی نمی‌کنند و برندگان هم دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی برده‌اند.»
بر اساس توافق جمعه نیک (Good Friday Agreement)، وزیر امور ایرلند شمالی بریتانیا موظف است در صورتی که به نظر برسد اکثریت مردم به اتحاد با ایرلند رأی خواهند داد، رفراندوم برگزار کند.
حزب شین فین و دیگر ملی‌گرایان می‌گویند این لحظه نزدیک شده است و سازمان غیرانتفاعی «آینده ایرلند» (Ireland’s Future) نیز تلاش‌هایی برای جلب حمایت کرده، اما هر دو دولت و اتحادیه‌گرایان (طرفداران ماندن در بریتانیا) احتمال آن را کم اهمیت جلوه می‌دهند و معلوم نیست این رفراندوم کی یا اصلاً برگزار خواهد شد.
سام مک‌براید می‌گوید گفتمان سیاسی پر از شعارهای موافق و مخالف است، اما بحث جدی و عمیق تقریباً وجود ندارد. «مردم معمولاً یا موافق ایده‌اند یا مخالف، اما فکر واقعی که فراتر از این دوگانه برود و اتحاد را ممکن کند، در بیشتر موارد انجام نشده. کارهای زیادی در دانشگاه‌ها شده، اما سیاستمداران و فعالان حتی حاضر نیستند با اصول اولیه درگیر شوند؛ مثلاً: چه نوع کشوری می‌خواهید؟ متمرکز؟ فدرال؟»
در این کتاب هیچ‌کدام از نویسندگان نه اتحاد را تأیید می‌کنند و نه وضعیت موجود را. هر کدام دو مقاله نوشته‌اند و کوشیده‌اند با بی‌طرفی استدلال‌های موافق و مخالف ایرلند متحد را ارائه دهند؛ با تکیه بر آمار اقتصادی و اجتماعی، سابقه تاریخی و مدل‌های قانون اساسی.
موضوعات از پرچم و نمادها گرفته تا مالیات، خدمات درمانی، حقوق بازنشستگی، تقسیم بدهی ملی و خطر خشونت وفاداران پروتستان (لویالیست‌ها) را دربر می‌گیرد. هدف، آگاهی‌بخشی و برانگیختن گفت‌وگوی واقعی است.
اوتول می‌گوید: «علاقه به موضوع بسیار زیاد است، اما هنوز «گفت‌وگو»ی واقعی شکل نگرفته. گفت‌وگو یعنی پذیرش این که ممکن است در هر دو طرف استدلال‌های خوبی وجود داشته باشد.»
رفراندوم در ایرلند شمالی، همزمان رفراندومی هم در جمهوری ایرلند به دنبال خواهد داشت. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد مردم جنوب عموماً موافق اتحاد هستند، اما حاضر نیستند مالیات بیشتری بپردازند یا پرچم جدیدی بپذیرند که هویت بریتانیایی اتحادیه‌گرایان را منعکس کند.
اوتول تأکید می‌کند: «دولت ایرلند باید مشخص کند پیشنهاد واقعی ملی‌گرایی ایرلندی فراتر از این جمله که «ما ایرلند متحد می‌خواهیم و شما را دوست داریم» چیست.»
مک‌براید معتقد است در طول عمر خودش احتمالاً رفراندوم برگزار خواهد شد و ممکن است این اتفاق ناگهانی بیفتد: «ممکن است یک وزیر امور ایرلند شمالی دیوانه یا بی‌فکر یا بی‌مسئولیت بگوید: «بیا همین الان انجامش بدهیم و از شرش خلاص شویم.»»
او می‌گوید هر دو طرف (ملی‌گرایان و اتحادیه‌گرایان) استدلال‌های معتبر و مشروع دارند: «در نهایت یک طرف برنده می‌شود و یک طرف بازنده، اما هر دو طرف چیزی از استدلال‌های طرف مقابل می‌توانند یاد بگیرند.»
اوتول در پایان می‌گوید وست‌مینستر هم باید وارد این بحث شود: «این فقط مسئله ایرلند نیست، مسئله بریتانیاست. این درباره آینده کشور شماست.»
