کاخ سعد آباد تهران را بیشتر بشناسیم

به گزارش اینتیتر به نقل از ستاره، کاخ سعد آباد تهران یادگاری از دوران پهلوی اول ودوم است که مجموعه  ای از بناها با کاربری های متفاوت است. با معرفی کاخ های موجود در مجموعه کاخ سعد آباد تهران با ما همراه باشید.

کاخ موزه ملت

بزرگ ترین کاخ مجموعه ۱۱۰ هکتاری سعدآباد است که به علت رنگ سفید نمای آن به کاخ سفید شهرت یافت. این بنا علاوه بر آن که اختصاص به امور اداری داشته باشد، اقامتگاه تابستانی شاه و همسرش فرح نیز بوده است. ساخت بنای کاخ که به دستور رضاخان در سال ۱۳۱۰ خورشیدی آغاز گردید، در سال ۱۳۱۵ به پایان رسید. کاخ سفید شامل ۵۴ واحد مختلف از جمله ۱۰ تالار تشریفاتی می باشد که وسیع ترین آن ها تالار کاخ است که دارای سفر خانه­ ای به وسعت ۲۲۰ متر مربع است.

موزه هنرهای زیبا کاخ سعد آباد

یکی از بناهای با شکوه مجموعه سعد آباد، ساختمانی است که از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ محل وزارت دربار بوده و از سال ۱۳۶۱ به عنوان “موزه هنرهای زیبا” مورد بهره برداری قرار گرفته است. این موزه که هر روزه بسیاری از هنر دوستان را به خود جلب می کند در جنوبی ترین نقطه سعد آباد واقع شده و دارای سه طبقه با ۳۶۰۰ متر زیر بناست. ساختمان این عمارت مربوط به زمان رضاه شاه است و ار آنجا که در بنای آن سنگ های مرمر سیاه رنگ (از معدن ولی آباد چالوس) به کار برده شده، به کاخ اسود معروف بوده است.

کاخ موزه سبز

کاخ موزه سبز که یکی از زیباترین کاخ های موجود در کشور می باشد، در نقطه ای مرتفع در شمال غربی مجموعه سعدآباد قرار دارد. این کاخ به دلیل سنگ های سبز معدنی کمیاب خمسه زنجان که در نمای آن به کار رفته بود، به قصر سنگی معروف شد. در اصلی کاخ از سمت شمال غربی به سوی کوه های مرتفع البرز باز می شود. کاخ بر تپه ای بلند قرار گرفته و چشم انداز آن از سمت جنوب، شهر تهران است.

موزه مردم شناسی کاخ سعد آباد

موزه در بر گیرنده مجموعه کاملی است از سیر فرهنگ و راه و روش زندگی و آیینه تمام نمایی است از جنبه های زندگی انسان که طی ادوار گوناگون حادث گردیده است. ساختمان موزه مردم شناسی، کاخ سابق شمس پهلوی بوده است. پایه بنا در سال ۱۳۱۴ خورشیدی نهاده شد و ساخت آن تا سال ۱۳۱۸ به طول انجامید. ساختمان با مساحت تقریبی ۲۶۰۰ متر مربع شامل دو طبقه و یک زیر زمین می باشد. معماری بنا از سبک معماران اروپایی به ویژه آلمانی الگو برداری شده و از معماری ایرانی در دوره ساسانی نیز در قسمت های تزئینات فوقانی نمای بیرونی بهره گرفته است.

موزه مینیاتور استاد فرشچیان

این موزه که در بخش مرکزی مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد قرار دارد، متعلق به دوره قاجار است. ساختمان موزه در گذشته محل سکونت رضاخان و همسر چهارمش ملکه عصمت بود که در دوران محمدرضا پهلوی، برادر شاه و سپس سر آشپز مخصوص او سکونت داشتند و بعدها به انبار تبدیل شد. آثار استاد فرشچیان در بیش از صدها نمایشگاه فردی و جمعی در ایران وسایر کشورها با استقبال بسیار زیادی روبرو شده است. این موزه شامل ۵ سالن و ۷۰ اثر نفیس از این هنرمند برجسته است.

کاخ موزه نگارستان

این کاخ در شمالی ترین نقطه سعدآباد قرار گرفته و دارای معماری منحصر به فرد و زیبایی است. این موزه با هدف برگزاری نمایشگاه های دوره ای از جمله پوشاک سنتی، طراحی لباس و بافت قالیچه و…. افتتاح گردید.

موزه صنایع دستی

موزه صنایع دستی در شرق مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد قرار دارد. این بنا به مساحت ۲۶۰۰ متر مربع و به دستور رضاشاه، توسط مهندس فرمانفرماییان، با زیر بنای ۱۸۰۰ متر مربع طراحی و در دو طبقه بین سال های ۱۳۱۸-۱۳۱۵ ساخته شد. نمای خارجی ساختمان از سنگ تیشه ای بوده که در سال ۱۳۵۰ به دستور اشرف پهلوی بازسازی و توسعه یافت و پس از آن نما، با سنگ مرمر سفید پوشیده شد. این بنا در سال ۱۳۷۲ به عنوان موزه ظروف معرفی گردید و بعداً به موزه صنایع دستی اختصاص یافت.

موزه آب کاخ سعد آباد

موزه آب، در بخش مرکزی مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد. و متعلق به دوره قاجار می باشد. اشیاء نگهداری شده در این موزه عبارتند از اسناد و مدارک مربوط به آب شامل: دفترچه میراب، وقف نامه ها، طومارها، ابزار و ادوات مربوط به آب شامل ظروف سفالین، ظروف اندازه گیری مثل فنجان آبی، ساعت آبی و لوازم حفر چاه و قنات، تندیس های گوناگون از دانشمندان مربوط به آب از جمله: حاسب کرجی و جنیدی، تندیس میراب به همراه صفحه پردازی آن جهت نمایش چگونگی تقسیم آب.

موزه بهزاد

موزه مینیاتور استاد حسین بهزاد که در بخش مرکزی مجموعه قرار دارد، متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است. این ساختمان در دوره رضاه شاه به نام کاخ کرباسی و به عنوان دفتر کار و استراحتگاه او در دوره محمد رضا پهلوی، به نام کاخ ولیعهدی مورد استفاده رضا پهلوی (از دوره کودکی تا نوجوانی) قرار گرفت. موزه بهزاد، پس از باسازی و مرمت، در سال ۱۳۷۳ به مناسبت صدمین سالگرد تولد استاد حسین بهزاد، افتتاح گردید. موزه دارای پنج سالن اصلی می باشد و زیر زمین موزه به عنوان نمایشگاه و مرکز آموزش مورد استفاده قرار می گیرد.

موزه مینیاتور آبکار

موزه کلارا آبکار، در بخش مرکزی مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ سعد آباد قرار گرفته است. این ساختمان اقامتگاه تابستانی لیلا پهلوی دختر محمد رضا پهلوی بود، که جدیدترین ساختمان مجموعه است. ساختمان مذکور در سال ۱۳۷۳ به مناسبت روز جهانی موزه به عنوان موزه مینیاتور آبکار افتتاح گردید. بخشی از موزه به تابلوهایی که شامل آثار مردم شناسی، زیور آلات و پارچه ترمه می شود اختصاص دارد. بخشی دیگر مربوط به آثار لاکی است که بیانگر تنوع و علاقمندی او به رشته های مختلف نگارگری ایرانی است.

موزه هنر ملل

قسمت زیرین کاخ موزه ملت بین سال های ۱۳۴۹ – ۱۳۴۵ به دستور فرح پهلوی و با همت مهندسین فرانسوی به موزه هنر اختصاصی تبدیل شد. این موزه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به موزه هنر ملل نامگذاری شد و در سال ۱۳۷۰ افتتاح گردید. مجموعه فوق، شامل آثار ارزشمندی است که از چهار گوشه دنیا خریداری و یا اهدا شده و تمدنهای پیش از اسلام، دوره اسلامی، هنر آفریقای سیاه، هند، خاور دور، مایاها و آثار هنر نوین معاصر ایران و جهان را در بر می گیرد.

موزه برادران امیدوار

در بخش شمال غربی کاخ سعد آباد واقع شده و بنای آن متعلق به دوره قاجار می باشد. این موزه شامل ۴ اتاق با نمای آجری قرمز رنگ و گچبری های زیبا می باشد که کالسکه خانه و استراحتگاه سورچی ها بوده است. ساختمان پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۱ مرمت و بازسازی شد و در پنجم مهرماه ۱۳۸۲ در هفته جهانگردی با تلاش سازمان میراث فرهنگی، به نام اولین جهانگردان ایرانی افتتاح گردید. برادران امیدوار پس از سه سال مطالعه در سال ۱۳۳۲ ه.ش با شور و عشق فراوان سفر خود را به منظور دیدن نادیده های جهان، با مبلغی در حدود ۹۰ دلار آغاز کردند.

موزه نظامی کاخ سعد آباد

موزه نظامی در بخش مرکزی مجموعه فرهنگی تاریخی سعد آباد قرار دارد. این ساختمان با زیر بنایی حدود ۳۰۰۰ متر مربع، در دو طبقه و زیر زمین، به دستور رضاخان در سال ۱۳۱۴ ه.ش برای همسر دومش تاج الملوک ساخته شد. بنای فوق در سال ۱۳۵۲ – ۱۳۵۱ توسط واحد مهندسی مجموعه باسازی و به شهرام، پسر بزرگ اشرف اهدا شد و به کاخ شهرام معروف گشت. پس از پیروزی انقلاب، ساختمان مذکور به موزه نظامی تبدیل شد. مجموعه فوق به موزه دانشکده افسری منتقل شد و پس از آن بخشی از این مجموعه به موزه فعلی انتقال یافت. ساختمان موزه، در سال ۱۳۶۰ توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران بازسازی و در ۳۱ شهریور، به نام موزه نظامی افتتاح گردید.

موزه خط و کتاب میر عماد

این موزه در بخش مرکزی مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد. بنای این موزه، به دلیل شباهت به ساختمان های اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی به معماری دوره انتقالی تعلق دارد که تلفیقی از شیوه سنتی ایران و اروپاست. ساختمان موزه دو طبقه است که محل سکونت دو تن از فرزندان محمد رضا پهلوی، فرحناز و علیرضا بود. پس از انقلاب اسلامی، ساختمان مذکور به نمایش آثار خطی اختصاص یافت، و سرانجام در سال ۱۳۷۶ به نام مشهورترین استاد خوشنویس قرن ۱۱ ه.ق میر عماد الحسنی سیفی قزوینی افتتاح شد. میر عماد الحسنی از نام آورترین خوشنویسان تاریخ هنر ایران است.

موزه چهره های ماندگار

این عمارت پشت موزه استاد فرشچیان در مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد. علاوه بر موزه های معرفی شده، مجموعه دارای امکانات خدماتی متعددی می باشد که به شرح زیر بیان می گردد:

۱- مرکز اسناد: جمع آوری، حفظ و نگهداری اسناد مرتبط با سعد آباد و ارایه خدمات با محققین، دانشجویان، دانش پژوهان و…..

۲- مرکز موسیقی خلاق: با کمک یونسکو جهت آموزش و ارتقای سطح تئوری و عملی موسیقی

۳- مرکز هنرهای تجسمی: آموزش هنرهای تجسمی مانند سفال، معرق……

۴- کتابخانه: شامل کتب متعدد از جمله مجموعه تاریخ و فرهنگ ایران و ارایه دهنده خدمات به متقضیان

۵- مرکز هنری ایوان عطار: اجرای برنامه های شاد هنری و پخش فیلم های سینمایی روز ایران و جهان.