روایت هالیوود از پایان رویای آمریکایی و فروپاشی دموکراسی

شرکت های فیلمسازی درآمریکا، همواره به ساخت آثاری که درمورد تحولات سیاسی و یا بحران های داخلی در این کشور بوده توجه ویژه ای داشته اند و این فیلم ها به نوعی داستان رسیدن و یا ناکامی سیاستمداران آمریکایی به قدرت بوده است.

«کاندیدای منچوری» (The Manchurian Candidate) به کارگردانی «جان فرانکن هایمر» (John Michael Frankenheimer) که سال ۱۹۶۱ میلادی ساخته شده، روایتی از رقابت و تنش های درونی برای بقدرت رسیدن سیاستمداری را به تصویر می کشد که پرونده ای سیاه دارد.

فیلم «نیمه مارس» (The Ides of March)‌ به کارگردانی «جورج کلونی» (George Clooney) بازیگر سرشناس آمریکایی نیز به نوعی روایت فساد و پشت پرده رقابت های انتخاباتی است که چگونه افراد عادی باید قربانی مطامع و خواسته های سیاستمداران باشند. 

درکنار این فیلم ها، ژانر داستانی دیگری نیز در سال های اخیر در هالیوود شکل گرفته که به نوعی داستان آینده ای تاریک و سیاه و پر از تنش و ناامنی را برای آمریکا پیش بینی می کند.

داستان این فیلم ها به نوعی ایده های آخرالزمانی را به تصویر می کشد که در آن در جامعه آمریکا اثری از دموکراسی باقی نمانده است و نظام سیاسی این کشور  پس از یک هرج و مرج  ویرانگر به شکل یک دیکتاتوری خشن درآمده است. 

دو فیلم مطرح و پرتبلیغات سینمای هالیوود که امسال (‌۲۰۲۴)، اکران شده به نوعی داستان فروپاشی نظام سیاسی در آمریکا را به تصویر کشیده است. 

جشنواره امسال فیلم کن فرانسه (۲۰۲۴) اثری سینمایی از کارگردان سرشناس آمریکایی «فرانسیس فورد کوپولا» (Francis Ford Coppola) را به نمایش گذاشت که روایتی متفاوت از آینده آمریکا در آن طرح شده اشت.

نگاهی به فیلم مگالوپولیس

«مگالوپولیس» (Megalopolis) داستانی تخیلی درباره ابرشهری است که کم و بیش شبیه نیویورک است. یک معمار با ایده های رویایی به نام «سزار کاتلین» با بازی «آدام درایور» (Adam Driver) رویای شهری کامل و بی نقص را در سر دارد که در آن همه بتوانند به خواسته های خود برسند.

رقابتی سخت بین سزار کاتلین، با شهردار جاه طلب مگالوپولیس شکل می گیرد که منجر به فروپاشی نظام سیاسی و جایگزینی حکومت دیکتاتوری به جای آن می شود، درحالیکه این ابر شهر نیز نابود شده و اثری از شکوه گذشته آن باقی نیست.

کوپولا داستان فیلم خود را به نوعی با داستان فروپاشی امپراطوری روم تطبیق می دهد که در آنجا نیز رقابت بر سر قدرت دمکراسی را از بین برد و همچنین منجر به فروپاشی این امپراطوری عظیم  شد. 

نگاهی به فیلم جنگ داخلی

فیلم دیگری که امسال بر پرده سینماهای آمریکا، به نمایش درآمده و اتفاقا داستان آن در آینده روی می دهد، «جنگ داخلی» (Civil War) به کارگردانی «آلکس گارلند» (Alex Garland) است.

داستان فیلم در زمان جنگ های داخلی دوم آمریکا اتفاق می افتد و برخلاف جنگ اول داخلی که در قرن ۱۹ روی داد و موجب اتحاد ایالت های شمالی و جنوبی آمریکا شد، در جنگ دوم داخلی آمریکایی آشوب زده شکل گرفته که دو ایالت تگزاس و کالیفرنیا با تشکیل حکومت دیکتاتوری از بقیه ایالت های فدرال جدا شده اند.

در این فیلم، پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و اختلاف نظر بر سر نتایج آن، جامعه آمریکا به آشوب کشیده شده و در معرض فروپاشی است. در این شرایط گروهی از روزنامه نگاران با وجود همه خطرها و تهدیدها تصمیم می گیرند به نقاط مختلف آمریکا، سفر کنند و مشاهدات خود از جنگ داخلی دوم را برای همگان منتشر کنند.

داستان فیلم «جنگ داخلی» اشاره ای هم به انتخابات جنجالی سال ۲۰۲۰ دارد که در آن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری وقت حامیان خود را به شورش و حمله به کنگره تشویق کرد.  

دو فیلم مگالوپولیس و جنگ داخلی هرکدام به نوعی بازتاب تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی آمریکا درچند دهه اخیر است که جامعه ای چند قطبی با خواسته ها و دیدگاههای مختلف در آن شکل گرفته و گروههای اجتماعی برای رسیدن به خواسته های خود مسالمت آمیز رفتار نمی کنند، بلکه با خشونت و اسلحه اعمال قدرت می کنند. 

دو فیلم  مگالوپولیس و جنگ داخلی نشان دهنده نگرانی بخش قابل توجهی از جامعه آمریکا درمورد شرایط سیاسی این کشور و آینده آن محسوب می شود. بسیاری از متفکران و صاحبنظران آمریکایی نیز در سال های اخیر با نوشتن آثاری درمورد خطر فروپاشی نظام سیاسی در این کشور هشدار داده بودند. 

«نوآم چامسکی» زبانشناس و کارشناس برجسته مسائل سیاسی در آمریکا، پیشتر با ویران گر توصیف کردن پیامدهای اقتصاد بازار در چهار دهه گذشته در آمریکا درباره حرکت جامعه این کشور به سوی فروپاشی و ظهور فاشیسم هشدار داده بود.