فراز و نشیب‌های تشکیل شرکت گردشگری در شهر تهران
از سال ۹۸، ایده ارتقاء حوزه گردشگری تهران با تبدیل ستاد گردشگری به سازمان مطرح شد. پس از فراز و نشیب‌های بسیار، ایجاد شرکت گردشگری با اصلاح ساختار شهرداری در دستور کار قرار گرفت، اما زمان دقیقی برای تحقق آن مشخص نیست.
به گزارش اینتیتر به نقل از تسنیم، گردشگری یا توریسم که به‌سادگی تعریف می‌شود، به مسافرتی اطلاق می‌گردد که به‌منظور تفریح یا کسب‌وکار به مقصدی خارج از محل اقامت افراد انجام می‌شود. امروزه گردشگری به یک صنعت پررونق تبدیل شده است که می‌تواند به افزایش درآمد شهرها و کشورهای مقصد کمک شایانی کند.
در سال‌های اخیر، گردشگری در نقاط مختلف جهان رشد چشمگیری داشته است و هر شهر و کشوری تلاش می‌کند این صنعت را توسعه دهد. تقویت و ایجاد جاذبه‌های گردشگری نه‌تنها موجب جذب گردشگران خارجی می‌شود، بلکه می‌تواند بومیان هر منطقه را نیز به بازدید از جاذبه‌های محلی ترغیب کند.
در کلان‌شهر تهران نیز جاذبه‌های گردشگری متعددی وجود دارد که بسیاری از شهروندان تهرانی از آن‌ها بی‌اطلاع هستند. ازاین‌رو، در یک دهه گذشته، حوزه گردشگری بیش از پیش موردتوجه مدیریت شهری تهران قرار گرفت و مسئولان در معرفی جاذبه‌ها و ایجاد اماکن گردشگری برای جذب گردشگران داخلی و خارجی اقدام کردند.
در همین راستا، در سال 1392 ستاد گردشگری شهر تهران تشکیل شد. فعالیت این ستاد در ابتدا به ارائه خدمات در ایام نوروز محدود بود، اما با توجه به استقبال شهروندان، فعالیت آن به دیگر ایام سال نیز گسترش یافت. ادامه این روند در دوره چهارم مدیریت شهری، منجر به پیشنهاد تبدیل این ستاد به یک سازمان مستقل شد. بااین‌حال، این طرح به نتیجه نرسید و موضوع مسکوت ماند.
در دوره پنجم مدیریت شهری، بحث تشکیل سازمان گردشگری بار دیگر مطرح شد و شورای شهر تهران، شهرداری را مکلف کرد تا پایان سال 1398 لایحه‌ای در این خصوص ارائه دهد. بااین‌حال، تعلل شهرداری در ارائه لایحه موجب شد این طرح به سرانجام نرسد.
پیگیری‌ها نشان داد که در آن مقطع، اختلاف‌نظر بر سر نحوه ایجاد ساختاری مستقل برای حوزه گردشگری در شهرداری، مانع پیشرفت این طرح شده بود. برخی از مدیران خواستار ایجاد یک شرکت برای این حوزه بودند، اما گروهی دیگر معتقد بودند شهرداری باید نقش سیاست‌گذار را ایفا کند و ایجاد یک شرکت ممکن است این هدف را تحت‌الشعاع قرار دهد.
درنهایت، پس از کش‌وقوس‌های فراوان، بررسی و تصمیم‌گیری در این زمینه به دوره ششم مدیریت شهری تهران موکول شد. اما هنگام بررسی لایحه پیشنهادی شهرداری با عنوان «مجوز تشکیل سازمان گردشگری و مراکز تفریحی شهر تهران»، مشخص شد این لایحه فاقد اهداف، چشم‌اندازها، راهبردهای مشخص و انسجام لازم است.
سید جعفر تشکری هاشمی؛ رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران، در جریان بررسی لایحه تشکیل سازمان گردشگری شهرداری تهران اظهار داشت: تا چند سال پیش، سازمانی تحت عنوان «سازمان گردشگری» در دولت وجود داشت و اکنون نیز وزارتخانه‌ای مأموریت گردشگری داخلی و خارجی را بر عهده دارد.
وی با تأکید بر اینکه فعالیت‌ها و تشکیلات موازی از آفات کشور هستند، گفت: تداخلات کاری منجر به اتلاف انرژی می‌شود. با وجود وزارت گردشگری و ادارات کل آن، تشکیل سازمان گردشگری در شهرداری تهران نوعی موازی‌کاری به شمار می‌آید. در ضمن، در هیچ‌یک از وظایف شهرداری تهران مأموریتی تحت عنوان گردشگری تعریف نشده است. تعریف مأموریت‌های فراتر از قانون برای شهرداری تهران به معنای ایجاد پست‌های جدید و جذب نیروی انسانی است که با سیاست چابک‌سازی شهرداری مغایرت دارد.
تشکری هاشمی افزود: تشکیل یک سازمان جدید نیازمند طی مراحل قانونی متعددی است. ورود به حوزه گردشگری، که جزو اولویت‌های شهرداری تهران نیست، در سال پایانی این دوره مدیریت شهری می‌تواند مدیران آینده را با چالش‌هایی روبه‌رو کند. وی تأکید کرد: ایجاد این سازمان انحرافی در مسیر وظایف شهرداری است و پیشنهاد داد که این لایحه بازگشت داده شود یا بررسی کارشناسی بیشتری روی آن صورت گیرد.
در نهایت، اعضای شورای شهر تهران با رأی مثبت خود، لایحه «مجوز تشکیل سازمان گردشگری و مراکز تفریحی شهر تهران» را برای بررسی بیشتر به کمیسیون‌های تخصصی ارجاع دادند.
تغییر رویکرد به ایجاد شرکت گردشگری
امیر قاسمی؛ رئیس ستاد گردشگری شهر تهران، درباره آخرین وضعیت حوزه گردشگری در تهران به گفت: اعضای شورای شهر تهران به این نتیجه رسیدند که بر اساس برنامه چهارم توسعه، تشکیل سازمان گردشگری امکان‌پذیر نیست. بنابراین، راهکاری برای این مسئله جستجو شد و تصمیم گرفته شد به جای تشکیل سازمان جدید، ساختار شهرداری در حوزه معاونت اجتماعی اصلاح شود.
وی ادامه داد: گردشگری در حال حاضر زیرمجموعه معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران است و تصمیم گرفته شد تغییرات لازم در این معاونت ایجاد شود تا اهداف گردشگری محقق شود. این موضوع با رأی قاطع شورای شهر تصویب و برای تأیید به فرمانداری ارسال شد. فرمانداری نیز اصلاح حکم را تأیید کرد و اکنون لایحه اصلاح ساختار در حال آماده‌سازی است.
قاسمی تأکید کرد: قرار نیست ساختار جدیدی به شهرداری اضافه شود؛ بلکه از ظرفیت‌های موجود استفاده و ساماندهی خواهد شد. هنوز نتیجه نهایی مشخص نشده است، اما شهرداری عزم جدی دارد این موضوع را به سرانجام برساند و معاونت اجتماعی و فرهنگی نیز اهتمام ویژه‌ای به آن دارد.
وی اضافه کرد: حوزه گردشگری مکمل سایر حوزه‌ها مانند فرهنگی و آموزش شهروندی است و این معاونت علاقه‌مند است فرآیند اصلاحات هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد. هدف از این اصلاحات، بهره‌برداری عملی از گردشگری است و به‌هیچ‌وجه جنبه تشریفاتی ندارد. امیدواریم طی یکی دو هفته آینده، جمع‌بندی نهایی در خصوص ساختار معاونت اجتماعی برای گردشگری انجام شود و پیشنهاد مناسبی ارائه گردد.
