علائم پنهان و آشکار شیزوفرنی را بشناسید! آیا شما یا عزیزانتان در معرض خطر هستید؟

به گزارش اینتیتر، حتماً نام شیزوفرنی (یا اسکیزوفرنی) به گوشتان خورده است. اما آیا می‌دانید این بیماری دقیقاً چیست و چه تأثیری بر زندگی افراد می‌گذارد؟ شیزوفرنی یکی از پیچیده‌ترین اختلالات روان‌پزشکی است که درک فرد از واقعیت را به کلی تغییر می‌دهد. کسی که به این بیماری مبتلا است، ممکن است دنیا را به شکلی متفاوت از اطرافیانش تجربه کند؛ تجربه‌ای که برای او کاملاً واقعی و برای دیگران غیرقابل درک است.

این اختلال معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود و اگر به درستی تشخیص داده و درمان نشود، پیامدهای جدی برای زندگی، شغل و روابط فرد به همراه خواهد داشت.

نشانه‌های هشداردهنده شیزوفرنی: آیا شما هم این علائم را دارید؟

شیزوفرنی تنها یک یا دو نشانه ندارد، بلکه مجموعه‌ای از علائم فکری، احساسی و رفتاری را شامل می‌شود. شناخت این نشانه‌ها برای کمک به خود یا دیگران بسیار مهم است.

1. توهم (Hallucination): شنیدن صداهایی که وجود ندارند، یکی از رایج‌ترین علائم است. فرد ممکن است بگوید صدایی در سرش با او حرف می‌زند، او را سرزنش می‌کند یا دستوراتی به او می‌دهد.

2. هذیان (Delusion): باورهای غلط و غیرمنطقی که فرد با اطمینان کامل به آن‌ها اعتقاد دارد. مثلاً فکر می‌کند تحت تعقیب است، کسی قصد آسیب رساندن به او را دارد یا قدرت‌های ماورایی دارد.

3. افکار و گفتار آشفته: فرد ممکن است نتواند افکار خود را به صورت منظم بیان کند. حرف‌هایش بی‌معنی می‌شوند یا به طور ناگهانی از یک موضوع به موضوع دیگر می‌پرد.

4. رفتارهای غیرعادی: بی‌قراری، حرکات عجیب و غریب یا حتی بی‌حرکت ماندن طولانی (کاتاتونیا) از جمله این رفتارهاست.

5. علائم منفی (Negative Symptoms): این علائم کمتر به چشم می‌آیند، اما مخرب‌ترند. شامل کاهش انگیزه، بی‌علاقگی به فعالیت‌ها، دوری از روابط اجتماعی و ناتوانی در ابراز احساسات می‌شود.

شیزوفرنی خطرناک است؟ چرا بیماران عمر کوتاه‌تری دارند؟

شیزوفرنی به خودی خود یک بیماری خطرناک نیست و افراد مبتلا، تهدیدی برای جامعه محسوب نمی‌شوند. اما در شرایطی که درمان نشده باشند یا داروهایشان را قطع کنند، ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه‌ای از خود نشان دهند.

خطر اصلی، متوجه خود بیمار است. آمارها نشان می‌دهد که بیماران مبتلا به شیزوفرنی به طور متوسط ۱۰ تا ۲۰ سال کمتر از افراد عادی عمر می‌کنند. دلایل این موضوع عبارتند از:

• خطر بالای خودکشی: یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ در افراد مبتلا، افسردگی شدید و اقدام به خودکشی است.

• بیماری‌های جسمی: بی‌توجهی به سلامت جسمی و مصرف موادی مانند سیگار و مخدرها، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت و سایر مشکلات جسمی را در آن‌ها افزایش می‌دهد.

درمان شیزوفرنی؛ آیا این بیماری درمان قطعی دارد؟

شیزوفرنی درمان قطعی ندارد، اما این به معنای پایان زندگی نیست! با روش‌های درمانی مناسب، می‌توان علائم را به خوبی کنترل کرد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.

• دارودرمانی (اصلی‌ترین راه): داروهای ضدروان‌پریشی با تأثیر بر مواد شیمیایی مغز، به ویژه دوپامین، توهم و هذیان را کنترل می‌کنند. مصرف منظم و مداوم دارو، برای جلوگیری از عود بیماری حیاتی است.

• روان‌درمانی: این روش‌ها به فرد کمک می‌کنند تا افکار نادرست خود را بشناسد، مهارت‌های اجتماعی را بیاموزد و برای مقابله با استرس آماده شود.

• حمایت خانوادگی و اجتماعی: درک، همدلی و حمایت خانواده، نقشی حیاتی در روند بهبودی دارد. گروه‌های حمایتی و مراکز توان‌بخشی نیز به بیماران کمک می‌کنند تا دوباره به جامعه بازگردند.

توجه: اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با علائم شیزوفرنی دست و پنجه نرم می‌کنید، بدون قضاوت و در سریع‌ترین زمان ممکن به یک متخصص روانپزشک مراجعه کنید.