سامانه موشکی تاد چیست؟ تفاوت تاد و پاتریوت

به گزارش اینتیتر به نقل از اقتصاد معاصر، سامانه موشکی تاد یک سامانهٔ موشکی ضد بالیستیک است که توسط شرکت لاکهید مارتین ساخته شده‌است. موشک این سامانه کلاهک حمل نمی‌کند بلکه با انرژی جنبشی خود، موشک دشمن را نابود می‌کند وسامانه موشکی  پاتریوت نیز یک سامانه دفاع هوایی موشکی است که توانایی مقابله با موشک‌های بین‌کهکشانی، بالستیک تاکتیکی، موشک‌های کروز، و هواگردهای دشمن را در همه شرایط آب و هوایی و در هر ارتفاعی دارا است همچنین همیشه نام سامانه پاتریوت در میان برترین‌ها قرار می‌گیرد. این سامانه در اختیار آمریکا و برخی از متحدان این کشور قرار دارد و می‌تواند در برابر تهدیدهای مختلف موثر باشد. به‌طورکلی می‌توان گفت که سامانه دفاع هوایی پاتریوت یک مجموعه بسیار پیچیده به‌حساب می‌آید که بر پایه یک ایده ساده شکل گرفته است.

در ادامه این خبر همه چیز درباره سامانه  موشکی تاد، سامانه موشکی پاتریوت و تفاوت سامانه پاد با سامانه پاتریوت را که با توجه ویژگی ها ، عملکردها و اجزای سازنده و حتی مکان های استفاده از این دو سامانه تاد و پاتریوت امریکایی را آورده ایم مشخص است.

سامانه موشکی تاد چیست؟

سامانه دفاع موشکی تاد یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی ضد موشکی ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. این سامانه به منظور مقابله با تهدیدات موشکی بالستیک طراحی شده و قابلیت نابود کردن موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد، میان‌برد و بعضاً دوربرد را در ارتفاعات بالا دارد.

 

 سامانه دفاع موشکی تاد (THAAD) که مخفف Terminal High Altitude Area Defense است، یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی ضد موشکی ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. این سامانه به منظور مقابله با تهدیدات موشکی بالستیک طراحی شده و قابلیت نابود کردن موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد، میان‌برد و بعضاً دوربرد را در ارتفاعات بالا دارد. در این گزارش به جزئیات فنی، عملکرد، مصادیق استقرار و چالش‌های این سامانه پرداخته می‌شود.

 

عملکرد سامانه موشکی تاد

سامانه تاد برای رهگیری موشک‌های بالستیک در فاز پایانی پرواز، یعنی زمانی که موشک‌ها در حال ورود به جو هستند، طراحی شده است. این سامانه از فناوری پیشرفته‌ای بهره می‌برد که از طریق برخورد جنبشی (Hit-to-Kill) به نابودی موشک‌ها اقدام می‌کند. برخلاف بسیاری از سامانه‌های دیگر که از مواد منفجره استفاده می‌کنند، تاد به طور مستقیم با نیروی جنبشی به موشک برخورد کرده و آن را منهدم می‌کند. این روش به کاهش خسارات جانبی کمک می‌کند و دقت بالایی در رهگیری اهداف موشکی دارد.

اجزای سازنده سامانه موشکی تاد

سامانه تاد از چند بخش اصلی تشکیل شده است:

موشک رهگیر: این موشک‌ها بدون استفاده از سر جنگی، از طریق انرژی جنبشی موشک‌های بالستیک را در ارتفاعات بالا نابود می‌کنند.

رادار AN/TPY-2: یکی از پیشرفته‌ترین رادارهای موجود در جهان است که برای شناسایی و ردیابی موشک‌های بالستیک از فاصله‌های دور استفاده می‌شود. این رادار قابلیت تشخیص تهدیدات موشکی را به خوبی داراست و اطلاعات را به سامانه کنترل آتش ارسال می‌کند.

سامانه کنترل آتش و ارتباطات: این بخش وظیفه پردازش داده‌های رادار و هدایت موشک‌های رهگیر را بر عهده دارد.

پرتابگر موبایل: سامانه تاد بر روی پرتابگرهای موبایل نصب می‌شود که امکان جابجایی سریع به مناطق مورد نظر را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث شده تاد به سرعت در شرایط بحرانی قابل استقرار باشد.

مشخصات کلی سیستم دفاع موشکی ارتفاع بالای تاد

نام: تاد

نوع: سیستم دفاع موشکی ارتفاع بالا

طول: 6.17 متر

وزن راه اندازی: 900 کیلوگرم

سرعت: 2800 متر بر ثانیه

دامنه: بیش از 200 کیلومتر

حداکثر ارتفاع رهگیری: 150 کیلومتر

دامنه: 1000 کیلومتر

فرکانس: باند I و J

 

 

مصادیق استقرار و استفاده از سامانه تاد

سامانه تاد تاکنون در چندین منطقه مهم و استراتژیک مستقر شده است که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

 

کره جنوبی (2017): در پی تهدیدات موشکی کره شمالی، سامانه تاد به عنوان بخشی از همکاری نظامی ایالات متحده و کره جنوبی در این کشور مستقر شد. استقرار این سامانه با واکنش‌های منفی چین روبه‌رو شد، زیرا این کشور معتقد بود که رادارهای پیشرفته تاد می‌توانند اطلاعات حساس نظامی چین را نیز رهگیری کنند. هدف اصلی از استقرار این سامانه در کره جنوبی، دفاع از این کشور و پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در برابر حملات موشکی احتمالی کره شمالی بود.

امارات متحده عربی (2016): یکی از اولین کشورهایی که سامانه تاد را خریداری کرد، امارات متحده عربی بود. این سامانه برای مقابله با تهدیدات موشکی منطقه‌ای و همچنین حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی و نظامی این کشور در برابر تهدیدات احتمالی مستقر شد.

 

جزیره گوام (2013): سامانه تاد در جزیره گوام مستقر شد تا از پایگاه‌های نظامی آمریکا در این منطقه استراتژیک محافظت کند. این اقدام در واکنش به تهدیدات موشکی بالستیک کره شمالی صورت گرفت که به طور خاص گوام را هدف حملات موشکی احتمالی قرار داده بود.

 

 

 استراتژی دفاع موشکی چندلایه سامانه تاد

سامانه تاد بخشی از یک استراتژی دفاع موشکی چندلایه است که شامل سامانه‌های مختلفی برای مقابله با تهدیدات متنوع موشکی می‌شود. این سامانه‌ها عبارتند از:

پاتریوت (Patriot): برای مقابله با موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و کروز.

Aegis: یک سامانه دفاع موشکی دریاپایه است که برای مقابله با موشک‌های میان‌برد و دوربرد طراحی شده است.

GMD (Ground-based Midcourse Defense): سامانه‌ای که برای رهگیری موشک‌های بالستیک دوربرد در فاز میانی پرواز استفاده می‌شود.

این سامانه‌ها با همکاری یکدیگر یک شبکه دفاعی چندلایه را تشکیل می‌دهند که هر کدام از آن‌ها برای دفاع در مقابل نوع خاصی از موشک‌ها طراحی شده‌اند. به این ترتیب، استفاده از این سامانه‌ها به صورت هم‌زمان از حداکثر اثربخشی برخوردار است و مناطق مختلفی را تحت پوشش قرار می‌دهد.

 

اطلاعات موشکی تاد

 مزایا و چالش‌های سامانه موشکی  تاد

مزایا:

حمل و نقل و استقرار سریع: یکی از مزایای بزرگ تاد این است که به سرعت می‌توان آن را به مناطق مورد نیاز جابجا کرد و مستقر نمود.

 

دقت بالا: استفاده از تکنولوژی برخورد جنبشی به سامانه تاد این امکان را می‌دهد که موشک‌های دشمن را با دقت بالا رهگیری و منهدم کند.

 

چالش‌ها:

محدودیت در فاز پرواز: سامانه تاد تنها در فاز پایانی پرواز موشک‌ها قابل استفاده است و در فازهای اولیه یا میانی نیاز به سامانه‌های دیگر مانند GMD یا Aegis است.

تنش‌های دیپلماتیک: استقرار سامانه تاد در برخی کشورها مانند کره جنوبی باعث تنش‌های دیپلماتیک با چین شد. چین معتقد است که رادارهای تاد می‌توانند به اطلاعات نظامی این کشور دسترسی پیدا کنند و به همین دلیل مخالف استقرار آن در نزدیکی مرزهای خود است.

 

سامانه دفاع موشکی تاد به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی جهان نقش حیاتی در استراتژی دفاع موشکی آمریکا ایفا می‌کند. این سامانه با قابلیت‌های رهگیری دقیق و فناوری برخورد جنبشی به عنوان بخشی از یک شبکه چندلایه دفاع موشکی، از اهداف استراتژیک در برابر تهدیدات موشکی بالستیک محافظت می‌کند. استقرار آن در نقاط مختلف جهان مانند کره جنوبی، امارات و گوام نشان از اهمیت آن در حفظ امنیت جهانی و مقابله با تهدیدات بالقوه موشکی دارد. با وجود چالش‌های دیپلماتیک و محدودیت‌های فنی، تاد همچنان به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای دفاع موشکی در برابر تهدیدات بالستیک مطرح است.

سامانه موشکی پاتریوت

ام‌آی‌ام-۱۰۴ پاتریوت یک سامانه دفاع هوایی موشکی است که توانایی مقابله با موشک‌های بین‌کهکشانی، بالستیک تاکتیکی، موشک‌های کروز، و هواگردهای دشمن را در همه شرایط آب و هوایی و در هر ارتفاعی دارا است. ویژگی‌های کلیدی سامانه پاتریوت رادار مرکب چندکاره، هدایت تعقیب از طریق موشک و نرم‌افزار مدرن و همچنین عملکرد خودکار گسترده است. پاتریوت موشک ضد بالستیک نیروی زمینی ارتش آمریکاست و مأموریت اصلی آن دفاع در مقابل موشک‌های بالستیک است.

 

 پاتریوت سرواژه‌ای است که برای اشاره به «رادار ردیابی آرایه فازی برای رهگیری هدف» استفاده می‌شود. این سامانه توسط شرکت دفاعی Raytheon ساخته می‌شود. شرکتی که پیشتر نیز سابقه همکاری گسترده با ارتش آمریکا را داشته است.

 

مصادیق استقرار و استفاده از سامانه پاتریوت

سامانه موشکی پاتریوت، برای نخستین‌بار در سال۱۹۹۱ برای دفاع از عربستان‌ سعودی و اسرائیل در جنگ خلیج‌ فارس به‌کار گرفته شد. طراحی این سامانه از سال ۱۹۶۹ و تولید آن از سال ۱۹۷۶ شروع شده و در سال ۱۹۸۱ وارد خدمت رسمی در ارتش آمریکا شد و جایگزین سامانه موشکی هاوک به عنوان سامانه دفاع هوایی تاکتیکی اصلی نیروی زمینی ایالات متحده شد.

 

پاتریوت توسط شرکت ریتیون در ماساچوست و شعبه موشک‌ها و کنترل آتش لاکهید مارتین در فلوریدا ساخته شده‌است. علاوه بر ایالات متحده، کشورهای آلمان، یونان، اسراییل، ژاپن، کویت، هلند، عربستان سعودی، مصر، اردن، اسپانیا و تایوان نیز مجهز به این موشک هستند و قطر هم قراردادی هفت میلیارد دلاری برای خرید این سامانه در سال ۲۰۱۴ امضا کرد. سامانه دفاع موشکی پاتریوت به‌طور گسترده در جنگ عراق شرکت داشته. سکوی پرتاب سامانه پاتریوت به یک رادار وابسته است. این سامانه از راداری زمینی برای جستجو، شناسایی و رهگیری هدف استفاده می‌کند. در زمانی که رادار پاتریوت روی هدف قفل می‌کند، موشک روی هدف در ۵۰ مایلی قفل می‌شود.سامانه پاتریوت حتی قادر است بدون مداخله انسان به‌طور کاملاً خودکار کار کند. موشک‌های پاتریوت از یک سکوی زمینی پرتاب می‌شوند.

اجزای سازنده و نحوه عملکرد سامانه پاتریوت

سکوی پرتاب موشک پاتریوت ۴ تا ۱۶ پرتاب‌کننده دارد. تمام پرتاب‌کننده‌ها در سکو با یک مرکز کنترل به نام «کامیون کنترل درگیری» از طریق کابل‌های فیبری هوشمند یا رادیویی با هم در ارتباط هستند. این کامیون‌ها فرمان را به پرتاب‌کننده برای شلیک موشک ارسال می‌کنند.

 

هر پرتاب‌کننده به اندازه یک تریلی است. یک پرتاب‌کننده می‌تواند ۴ موشک PAC-2 یا ۱۶ موشک PAC-3 در خود نگه می‌دارد. بعد از وارد کردن موشک‌ها، یک کامیون تأمین مجدد با یک جرثقیل به پرتاب‌کننده می‌چسبد و آن را با موشک‌های جدید بارگذاری می‌کند.

تاریخچه شکست‌ها و موفقیت‌های سامانه دفاع هوایی پاتریوت

سامانه پاتریوت در اولین آزمایش مهم خود در سال ۱۹۹۱ شکست خورد. در آن زمان پاتریوت نتوانست موشک اسکاد عراقی را رهگیری کند و موشک به اقامت‌گاه سربازان آمریکایی برخورد کرد. در نتیجه ۲۸ سرباز آمریکایی کشته شدند. بررسی‌ها نشان داد که مشکل به ایرادی نرم‌افزاری در ساعت داخلی سامانه مربوط می‌شد.

 

ظاهرا سامانه دفاعی مربوطه برای ۱۰۰ ساعت فعال بود و همین سبب شده بود که اختلافی ۰.۳ ثانیه‌ای بین ساعت داخلی آن و موشکی که پرتاب کرد، باشد. شاید در نگاه اول این میزان اندک به‌نظر برسد، اما با توجه به سرعت بالا به‌خطای ۵۰۰ متری منجر شد. آمریکایی‌ها در گزارش‌های اولیه خود اعلام می‌کردند که سامانه دفاع هوایی پاتریوت توانسته در جنگ اول خلیج فارس بیش از ۹۷ درصد از موشک‌های دشمن را رهگیری کند. هرچند بعدها این میزان به ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد.

 

البته باگ سیستم موشکی پاتریوت مدت‌هاست که برطرف شده است؛ اما هنوز تردیدهایی در مورد میزان تاثیرگذاری آن وجود دارد. طبیعتا کشور بزرگی چون اوکراین را نمی‌توان با تنها تعداد کمی از سامانه‌های پاتریوت پوشش داد؛ اما عملکرد موفق آنها در میدان نبرد سبب شده که درخواست‌های خرید زیادی روانه دولت آمریکا شود.

 

سامانه دفاع هوایی پاتریوت توانسته در جنگ اوکراین موشک هایپرسونیک کینژال را هدف قرار دهد که در زمره بهترین‌های ارتش روسیه قرار دارد. در هنگام این اتفاق نیز موشک روسی در ۲۰۰ کیلومتری هدف خود قرار داشت. این سامانه آمریکایی همچنین توانسته یک سوخو ۳۴ را از فاصله ۱۶۰ کیلومتری منهدم کند. به‌طورکلی تاکنون ۵ کشور از سامانه دفاع هوایی پاتریوت استفاده کرده‌اند و این سامانه در ۲۵۰ درگیری حضور داشته است.

 

 

اطلاعات موشکی پاتریوت

قیمت پدافند پاتریوت

تصور کنید محدودیت‌های قانونی وجود ندارد و می‌خواهید سامانه دفاع هوایی پاتریوت را خریداری کنید. برای داشتن یک نمونه مدرن از پاتریوت باید حداقل ۱.۱ میلیارد دلار کنار بگذارید. از این میزان ۴۰۰ میلیون دلار به خود سیستم که شامل رادارها و دیگر تجهیزات می‌شود اختصاص خواهد یافت. موشک‌ها نیز می‌توانند ۶۹۰ میلیون دلار هزینه داشته باشند.

 

بر اساس گزارش‌های منتشر شده می‌توان گفت که سامانه دفاع هوایی پاتریوت برای نابود کردن هر هدف پرتابه‌ای به ارزش ۴ میلیون دلار را شلیک می‌کند. برای مقایسه بد نیست بدانید که موشک‌های استفاده شده در سامانه گنبد آهنین اسرائیل هرکدام بین ۴۰ تا ۶۰ هزار دلار ارزش دارند. اما هزینه‌های شگفت‌آور سامانه دفاع هوایی پاتریوت به همینجا ختم نمی‌شود.

 

باید یادآوری کنیم که موشک‌ها نیز همچون هر چیز دیگری تاریخ انقضا دارند. مشکل اینجاست که شما نمی‌توانید به این مسئله بی‌تفاوت باشید؛ زیرا هزینه زیادی خواهد داشت. در واقعی وقتی عمر مفید یک موشک تمام شود، تغییرات شیمیایی درون آن رخ خواهند داد. شاید این تغییرات در مراحل اولیه اندک باشند؛ اما می‌توانند به‌راحتی تفاوت بین شکست و موفقیت را رقم بزنند.

 

از آنجایی که سامانه دفاع هوایی پاتریوت معمولا در آخرین خط دفاعی قرار می‌گیرد، عدم موفقیت آن به‌معنی آسیب شدید به زیرساخت‌ها، نظامیان و حتی شهروندان خواهد بود. به‌طورکلی اگر سامانه موشکی پاتریوت استفاده شود، کشور میزبان باید آن را با هزینه‌های بسیار بالا مجدد مسلح کند. اگر هم موشک‌های پاتریوت برای زمان زیادی بی‌استفاده بمانند، باز هم همان هزینه‌ها برای موشک‌های جدید نیاز است.